Kültür
İş Güvenliği Konusunda Tarafların Görev ve Sorumlulukları
Devletin Görev ve Sorumlulukları
Daha çok gözlemci, aydınlatıcı, teşvik edici ve arabulucu niteliktedir.
Gerekli koşul ve standartları mevzuatla düzenlemek ve denetimi sağlamak olmalıdır.
Kayıt-dışı istihdamın önlenmesi
Çocuk işçiliğinin yok edilmesi
Cinsiyet ayrımcılığının yok edilmesi
Sosyal güvenliğin desteklenmesi
Her çalışanın İSİG hizmetlerinden yararlanmasının sağlanması
Yasalarda çalışanların korunması
İşverenin Görev ve Sorumlulukları
Üretim süreçlerinde “Önce verimlilik” yerine “Önce insan” yaklaşımının benimsenmesi
Risk değerlendirmesi ve risk yönetimi yaklaşımının benimsenmesi
Her çalışanın İSİG hizmetlerinden yararlanmasının sağlanması
İşyeri sağlık ve güvenlik birimlerinin desteklenmesi
İlk ve acil yardım hizmetlerinin organizasyonu
Çalışanların eğitimi
Çalışanların Görev ve Sorumlulukları
Çalışanlar, iş kazalarının doğrudan muhatabıdır. Sağlık ve güvenlik koşullarına uyulmamasının olumsuz sonuçları ile her zaman karşı karşıya kalabileceklerdir.
6331 İSG Kanunu; “İşçiler de işçi sağlığı ve iş güvenliği hakkındaki usul ve şartlara uymakla yükümlüdür. ” hükmü bulunmaktadır.
Maslow İhtiyaçlar Hiyerarşisi
Kişi yaşamak için temel gereksinimlerini yerine getirdikten sonra, geleceğini güvence altına almak ister.
2019-MAYIS-A
Maslow tarafından ortaya konulan ihtiyaçlar hiyerarşisine göre;
I. kendini gerçekleştirme ihtiyacı,
II. fizyolojik ihtiyaçlar
III. sosyal ihtiyaçlar
Basamaklarının tabandan tavana doğru sıralaması aşağıdakilerden hangisidir?
A) I- II- III
B) I-III-II
C) II-III
D) II-III-I
E) III-II-I
Cevap için Tıklayın
Cevap D
KÜLTÜR, insan gruplarının özgün yapılarını ortaya koyan, yaratılan ve aktarılan sembollerle ifade edilen düşünce, duygu ve davranış biçimleridir
ÖRGÜT KÜLTÜRÜ, örgüt içinde çalışan grupların keşfettikleri, geliştirdikleri temel görüş ve düşüncelerden ibarettir
GÜVENLİK KÜLTÜRÜ, sağlık ve güvenlik sorunlarına ilişkin değer ve inançların yansıtıldığı örgüt kültürünün bir alt oluşumu niteliğindedir
GÜVENLİK İKLİMİ |
Çalışanların işletmedeki güvenliğe ilişkin bakış açısını ifade eder. |
Hızlı değişir, liderlikten daha hızlı etkilenir. |
İşletmelerde meydana gelen büyük kazalardan sonra kültürden ziyade iklimde önemli değişikliklere gidilir. |
Güvenlik ile ilgili politika, prosedür ve uygulamalara ilişkin algıları ifade eder. |
GÜVENLİK KÜLTÜRÜ |
Çalışanların iş çevresiyle olan ilişkilerinden meydana gelen genel bir tanımı ifade eder |
Kültür daha derindir, değişmesi çok değişik fonksiyonel alanlardan etkilenir ve uzun sürer |
Güvenlik kültürü toplumlara göre değişmekte olduğundan kaza sonrası uzun vadeli çözümlerde incelenir. |
Güvenlik iklimini kapsar |
2024 Mayıs A/B/C
Güvenlik kültürü ve güvenlik ikliminin karşılaştırılmasıyla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) Güvenlik kültürü daha soyut bir kavramdır.
B) Güvenlik kültürü daha geniş bir kavramdır.
c) Güvenlik kültürü daha karmaşık ve sürekli bir olgudur.
D) Güvenlik kültürü daha kolay ve daha hızlı değişir.
E) Güvenlik iklimi, güvenlik kültürünün bir alt bileşenidir.
Cevap İçin Tıklayın
Cevap D
2021-Aralık C
Güvenlik kültürüyle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
A) Yalnızca yönetim kademesi düzeyinde oluşturulur.
B) Örgüt üyelerinin iş yerindeki davranışlarını etkiler.
C) Değişimlere karşı esnektir.
D) Ödül sistemlerinden bağımsız uygulanır.
E) Yönetim ve denetim sistemleriyle sınırlıdır.
Cevap İçin Tıklayın
Cevap B
Cevaplar İçin Tıklayın
Cevap E Cevap A
Güvenlik kültürü ve iklimiyle ilgili,
I. Güvenlik iklimi, genellikle örgütteki insanların güvenliğe yönelik algılarını ifade eder.
II. Güvenlik kültürü, güvenlik ikliminin bir alt bileşeni veya yansıması olarak kabul edilebilir.
III. Güvenlik iklimi, daha çok durumsal ve çevresel faktörler gibi maddi olmayan konularla ilgilidir.
İfadelerinden hangileri doğrudur?
A) Yalnız II
B) Yalnız III
C) I ve II
D) I ve III
E) I, II ve III
Cevap için Tıklayın
Cevap D
2021-MAYIS-A
Güvenlik iklimiyle ilgili,
I. Güvenlik kültüründen daha geniş bir alana odaklanır.
II. Güvenlik kültürüne göre değiştirilmesi daha zordur.
III. Örgütsel politikalar, yönetim, iş ve çalışma çevresiyle ilgili anlık algılarla ilgilidir.
İfadelerinden hangileri doğrudur?
A) Yalnız l
B) Yalnız III
C) I ve II
D) || ve III
E) I, II ve III
Cevap B
Cevap İçin Tıklayın
Cevap B
2019-MAYIS-C
Aşağıdaki kavramlardan hangisi işyerinde güvenlikle ilgili politika, prosedür ve uygulamalara ilişkin algıları ifade eder?
A) Güvenlik iklimi
B) Güvenlik endeksi
C) Güvenlik sistemi
D) Güvenlik performansı
E) Güvenlik planı
Cevap İçin Tıklayın
Cevap A
2018-ARALIK-C
Güvenlik kültürü ve iklimiyle ilgili,
I. Güvenlik iklimi, genellikle örgütteki insanların güvenliğe yönelik algılarını ifade eder.
II. Güvenlik kültürü, güvenlik ikliminin bir alt bileşeni veya yansıması olarak kabul edilir.
III. Güvenlik iklimi, daha çok durumsal ve çevresel faktörler gibi maddi olmayan konularla ilgilidir.
İfadelerinden hangileri doğrudur?
A) Yalnız II
B) Yalnız III
C) I ve II
D) I ve III
E) I, II ve III
Cevap İçin Tıklayın
Cevap D
Pozitif Güvenlik Kültürü
Çalışanların güvenli olmayan eylemlerden sakındığı bir çalışma atmosferi yaratır
İşletmelerin özellikleri
İSG, öncelikler arasında kabul edilir.
Çalışanlar, iş güvenliğine gerçekten inanır ve bu konudaki rolünün ne olduğunu bilir.
Hem yönetim hem denetleyiciler hem de çalışanlar, insanların hata yapabileceğine inanır.
Çalışanlar için iyi bir çalışma ortamı bulunur.
İşletmedeki herkes, işletme dışındaki insanlara, işyerindeki iş güvenliği risklerinden ve iş güvenliğine ilişkin iyileştirmelerden serbestçe bahsedebilir.
Negatif Güvenlik Kültürü
İnsanların var olan riskleri “risk” olarak görmediği, görse bile önemsemediği, boş verdiği veya riskler karşısında kendine aşırı güven duyduğu bir kültüre karşılık gelir.
İşletmelerin özellikleri
İş güvenliği diğer amaçlara feda edilir.
Benzer operasyonel hatalar tekrarlanmaya devam eder.
İş güvenliğinin başkasının sorumluluğunda olduğuna inanılır
Sürekli suçlayıcı bir kültür etkilidir.
Kalıcı araştırma uygulamaları ortaya konulamaz.
İş güvenliği konusunda, çalışanlar kendilerine aşırı güven duyarlar.
UNUTMAYIN LÜTFEN !!!
Güvenlik Kültüründe Ceza, Devlet Denetimi Yoktur
2024 Aralık A/B/C
Bir örgütte aşağıdakilerden hangisinin gerçekleşmesi olumlu güvenlik kültürünün işaretlerinden biri olamaz?
A) İletişimin artması
B) İş birliğinin artması
C) Kontrol faaliyetlerinin artması
D) Güvenlik kurallarına uyulması
E) Personel devir hızının artması
Cevap İçin Tıklayın
Cevap E
2019-MAYIS-C
Aşağıdakilerden hangisi olumlu güvenlik kültürünün özelliklerinden biridir?
A) İletişim, iş birliği ve kontrol seviyelerinin zayıf olması
B) Teknik konular üzerine aşırı odaklanılması
C) Ramak kala olayların üzerinde durulması
D) Çalışanlar arasında yüksek oranda hastalıklar ve işe devamsızlıklar olması
E) Güvenlik ihlallerinin sayısının artması
Cevap İçin Tıklayın
Cevap C
Güvenlik Kültürü Modelleri
Fleming Güvenlik Kültürü Olgunlaşma Modeli
Fleming’in Güvenlik Kültürü Olgunlaşma Modeli’ne göre, firmaların en yüksek güvenlik performans düzeyine ulaştıkları aşama aşağıdakilerden hangisidir?
A) Sürekli iyileştirme
B) İş birliği
C) Katılma
D) Yönetme
E) Ortaya çıkma
Cevap İçin Tıklayın
Cevap A
2023 Mayıs A/B/C
Fleming tarafından geliştirilen Güvenlik Kültürü Olgunlaşma Modeli ‘ne göre aşağıdakilerden hangisi güvenliğin, yalnızca teknik ve prosedüre bağlı çözüm ile düzenlemelere uygunluk bakımından tanımlandığı ve anahtar bir iş riski olarak görülmediği aşamayı ifade eder?
A) Ortaya çıkma
B) Yönetme
C) Katılma
D) İş birliği
E) Sürekli iyileştirme
Cevap İçin Tıklayın
Cevap A
Cooper Karşılıklı Güvenlik Kültürü Modeli
Model üç bileşenden oluşmaktadır;
A) Subjektif iç psikolojik faktörler (tutumlar ve algılar)
Anketler yardımı ile
B) Gözlemlenebilir güvenlikle ilgili davranışlar
Davranışsal güvenlik niyetlerinin bir parçası olarak geliştirilen kontrol listeleri ile
C) Objektif durumsal özellikler
Güvenlik yönetim sistemi denetim ve kontrolü ile değerlendirilebilir.
Hazırlanan kontrol listesin de 20 soru mevcut olsun. (KKD kullanılıyor mu?, yüksekte çalışma var mı gibi ). 20 sorunun 16 tanesi güvenli 4 güvensiz ise (16/20X 100 =%80 ) güvenli olarak kabul edilir.
2019-ARALIK-C
A İşletmesinde güvenlik performansının değerlendirilmesinde 10 durumdan oluşan davranışsal kontrol listesi kullanılmaktadır. Değerlendirme sonucunda K kişisinin 8 durumda güvenli, 2 durumda güvensiz davranışta bulunduğu tespit edilmiştir.
Cooper ve diğerleri tarafından güvenlik performansının tespiti amacıyla geliştirilen davranışsal kontrol listeleri yöntemine göre, K kişisine ait gözlemlenen güvenli davranış yüzdesi kaçtır?
A) 20
B) 25
C) 75
D) 80
E) 90
Cevap İçin Tıklayın
Cevap D
Güvenliğe Yönelik Tutumların Tasarımı Modeli
Bu model temel olarak organizasyonda güvenlikle ilgili tutumları 4 temel kategori altında incelemektedir.
1-Donanım: Güvenlik donanımı ve fiziksel tehlikeler.
2-Yazılım: Kurallar ve prosedürler, mevzuat, güvenlik yönetimi ve politikası.
3-İnsan/Personel: Çalışanlar, denetleyiciler, yönetim, güvenlik kurulu, uzmanlar, otoriteler, sendikalar gibi bütün gruplar.
4-Riskler: Riskli davranış ve onun düzenlenmesi.
Geller Toplam Güvenlik Kültürü Modeli
Geller modelinde toplam güvenlik kültürünün sağlanmasında 10
temel prensipten/değereden bahsetmektedir. Bunlar:
1- Kültür güvenlik sürecini yürütmelidir.
2- Davranış temelli ve kişi temelli faktörler başarıyı belirlemektadir.
3- Çıktılar üzerinde değil süreç üzerinde odaklanılır.
4- Sonuçlar tarafından motive edilmiş ve aktifleştirmelere yönelik davranışlar
sözkonusudur.
5- Başarısızlıklardan sakınma üzerine değil, süreç başarısı üzerine odaklanılır.
6- Güvenli davranışlara yol gösterici gözlem ve geribildirim vardır.
7- Davranış ve kişi temelli koçluk yolu ile etkin bir geribildirim sağlanır.
8- Gözlem ve koçluk, sürece yönelik aktif ilgide anahtar bir rol oynar.
9- Benlik algısı, ait olma ve güvenliğe yönelik yetkilendirme vardır.
10- Vardiya güvenliği bir öncelik olmaktan ziyade bir değerdir
Geller tarafından geliştirilen model, insan, çevre ve davranış arasında inter-aktif ve dinamik bir “güvenlik üçgeni” üzerine vurgu yapmaktadır
Geller tarafından geliştirilen toplam güvenlik kültürü modeli, aşağıdakilerden hangisi arasındaki ilişkiye vurgu yapmaktadır?
A) işçi – işveren – devlet
B) İnsan – çevre – davranış
C) Teknoloji – makine – insan
D) Ergonomi – iş güvenliği – işçi sağlığı
E) Risk – tehlike – davranış
Cevap İçin Tıklayın
Cevap B
Wiegmann ve Arkadaşlarına Göre Güvenlik Kültürü
Wiegmann ve Arkadaşlarına Göre Güvenlik Kültürü Boyutları
1.Örgütsel Bağlılık
2.Yönetimin Katılımı
3.Çalışanları Yetkilendirme-Çalışanların Katılımı
4.Ödüllendirme Sistemleri
5.Raporlama
NOT: Ceza ve devlet denetimi asla yoktur.
Wiegmann ve Arkadaşlarının Bir Başka Çalışması
Örgütsel bağlılık; bir organizasyonun kararlarında güvenliğe önem verme derecesi ve güvenliğe yönelik yeterli kaynak ayırması olarak belirtilebilir
Operasyonel personel; bu faktör üst yönetim tarafından güvenlik değerlerinin benimsenmesinin desteklenmesi ve gerçekçi bir bağlılık göstermesi yoluyla çalışanların güvenli davranışlarının gözetimine doğrudan katılım gösterme derecesini ifade eder
Formel güvenlik sistemi; raporlamaya yönelik süreçler ve hem iş hem de süreç güvenliği tehlikelerini ele almayı ifade eder.
İnformel güvenlik sistemi; formel güvenlik sistemlerinin tersine, informel güvenlik sistemleri güvenli davranışlarla ilgili yazılı olmayan kuralları ifade eder.
2020-KASIM-A
Wiegmann ve arkadaşlarına göre, aşağıdakilerden hangisi evrensel olarak kabul edilen güvenlik kültürü boyutlarından biri değildir?
A) Yönetimin katılımı
B) Devlet denetimi
C) Çalışanı yetkilendirme
D) Ödüllendirme sistemleri
E) Raporlama sistemleri
Cevap İçin Tıklayın
Cevap B
2019-MAYIS-B
Üst yönetim tarafından güvenlik değerlerinin benimsenmesinin desteklenmesi ve gerçekçi bir bağlılık göstermesi yoluyla çalışanların güvenli davranışlarının gözetimine doğrudan katım gösterme derecesidir.
Wiegmann ve diğerlerine göre yukarıdaki ifade, güvenlik kültürünün hangi boyutuyla ilgilidir?
A) Operasyonel personel
B) Örgütsel bağlılık
C) Formel güvenlik sistemi
D) İnformel güvenlik sistemi
E) Güvenlik destek sistemi
Cevap İçin Tıklayın
Cevap A
Choudhry ve Arkadaşlarına Göre
1-Tutum ve davranışlardaki değişim: İşyerinde güvenli davranışlar geliştirmek için, sözlü talimatlar, eğitim ve uyarı işaretleri gibi araç ve aktiviteler kullanılabilir. Tutum ve davranışlardaki değişim hem firmaya hem de çalışanın kendisi ve ailesine kazanç sağlayacaktır.
2-Yönetimin bağlılığı: Yönetim pozitif güvenlik kültürünün sağlanmasında anahtar
bir rol oynamaktadır. Burada yönetime düşen; güvenlik için kaynak ve zaman tahsisi, risk değerlendirmelere ve güvenlikle ilgili danışma kurulu toplantılarına katılım ve çeşitli tamamlayıcı tedbirler gibi sorumluluklardır.
3-Çalışanın ilgisi: Pozitif güvenlik kültürü için gerekli olan bir diğer unsur ise,
güvenlikle ilgili uygulamalara çalışanların sahiplenmesi, ilgi göstermesi ve bu konuda sorumluluk almasıdır. Bunun sağlanması için ise, çalışanların eğitimi, makine izolasyonu, iş rotasyonları, işyerinde aşırı gürültü durumunda bunu bildirme, ses bariyerleri ve kulaklık takma gibi koruyucu aletleri kullanmasının sağlanmasına yönelik uygulamalar yapılabilir.
4-Promosyonel stratejiler: Çalışanlar arasında güvenlik farkındalığı yaratmak için bazı promosyon stratejileri uygulanabilir. Bunlar:
– Güvenlik misyonu, sloganlar, logolar
– Materyal yayını (kütüphane, istatistikler, bültenler)
– Medya araçları (posterler, e-mail, internet, sergiler, görsel-işitsel araçlar)
5-Eğitim ve seminerler: Personel sağlığı, hijyen, iş stresi, güvenliğe karşı sorumluluklarla ilgili (kural ve talimatlara uyma, tehlike tespiti, risk değerlendirmesi, kaza incelemeleri ve iş güvenliği analizi) kısa bilgilendirici konuşmalar, grup toplantıları, ve çalışanların eğitilmesi bu kapsamda değerlendirilebilir.
2020-KASIM-C
Choudhry ve arkadaşlarına göre, aşağıdakilerden hangisi olumlu güvenlik kültürünün sağlanması ve geliştirilmesi için gerekli hususlardan biri değildir?
A) Yönetimin iş güvenliğine yönelik kaynak ve zaman tahsis etmesi
B) Güvenli davranışlar için talimatlar, uyarı işaretleri gibi araç ve aktivitelerden yararlanılması
C) Güvenlikle ilgili konuları çalışanların sahiplenmesi ve ilgi göstermesi
D) Güvenlik ihlalleriyle ilgili cezaların artırılması
E) İş sağlığı ve güvenliğine ilişkin eğitim ve seminerler düzenlenmesi
Cevap İçin Tıklayın
Cevap D