Kamu Baş Denetçisi

  • Herkes, bilgi edinme ve kamu denetçisine başvurma hakkına sahiptir.
  • TBMM Başkanlığına bağlı olarak kurulan Kamu Denetçiliği Kurumu idarenin işleyişiyle ilgili şikâyetleri inceler.

Kamu Baş denetçisi, TBMM tarafından gizli oyla 4 yıl için seçilir.

  • 1. ve 2. oylamada üye tamsayısının 2/3 ü
  • 3. oylamada üye tamsayısının salt çoğunluğu
  • 3. oylamada salt çoğunluk olmazsa, en çok oy alan 2 aday için 4. oylama yapılır
  • 4. oylamada en fazla oy alan aday seçilmiş olur.

2017-Aralık-B

1982 Anayasası’na göre, Kamu Denetçiliği Kurumu aşağıdakilerden hangisine bağlı olarak kurulmuştur?

A) Cumhurbaşkanlığı

B) Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı

C) Anayasa Mahkemesi

D) Maliye Bakanlığı

E) Başbakanlık

Cevap B

Kişinin Hakları ve Ödevleri

I. Kişinin dokunulmazlığı, maddi ve manevi varlığı

II. Zorla çalıştırma yasağı

III. Kişi hürriyeti ve güvenliği

IV. Özel hayatın gizliliği ve korunması

A) Özel hayatın gizliliği

B) Konut dokunulmazlığı

C) Haberleşme hürriyeti

V. Yerleşme ve seyahat hürriyeti

VI. Din ve vicdan hürriyeti

VII. Düşünce ve kanaat hürriyeti

VIII. Düşünceyi açıklama ve yayma hürriyeti

IX. Bilim ve sanat hürriyeti

X. Basın ve yayımla ilgili hükümler

A) Basın hürriyeti

B) Süreli ve süresiz yayın hakkı

C) Basın araçlarının korunması

D) Kamu tüzel kişilerinin elindeki basın dışı kitle haberleşme araçlarından yararlanma hakkı E. Düzeltme ve cevap hakkı

XI. Toplantı hak ve hürriyetleri

A) Dernek kurma hürriyeti

B) Toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkı

XII. Mülkiyet hakkı

XIII. Hakların korunması ile ilgili hükümler

A) Hak arama hürriyeti

B) Kanuni hâkim güvencesi

C) Suç ve cezalara ilişkin esaslar

XIV. İspat hakkı

XV. Temel hak ve hürriyetlerin korunması

Sosyal ve Ekonomik Haklar ve Ödevler

I. Ailenin korunması ve çocuk hakları

II. Eğitim ve öğrenim hakkı ve ödevi

III. Kamu yararı

A) Kıyılardan yararlanma

B) Toprak mülkiyeti

C) Tarım, hayvancılık dallarında çalışanların korunması

D) Kamulaştırma

E) Devletleştirme ve Özelleştirme

IV. Çalışma ve sözleşme hürriyeti

V. Çalışma ile ilgili hükümler

A) Çalışma hakkı ve ödevi

B) Çalışma şartları ve dinlenme hakkı

C) Sendika kurma hakkı

VI) Toplu iş sözleşmesi, grev hakkı ve lokavt

A) Toplu iş sözleşmesi ve toplu sözleşme hakkı

B) Grev hakkı ve lokavt

VII. Ücrette adalet sağlanması

VIII. Sağlık, çevre ve konut

A) Sağlık hizmetleri ve çevrenin korunması

B) Konut hakkı

IX. Gençlik ve spor

A) Gençliğin korunması

B) Sporun geliştirilmesi ve tahkim

X. Sosyal güvenlik hakları

A) Sosyal güvenlik hakkı

B) Özel olarak korunması gerekenler

C) Yabancı ülkelerde çalışan Türk vatandaşları

XI. Tarih, kültür ve tabiat varlıklarının korunması

XII. Sanatın ve sanatçının korunması

XIII. Devletin iktisadi ve sosyal ödevlerinin sınırları

Siyasi Haklar ve Ödevler
I. Türk vatandaşlığı

II. Seçme, seçilme ve siyasi faaliyette bulunma hakları

III. Siyasi partilerle ilgili hükümler

A) Parti kurma, partilere girme ve partilerden ayrılma

B) Siyasi partilerin uyacakları esaslar

IV. Kamu hizmetlerine girme hakkı

A) Hizmete girme

B) Mal bildirimi

V. Vatan hizmeti

VI. Vergi ödevi

VII. Dilekçe, bilgi edinme ve kamu denetçisine başvurma hakkı

2024-MAYIS-B

1982 Anayasası’na göre aşağıdakilerden hangisi siyasi haklar ve ödevler arasında yer alır?

A) Dilekçe, bilgi edinme ve kamu denetçisine başvurma hakkı

B) Sendika kurma hakkı

C) Dernek kurma hürriyeti

D) Basın hürriyeti

E) Toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkı

Cevap A

2021-MAYIS-A&İH.

1982 Anayasası’na göre aşağıdaki siyasi hak ve ödevlerden hangisi yalnızca Türk vatandaşları için değil, herkes için öngörülmüştür?

A) Siyasi parti kurma, partilere girme ve partilerden ayrılma hakkı

B) Seçme ve halk oylamasına katılma hakkı

C) Kamu hizmetlerine girme hakkı

D) Vatan hizmeti

E) Vergi ödevi

2019-ARALIK-A

1982 Anayasası’na göre, aşağıdakilerden hangisi kişinin hakları ve ödevleri Bölümünde düzenlenmemiştir?

A) Süreli ve süresiz yayın hakkı

B) Mülkiyet hakkı

C) İspat hakkı

D) Konut hakkı

E) Düzeltme ve cevap hakkı

Cevap E

Cevap D

Yasama Yetkisi

Yasama yetkisi Türk Milleti adınaTürkiye Büyük Millet Meclisinindir. Bu yetki devredilemez.

Yürütme Yetkisi

Yürütme yetkisi ve görevi, Cumhurbaşkanı tarafından, Anayasaya ve kanunlara uygun olarak kullanılır ve yerine getirilir.

Yargı Yetkisi

Yargı yetkisi, Türk Milleti adına bağımsız ve tarafsız mahkemelerce kullanılır. 65 yaşına kadar görev yaparlar.

2024-MAYIS-C

1982 Anayasası’na göre adli yargı hâkim ve savcıları en fazla kaç yaşını bitirinceye kadar görev yapabilir?

A) 63

B) 64

C) 65

D) 66

E) 67

Cevap C

TBMM

TBMM ÖNEMLİ GÖREVLERI

Kanun koymak, değiştirmek veya kaldırmak

Bakanlar kurulunun ve bakanların denetlenmesi TBMM başkanını seçmek

Bütçe hesaplamalarına dair çalışmalar sürdürmek

Milletler arası antlaşmaları uygun bulmak

Para basılmasına karar vermek

Savaş ilanına karar vermek

Silahlı kuvvet kullanmasına izin vermek

Yabancı ülkelere gönderilecek askerleri belirlemek

Hâkimler ve Savcılar Kurulu üyelerinin bir kısmını seçmek

Anayasa Mahkemesine üye seçmek

Sayıştay Başkan ve üyelerini seçmek

Kamu iktisadî teşebbüslerini (KİT) denetlemek

Süresi dolmadan TBMM seçimlerinin yenilenmesine karar vermek

Radyo ve Televizyon Üst Kurulu üyelerini seçmek

Genel ve özel af ilânına karar vermek

Cumhurbaşkanı yardımcılarını ve bakanları denetlemek,

Toplanma ve tatil

  • TBMM genel oyla seçilen 600 milletvekilinden oluşur.
  • 18 yaşını dolduran her Türk milletvekili seçilebilir.
  • Her yıl Ekim ayının ilk günü kendiliğinden toplanır.
  • Meclis, bir yasama yılında en çok 3 ay tatil yapabilir;

Ara verme veya tatilde

    • Meclis Başkanı veya Cumhurbaşkanınca toplantıya çağrılabilir
    • Üyelerin beşte birinin yazılı istemi üzerine toplantıya çağrılabilir

Milletvekili Seçilemeyecekler

    • En az ilkokul mezunu olmayanlar,
    • Kısıtlılar, askerlikle ilişiği olanlar,
    • Kamu hizmetinden yasaklılar,
    • Taksirli suçlar hariç toplam 1 yıl veya daha fazla hüküm giymiş olanlar;
    • Kamuda çalışanlar görevlerinden çekilmedikçe, aday olamazlar ve milletvekili seçilemezler.
    • Zimmet, ihtilas, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanma, dolanlı iflas gibi yüz kızartıcı suçlarla, kaçakçılık, Resmî ihale ve alım satımlara fesat karıştırma, Devlet sırlarını açığa vurma, terör eylemlerine katılma ve bu gibi eylemleri tahrik ve teşvik suçlarından biriyle hüküm giymiş olanlar, affa uğramış olsalar bile milletvekili seçilemezler.

Milletvekilliğinin Düşmesi

  • Milletvekilliğinin düşmesi Genel Kurulca üye tamsayısının salt çoğunluğunun oyuyla karar verilebilir.
  • Meclis çalışmalarına özürsüz veya izinsiz olarak 1 ay içerisinde toplam 5 birleşim günü katılmayan 
  • Milletvekilliğiyle bağdaşmayan bir görev veya hizmeti sürdürmekte ısrar eden

Seçim

  • TBMM ve Cumhurbaşkanlığı seçimleri 5 yılda bir aynı günde yapılır.
  • Savaş sebebiyle yeni seçimlerin yapılmasına imkan görülmezse, TBMM, seçimlerin 1 yıl geriye bırakılmasına karar verebilir. Geri bırakma sebebi ortadan kalkmamışsa, erteleme kararındaki usule göre bu işlem tekrarlanabilir.

Ara Seçimler

  • TBMM üyeliklerinde boşalma olması halinde, ara seçime gidilir.
  • Ara seçim, her seçim döneminde 1 defa yapılır

Ara seçim

İstisnalar

1.Boşalan üyeliklerin sayısı, üye tamsayısının %5 i bulduğunda, ara seçimler 3 ay içinde yapılmasına karar verilir.

2.Bir ilin veya seçim çevresinin, TBMM’de üyesinin kalmaması halinde, boşalmayı takip eden 90 günden sonraki ilk Pazar günü ara seçim yapılır.

Oy Kullanabilenler

  • 18 yaşını doldurmuş olanlar
  • Tutuklular
  • Taksirli suçtan hüküm giyenler

Oy kullanamayanlar

  • Silah altında bulunan er ve erbaşlar
  • Askeri öğrenciler
  • Taksirli suçlardan hüküm giyenler hariç, ceza infaz kurumlarında bulunan hükümlüler

Siyasi Partilere Üye Olabilenler

  • 18 yaşını doldurmuş olanlar
  • Yüksek öğretim elemanları
  • Yüksek öğretim öğrencileri
  •  

Siyasi Partilere Üye Olamayanlar

  • Hakimler ve savcılar
  • Sayıştay dahil yüksek yargın organ mensupları
  • Kamu kurum ve kuruluşlarında memur statüsünde ki görevliler
  • Yaptıkları işten dolayı işçi niteliği taşımayan diğer kamu görevlileri
  • Silahlı kuvvetler mensupları ile yükseköğrenim öncesi öğrenciler

Milletvekili Sayısı 600

Salt Çoğunluk Sayısı 300

Toplantı Yeter Sayısı 200 (1/3)

Karar Yeter Sayısı Toplantıya katılanların salt çoğunluğu (en az) 151 (1/4 ün 1 fazlası)

Genel ve Özel Af İlan Karar Sayısı 400 (2/3)

Yüce Divana Sevk Etme Karar Sayısı 400 (2/3)

Anayasanın Değiştirilmesi Teklifi 200 (1/3)

Anayasanın Değiştirilmesi 400 (2/3)

2019-MAYIS-B

1982 Anayasası’na göre Türkiye Büyük Millet Meclisinin karar yeter sayısı, başka bir hüküm bulunmamak ve Anayasa’da öngörülen çoğunluğun altında kalmamak kaydıyla, aşağıdakilerden hangisidir?

A) Üye tam sayısının salt çoğunluğu

B) Toplantıya katılanların salt çoğunluğu

C) Üye tam sayısının üçte ikisi

D) Üye tam sayısının beşte üçü

E) Toplantıya katılanların üçte ikisi

2019-MAYIS-A

1982 Anayasası’na göre, Türkiye Büyük Millet Meclisinin karar yeter sayısı en az kaç olabilir?

A) 201

B) 200

C) 184

D) 151

E) 139

Cevap B

Cevap D

Seçimlerin genel yönetim ve denetimi

  • Seçimler, yargı organlarının genel yönetim ve denetimi altında yapılır. 
  • Yetkili Yüksek Seçim Kurulunundur. Yüksek Seçim Kurulunun kararları aleyhine başka bir mercie başvurulamaz.

Yüksek Seçim Kurulu Üyeleri

7 asıl ve 4 yedek olarak 11 üyeden oluşur.

6 Yargıtay + 5 Danıştay

Kanun yapma

2020-Mayıs-C

1982 Anayasası’na göre kanun teklif etmeye aşağıdakilerden hangisi yetkilidir?

A) Cumhurbaşkanı yardımcıları

B) Bakanlar

C) Milletvekilleri

D) Kamu tüzel kişileri

E) Yüksek mahkemeler

Cevap C

2018-MAYIS-A

1982 Anayasası’na göre, Türkiye Büyük Millet Meclisince kabul edilen Kanunları on beş gün içinde yayımlama görev ve yetkisi aşağıdakilerden hangisine aittir?

A) Cumhurbaşkanı

B) Milletvekili

C) İçişleri bakanı

D) Başbakan

E) Adalet bakanı

2019-ARALIK-C

1982 Anayasası’na göre Cumhurbaşkanı Büyük Millet Meclisince kabul edilen kanunları kural olarak en geç kaç gün içinde yayımlar?

A) 10

B) 15

C) 30

D) 45

E) 60

Cevap A

Cevap B

CUMHURBAŞKANI

Cumhurbaşkanı Olma Şartları

  • 40 yaşını doldurmuş olmak
  • Yüksek okul mezunu olmak
  • Milletvekili seçilme yeterliliğine sahip olmak

Görevleri

• Türkiye Cumhuriyeti cumhurbaşkanı, Türkiye Cumhuriyeti’nin devlet ve hükûmet başkanıdır.
• Türkiye Büyük Millet Meclisi adına Türk Silahlı Kuvvetlerinin başkomutanlığını, Türkiye Cumhuriyeti’ni ve Türk milletinin birliğini temsil eder.
• Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın uygulanmasını ve devlet kurumlarının uyum içinde çalışmasını temin eder.
• Cumhurbaşkanı, ayrıca Türkiye Büyük Millet Meclisi adına, meclisin manevi varlığının ayrılmaz bir parçası olan başkomutanlığı
temsil etmektedir. Türk Silahlı Kuvvetlerinin Başkomutanlığı görevi, olası bir savaş hâlinde Cumhurbaşkanı adına Genelkurmay Başkanı tarafından yerine getirilir. Genelkurmay başkanını atar.
• Gerekli gördüğü takdirde, yasama yılının ilk günü Türkiye Büyük Millet Meclisinde açılış konuşmasını yapmak,
• Ülkenin iç ve dış siyaseti hakkında Meclise mesaj vermek,
• Kanunları yayımlamak,
• Kanunları tekrar görüşülmek üzere Türkiye Büyük Millet Meclisine geri göndermek,
• Kanunların, Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğünün tümünün veya belirli hükümlerinin Anayasaya şekil veya esas bakımından aykırı oldukları gerekçesiyle Anayasa Mahkemesinde iptal davası açmak,
• Cumhurbaşkanı yardımcıları ile bakanları atamak ve görevlerine son vermek,
• Cumhurbaşkanı bütçe kanun teklifini, malî yılbaşından en az yetmişbeş gün önce, Türkiye Büyük Millet Meclisine sunar. Bütçe teklifi Bütçe Komisyonunda görüşülür. Komisyonun ellibeş gün içinde kabul edeceği metin Genel Kurulda görüşülür ve malî yılbaşına kadar karara bağlanır.
• Üst kademe kamu yöneticilerini atamak, görevlerine son vermek ve bunların atanmalarına ilişkin usul ve esasları Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle düzenlemek,
• Yabancı devletlere Türkiye Cumhuriyeti’nin temsilcilerini göndermek ve Türkiye Cumhuriyetine gönderilecek yabancı devlet temsilcilerini kabul etmek,
• Milletlerarası antlaşmaları onaylamak ve yayımlamak,
Anayasa değişikliklerine ilişkin kanunları gerekli gördüğü takdirde halkoyuna sunmak,
• Milli Güvenlik Kurulu’na başkanlık etmek.
• Sürekli hastalık, sakatlık ve kocama sebebiyle kişilerin cezalarını hafifletmek veya kaldırmak.

2023-ARALIK-C

1982 Anayasası’na göre Cumhurbaşkanı tarafından süresi içinde Türkiye Büyük Millet Meclisine sunulan bütçe kanun teklifi, bütçe komisyonunda en fazla kaç gün içinde görüşülerek kabul edilir?

A) 40

B) 45

C) 50

D) 55

E) 60

2023-MAYIS-A

1982 Anayasası’na göre olağanüstü hâl ilanı kararı, aşağıdakilerden hangisinin onayına sunulur?

A) Türkiye Büyük Millet Meclisi

B) Cumhurbaşkanı

C) Anayasa Mahkemesi

D) Yüksek Askerî Şûra

E) Millî Güvenlik Kurulu

Cevap D

Cevap A

2023-MAYIS-C

1982 Anayasası’na göre Milli Güvenlik Kurulu, kural olarak aşağıdakilerden hangisinin başkanlığında toplanır?

A) Cumhurbaşkanı

B) Milli Güvenlik Kurulu genel sekreteri

C) İçişleri bakanı

D) Genelkurmay başkanı

E) Milli Savunma bakanı

2021-ARALIK-C-DSP

1982 Anayasası’na göre cumhurbaşkanı ile milletvekili seçilebilmek için aranan koşullar arasında;

I. yaş,

II. öğrenim,

III. vatandaşlık

Hususlarının hangileri bakımından fark bulunur?

A) Yalnız I

B) Yalnız II

C) Yalnız III

D) I ve II

E) II ve III

Cevap A

Cevap D

ANAYASA MAHKEMESİ
Anayasa Mahkemesi (AYM), Türkiye’deki anayasal yüksek yargıorganlarından biridir. Kanunların, Cumhurbaşkanlığı kararnamelerininve Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğünün Anayasaya şekil ve esas bakımlarından uygunluğunu denetler ve bireysel başvuruları karara bağlar. Anayasa değişikliklerini ise sadece şekil bakımından inceler ve denetler.

Siyasi Partilerin kapatılması, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının açacağı dava üzerine Anayasa Mahkemesi tarafından karara bağlanır.

Siyasi partilerin mali denetimi Anayasa Mahkemesi tarafından yerine getirilir.

Yüce Divan sıfatıyla devlet büyüklerini yargılar.

15 üyeden oluşur. (4 üyeyi TBMM, 11 üyeyi Cumhurbaşkanı Seçer)

YARGITAY
Adli yargı ilk derece mahkemelerince verilen ve kanunun başka bir adli yargı merciine bırakmadığı karar ve hükümlerin son inceleme merciidir.

Yargıtay, adli yargı kolunun yüksek mahkemesi olup başsavcı ve vekili cumhurbaşkanı tarafından seçilir. Yargıtay’ın diğer üyelerini ise HSK(Hakimler ve Savcılar Kurulu) tarafından seçilir. Yargıtay başkanı isekendi aralarında yapacakları oylama neticesine göre seçilmektedir.

DANIŞTAY
Danıştay; Türkiye ‘nin idari yargı organıdır.

İdari davaların bakıldığı mercidir. Aldığı kararlara yürütme uymak zorundadır.

Danıştay, İdare Mahkemeleri ile vergi mahkemeleri tarafından verilmiş durumda olan kararlar ve ilk derece mahkemesi olarak görev üstlenir.

Danıştay üyelerinin 1/4 ‘nün Cumhurbaşkanı tarafından seçilmekte olup 3/4 ‘ü ise Hakimler ve Savcılar Kurlu tarafından seçilir.

Danıştay başkanı ise Danıştay üyeleri tarafından seçilir.

SAYIŞTAY
Sayıştay, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nda düzenlenen mali yargı organıdır.

Sayıştay, merkezi yönetim bütçesi kapsamındaki kamu idareleri ile sosyal güvenlik kurumlarının bütün gelir giderleri ile mallarını Türkiye Büyük Millet Meclisi adına denetler.

Sayıştay üyeleri, Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından seçilir.

2024-ARALIK-B-C

1982 Anayasası’nda yer alan “Konusu suç teşkil eden emir, hiçbir suretle yerine getirilemez; yerine getiren kimse sorumluluktan kurtulamaz.” düzenlemesiyle aşağıdakilerden hangisi ifade edilmektedir?

A) Kanunsuz emir

B) Masumiyet karinesi

c) Hak arama hürriyeti

D) Suç ve cezaların kanuniliği ilkesi

E) Ceza sorumluluğunun şahsiliği ilkesi

2019-ARALIK-B

1982 Anayasası’na göre; iç hukukta bireysel başvuruları karara bağlamak, siyasi partilerin kapatılmasına karar vermek ve siyasi partilerin mali denetimini yapmak gibi görevleri olan merci aşağıdakilerden hangisidir?

A) Anayasa Mahkemesi

B) Yargıtay

C) Sayıştay

D) Danıştay

E) Hazine ve Maliye Bakanlığı

Cevap A

Cevap A

2024-ARALIK-A

1982 Anayasası’na göre Genelkurmay Başkanı aşağıdakilerin hangisi tarafından atanır?

A) Türkiye Büyük Millet Meclisi

B) Millî Güvenlik Kurulu

C) Milli Savunma Bakanı

D) Cumhurbaşkanı

E) İçişleri Bakanı

2024-MAYIS-A

1982 Anayasası’na göre aşağıdakilerin hangisi Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından seçilir?

A) Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı

B) Hâkimler ve Savcılar Kurulu Başkanı

C) Kamu Baş denetçisi

D) Devlet Denetleme Kurulu Başkanı

E) Danıştay Başkanı

Cevap D

Cevap C

2018-MAYIS-A

1982 Anayasası’na göre, Türkiye Büyük Millet Meclisince kabul edilen Kanunları on beş gün içinde yayımlama görev ve yetkisi aşağıdakilerden hangisine aittir?

A) Cumhurbaşkanı

B) Milletvekili

C) İçişleri bakanı

D) Başbakan

E) Adalet bakanı

2019-ARALIK-C

1982 Anayasası’na göre Cumhurbaşkanı Büyük Millet Meclisince kabul edilen kanunları kural olarak en geç kaç gün içinde yayımlar?

A) 10

B) 15

C) 30

D) 45

E) 60

Cevap A

Cevap B

Yönetmelikler: Cumhurbaşkanı, bakanlıklar ve kamu tüzelkişileri, kendi görev alanlarını ilgilendiren kanunların ve Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin uygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara aykırı olmamak şartıyla, yönetmelikler çıkarabilirler. 

Hangi yönetmeliklerin Resmî Gazetede yayımlanacağı kanunda belirtilir.

Çıkmış Sorular için Tıklayın
Hazırlık Soruları İçin Tıklayın
Scroll to Top