Çalışma Süresi

  • Haftalık normal çalışma süresi en çok 45 saattir
  • Haftanın çalışılan günlerine eşit ölçüde bölünerek uygulanır.
  • Yer altı maden işlerinde çalışan işçilerin çalışma süresi;
    • Günde en çok 7,5 saat / Haftada en çok 37,5 saattir.
    •  

Denkleştirme Süresi

Tarafların anlaşması ile haftalık normal çalışma süresi, işyerlerinde haftanın çalışılan günlerine, günde 11 saati aşmamak koşulu ile farklı şekilde dağıtılabilir.

1.     Hafta

50 Saat

2.     Hafta

52 Saat

3.     Hafta

34 Saat

4.     Hafta

45 Saat

5.     Hafta

35 Saat

6.     Hafta

54 Saat

Haftalık Ortalama Çalışma Süresi

(50+52+34+45+35+54)/6=45 Saat

Sektörler

Normal Süre

Toplu İş Sözleşmesi

İşletmeler

2 Ay

4 Ay

Turizm Sektörü

4 Ay

6 Ay

Karayollarında, demiryollarında ve deniz, göl ve akarsularda hareket halindeki taşıtlarda yapılan ve Deniz İş Kanununa tabi olmayan taşıma işleri

2 Ay

6 Ay

2022-ARALIK-A

  4857 sayılı İş Kanunu’na göre 8 haftalık denkleştirme süresi uygulanan bir konfeksiyon atölyesinde, denkleştirme süresindeki toplam çalışma süresi en az kaç saati aşarsa fazla çalışma sayılır?

A) 300

B) 320

C) 340

D) 360

E) 400

Cevap D

  2019-ARALIK-A

  4857 sayılı İş Kanunu’na göre, turizm sektöründe denkleştirme süresi topla iş sözleşmeleri ile kaç aya kadar artırılabilir?

A) 2

B) 3

C) 4

D) 5

E) 6

Cevap E

Haftalık İş Günlerine Bölünemeyen Çalışma Süreleri Yönetmeliği

Amaç

Karayollarında, demiryollarında ve deniz, göl ve akarsularda hareket halindeki taşıtlarda yapılan ve Deniz İş Kanununa tabi olmayan taşıma işleri

Profesyonel ve ağır vasıta ehliyeti ile taşıt kullananların;

  • Günlük çalışma süresi 9 saati geçemez,

Ancak bu süre herhangi bir hafta içinde iki kez 10 saate çıkarılabilir

Çalışma Tablo ve Çizelgeleri

İşverenler düzenleyecekleri tablo ve cetvellerde;

  • Hareket halindeki taşıtlarda, işin yürütüm ve düzeninden sorumlu olan ile işveren
  • Çalışma dönemini (En az 2 ay en çok 6 aylık süre)
  • İşin günlük başlayış ve bitiş saatlerini,
  • Ara dinlenmesini ve günlük dinlenme zamanlarını,
  • Hafta tatili günlerini göstermek, bunları idare büroları ile taşıtlarda bulundurmak, varsa işyeri sendika temsilcisine bildirmekle yükümlüdürler.

Telafi Çalışması

İşveren 4 ay içinde günde 11 saati aşmamak koşuluyla günde 3 saatten fazla olmayan aşağıda belirtilen çalışılmayan süreler için telafi çalışması yaptırabilir.

  • Zorunlu nedenlerle işin durması,
  • Ulusal bayram ve genel tatillerden önce veya sonra işyerinin tatil edilmesi
  • İşyerinde normal çalışma sürelerinin önemli ölçüde altında çalışılması veya tamamen tatil edilmesi (1/3 oranında azalması)
  • İşçinin talebi ile kendisine izin verilmesi hallerinde,

Tatil günlerinde telafi çalışması yaptırılamaz. Telafi çalışması fazla çalışma sayılmaz.

Çalışma süresinden sayılan haller

a)Madenlerde, taşocaklarında yahut her ne şekilde olursa olsun yeraltında veya su altında çalışılacak işlerde işçilerin kuyulara, dehlizlere veya asıl çalışma yerlerine inmeleri veya girmeleri ve bu yerlerden çıkmaları için gereken süreler.

b)İşçilerin işveren tarafından işyerlerinden başka bir yerde çalıştırılmak üzere gönderilmeleri halinde yolda geçen süreler

c)İşçinin işinde ve her an iş görmeye hazır bir halde bulunmakla beraber çalıştırılmaksızın ve çıkacak işi bekleyerek boş geçirdiği süreler.

d)İşçinin işveren tarafından başka bir yere gönderilmesi veya işveren evinde veya bürosunda yahut işverenle ilgili herhangi bir yerde meşgul edilmesi suretiyle asıl işini yapmaksızın geçirdiği süreler.

e)Çocuk emziren kadın işçilerin çocuklarına süt vermeleri için belirtilecek süreler.

f)Demiryolları, karayolları ve köprülerin yapılması, korunması ya da onarım ve tadili gibi, işçilerin yerleşim yerlerinden uzak bir mesafede bulunan işyerlerine hep birlikte getirilip götürülmeleri gereken her türlü işlerde bunların toplu ve düzenli bir şekilde götürülüp getirilmeleri esnasında geçen süreler.

g)İşin niteliğinden doğmayıp da işveren tarafından sırf sosyal yardım amacıyla işyerine götürülüp getirilme esnasında araçlarda geçen süre çalışma süresinden sayılmaz.

Ara Dinlenmesi

  • Sahada öğle tatili, yemek arası, çay arası gibi isimlerle bilinir.
  • Günlük çalışma süresinin ortalama bir zamanında, o yerin gelenekleri ve işin gereğine göre ayarlanmalıdır.

  • Çalışma Süresi

    Ara dinlenme Süresi

     

    Yetişkin İşçiler

    Çocuk ve Genç İşçiler

    Çalışma Süresi ≤ 4 saat

    15 Dakika

    30 Dakika

    4 saat < Çalışma Süresi ≤ 7,5 saat

    30 Dakika

    60 Dakika

    Çalışma Süresi > 7,5 saat

    60 dakika

    ———

2018-ARALIK-C

  4857 sayılı İş Kanunu’na göre, yedi buçuk saatten fazla süreli işlerde verilmesi gereken ara dinlenme süresi en az ne kadardır?

A) 15 dakika

B) 30 dakika

C) 45 dakika

D) 1 saat

E) 1,5 saat

Cevap D

Gece süresi ve gece çalışmaları

«Gece” en geç saat 20.00’de başlayarak en erken saat 06.00’ya kadar geçen ve her halde en fazla 11 saat süren dönemdir.

Burada bahsedilenin; çalışma süresi olmayıp, “gece” olarak tanımlı süre olduğuna dikkat ediniz.

  • Kadın ve erkek işçilerin gece çalışmaları 7,5 saati geçemez.

İstisnalar

İşçinin yazılı onayının alınması ile

  • Turizm,
  • Özel güvenlik,
  • Sağlık hizmeti ve
  • Petrol araştırma, arama ve sondaj faaliyetleri

Hazırlama, tamamlama ve temizleme işleri

Asıl işine ek olarak, bu sürelerin başlama saatlerinden önce veya bitme saatlerinden sonra, hazırlama, tamamlama ve temizleme işlerini yapacak olan işçiler, bu işlerde günde en çok 2 saat daha çalıştırılabilir.

Bu işlere başlamadan önce yarım saatten az olmamak üzere dinlenmeleri zorunludur.

Hazırlama, tamamlama ve temizleme işlerinde çalıştırılacak işçilerin sayısı,

Çalışan Sayısı: 1-15 ise 3 işçiden,

Çalışan Sayısı: 16-30 ise 4 işçiden,

Çalışan Sayısı: 31-60 ise 6 işçiden,

Çalışan Sayısı: 61-80 ise 8 işçiden,

Çalışan Sayısı: 81-100 ise 10 işçiden

Çalışan Sayısı: 100’den fazla ise %10 dan fazla olamaz.

Postalar Halinde Çalışma

Düzenleme ve İlan Yükümlülüğü

İşveren veya işveren vekilleri, işyerinde işçilerin kolayca görüp okuyabilecekleri şekilde aşağıdakileri ilan etmekle yükümlüdür.

  • Posta sayısı
  • Her postanın işe başlama ve bitirme saatlerini,
  • İşçilerin ad ve soyadlarını, (Bakanlıkça istendiğinde sunmak üzere işyerinde bulundurur.)
  • Ara dinlenmelerini, hafta tatillerini ve bunlara ilişkin değişiklikleri

İşçi Postaları Sayısının Düzenlenmesi

  • 24 saatlik süre içinde en az 3 işçi postası çalıştırılacak şekilde düzenlenir. 
  • Turizm, özel güvenlik ve sağlık hizmeti yürütülen işlerde 24 saatte 2 posta olacak şekilde yapılabilir.

Gece Çalışma Süresi

  • İşçilerin gece postalarında 7,5 saatten çok çalıştırılmaları yasaktır.
  • Turizm, özel güvenlik ve sağlık hizmeti yürütülen işlerde işçinin yazılı onayının alınması şartıyla 7,5 saatin üzerinde gece çalışması yaptırılabilir. 
  • Çalışma süresinin yarısından çoğu gece dönemine rastlayan bir postanın çalışması, gece çalışması sayılır.

İşçi Postalarının Değişme Süresi

  • İşin niteliği ve yürütümü, iş sağlığı ve güvenliği göz önünde tutularak, gece ve gündüz postalarında 2 haftalık nöbetleşme esası da uygulanabilir.

Dinlenme Süreleri

  • Posta değişiminde işçiler sürekli olarak en az 11 saat dinlendirilmeden çalıştırılamaz.
  • Postalar halinde işçi çalıştırılarak yürütülen işlerde, işçilere, haftanın bir gününde 24 saatten az olmamak üzere ve nöbetleşme yolu ile hafta tatili verilmesi zorunludur.
Yönetmelik İçin Tıklayın

Mazeret İzni

•Evlenmesi

•Evlat edinmesi

•Ana veya babasının, eşinin, kardeşinin, çocuğunun ölümü

3 gün ücretli izin verilir.

•Eşinin doğum yapması

5 gün ücretli izin verilir.

•İşçilerin en az %70 oranında engelli veya süreğen hastalığı olan çocuğunun tedavisinde,

•hastalık raporuna dayalı olarak

•çalışan ebeveynden sadece birinin kullandığı

1 yıl içinde

Toplu / bölümler halinde

10 güne kadar ücretli izin

Zaman Aşımı Süresi

İş sözleşmesinden kaynaklanmak kaydıyla hangi kanuna tabi olursa olsun, yıllık izin ücreti ve aşağıda belirtilen tazminatların zamanaşımı süresi 5 yıldır.

a) Kıdem tazminatı.

b) İş sözleşmesinin bildirim şartına uyulmaksızın feshinden kaynaklanan tazminat.

c) Kötü niyet tazminatı.

d) İş sözleşmesinin eşit davranma ilkesine uyulmaksızın feshinden kaynaklanan tazminat.

2023-ARALIK-A

  4857 sayılı İş Kanunu’na göre iş sözleşmesinden kaynaklanmak kaydıyla hangi kanuna tabi olursa olsun kötü niyet tazminatının zaman aşımı süresi kaç yıldır?

A) 1

B) 2

C) 3

D) 5

E) 10

Cevap D

2023-MAYIS-B

  4857 sayılı İş Kanunu’na göre ücrete ilişkin aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

A) Emre muharrer senetle (bono) ücret ödemesi yapılamaz.

B) Ücretin ödenme süresi, toplu iş sözleşmeleriyle 1 haftaya kadar indirilebilir.

C) İşçilerin ücretleri, en geç ayda bir ödenir.

D) Ücret alacaklarında zaman aşımı süresi 10 yıldır.

E) İşçilerin, aylık ücretlerinin 1/4’ünden fazlası haczedilemez.

Cevap D

2019-MAYIS-C

  4857 sayılı İş Kanunu’na göre, is sözleşmesinden kaynaklanan kıdem tazminatına ilişkin alacaklar en az kaç yıl geçmekle zaman aşımına uğrar?

A) 2

B) 4

C) 5

D) 7

E) 10

Cevap C

1475 İŞ KANUNU

Kıdem Tazminatı

Bu Kanuna tabi işçilerin hizmet akitlerinin:

1.Muvazzaf askerlik hizmeti dolayısıyla,

2.Kadının evlendiği tarihten itibaren bir yıl içerisinde kendi arzusu ile sona erdirmesi

3.İşçinin ölümü sebebiyle son bulması hallerinde

İşçinin işe başladığı tarihten itibaren hizmet aktinin devamı süresince her geçen tam yıl için işverence işçiye 30 günlük ücreti tutarında kıdem tazminatı ödenir.

Bir yıldan artan süreler için de aynı oran üzerinden ödeme yapılır.

  • Kıdem tazminatının hesaplanması, son ücret üzerinden yapılır.
  • Parça başı, akort, götürü veya yüzde usulü gibi ücretin sabit olmadığı hallerde son bir yıllık süre içinde ödenen ücretin o süre içinde çalışılan günlere bölünmesi suretiyle bulunacak ortalama ücret bu tazminatın hesabına esas tutulur.
  • Son bir yıl içinde işçi ücretine zam yapıldığı takdirde, tazminata esas ücret, işçinin işten ayrılma tarihi ile zammın yapıldığı tarih arasında alınan ücretin aynı süre içinde çalışılan günlere bölünmesi suretiyle hesaplanır.

5510 SOSYAL SİGORTALAR VE GENEL SAĞLIK  SİGORTASI KANUNU

Sigortalı Sayılmayanlar

  • İşverenin işyerinde ücretsiz çalışan eşi,
  • Aynı aileden olanların yaşadıkları konut içinde yapılan işlerde çalışanlar,
  • Ev hizmetlerinde çalışanlar
  • Askerliği er ve erbaş olarak yapanlar ile yedeksubay ve astsubay okulu öğrencileri,
  • Yabancı ülke işvereni tarafından gönderilenler
  • Tarım ve orman işlerinde süreksiz çalışanlar
  • Gelir vergisinden muaf kendi adına çalışanlardan aylık geliri asgari ücretin altında
  • Yüksek okullarda fiilen normal eğitim süreleri içinde yapılan, tatbikî mahiyetteki yapım ve üretim işlerinde çalışan öğrenciler
  • Sağlık hizmet sunucuları tarafından işe alıştırılmakta olan veya rehabilite edilen, hasta veya malûller

Tanımlar

Genel sağlık sigortası: Kişilerin öncelikle sağlıklarının korunmasını, sağlık riskleri ile karşılaşmaları halinde ise oluşan harcamaların finansmanını sağlayan sigortayı,

Bakmakla yükümlü olduğu kişi:

a)Eş,

b)Geçiminin genel sağlık sigortalısı tarafından sağlanan ana ve baba,

c)Malûl olduğu tespit edilen evli olmayan çocuklar ve

Öğrenci değil ve bekar

Çırak, mesleki eğitimde ve bekar

Yüksek öğrenim görüyor ve bekar

18 yaş

20 yaş

25 yaş

Kısa Vadeli sigorta kolları: iş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık sigorta kollarını 

Uzun vadeli sigorta kolları: Malullük, yaşlılık ve ölüm sigorta kollarını

Sigortalı Bildirimi ve Tescili

İşverenler, sigortalı sayılan kişileri, sigortalılık başlangıç tarihinden önce, sigortalı işe giriş bildirgesi ile Kuruma bildirmekle yükümlüdür. Ancak;

Muafiyetler

Bildirim Süresi

İnşaat, balıkçılık ve tarım işyerlerinde işe başlatılacak sigortalılar için

En geç çalışmaya başlatıldığı gün

Yabancı ülkelere sefer yapan ulaştırma araçlarına sefer esnasında alınarak çalıştırılanlar

İlk defa sigortalı çalıştırmaya başlanılan tarihten itibaren bir ay içinde çalışmaya başlayan sigortalılar için, çalışmaya başladıkları tarihten itibaren en geç söz konusu bir aylık sürenin dolduğu tarihe kadar

ilk defa işyeri bildirgesi verilecek işyerlerinde

4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununa göre işsizlik sigortasına tabi olmayan sözleşmeli personel

Çalışmaya başladıkları tarihten itibaren bir ay içinde

Kamu idarelerince yurt dışı görevde çalışmak üzere işe alınanlar

Sigortalılar, çalışmaya başladıkları tarihten itibaren en geç bir ay içinde, sigortalı olarak çalışmaya başladıklarını Kuruma bildirirler.

İşyerinin bildirilmesi, devri, intikali ve nakli

İşveren, örneği Kurumca hazırlanacak işyeri bildirgesini en geç sigortalı çalıştırmaya başladığı tarihte, Kuruma vermekle yükümlüdür. Şirket kuruluşunun ticaret sicili memurluklarına bildirilmesi halinde yapılan bu bildirim Kuruma yapılmış sayılır

  • İşyerinin faaliyette bulunduğu adresten başka bir ildeki adrese nakledilmesi, sigortalı çalıştırılan bir işin veya işyerinin başka bir işverene devredilmesi veya intikal etmesi halinde, işyerinin nakledildiği, yeni işverenin işi veya işyerini devraldığı tarihi takip eden 10 gün içinde
  • işyerinin miras yoluyla intikali halinde ise mirasçıları, ölüm tarihinden itibaren en geç 3 ay içinde işyeri bildirgesini Kuruma vermekle yükümlüdür

İş Kazası

  • Sigortalının işyerinde bulunduğu sırada,
  • İşveren tarafından yürütülmekte olan iş nedeniyle sigortalı kendi adına ve hesabına bağımsız çalışıyorsa yürütmekte olduğu iş nedeniyle,
  • Bir işverene bağlı olarak çalışan sigortalının, görevli olarak işyeri dışında başka bir yere gönderilmesi nedeniyle asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda,
  • Emziren kadın sigortalının, çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda,
  • Sigortalıların, işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere gidiş gelişi sırasında

Meydana gelen ve sigortalıyı hemen veya sonradan bedenen ya da ruhen engelli hâle getiren olaydır.

İş kazası bildirimi;

  • İşveren tarafından, o yer yetkili kolluk kuvvetlerine derhal,
  • SGK’ya en geç kazadan sonraki 3 işgünü içinde,
  • iş kazasının işverenin kontrolü dışındaki yerlerde meydana gelmesi halinde, iş kazasının öğrenildiği tarihten itibaren başlar.
  • Sigortalı kendi adına ve hesabına bağımsız çalışıyorsa kendisi tarafından, bir ayı geçmemek şartıyla rahatsızlığının bildirim yapmaya engel olmadığı günden sonra üç işgünü içinde yapılır.

Meslek hastalığı, Sigortalının çalıştığı veya yaptığı işin niteliğinden dolayı tekrarlanan bir sebeple veya işin yürütüm şartları yüzünden uğradığı geçici veya sürekli hastalık, bedensel veya ruhsal engellilik halleridir.

Meslek hastalığının;

  • Sigortalının meslek hastalığına tutulduğunu öğrenen veya bu durum kendisine bildirilen işveren tarafından,
  • Sigortalı kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanın kendisi tarafından bu durumun öğrenildiği günden başlayarak 3 (üç) işgünü içinde, iş kazası ve meslek hastalığı bildirgesi ile SGK’ya bildirilmesi zorunludur.

Meslek hastalığının;

  • Sigortalının meslek hastalığına tutulduğunu öğrenen veya bu durum kendisine bildirilen işveren tarafından,
  • Sigortalı kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanın kendisi tarafından bu durumun öğrenildiği günden başlayarak

3 (üç) işgünü içinde, iş kazası ve meslek hastalığı bildirgesi ile SGK’ya bildirilmesi zorunludur.

İş Göremezlik

Geçici iş göremezlik nedir?

Geçici iş göremezlik; sigortalının iş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık hallerinde Kurumca yetkilendirilen hekim veya sağlık kurulu raporlarında belirtilen istirahat süresince geçici olarak çalışamama halidir.

Sürekli iş göremezlik nedir? 

Kurumca, iş kazası geçiren veya meslek hastalığına tutulan sigortalıya sağlanan sağlık yardımı ve tedavi sonunda, şayet sigortalının geçici iş göremezlik durumu düzelip çalışma gücü yeniden kazanılmamışsa, sürekli olarak çalışamama halidir.

Hukuka aykırı bir olay veya haksız eylem sonucu bedensel zarara uğrayan kişinin iyileşemeyip yaşam boyu sakat kalması durumuna,

  • İş Hukukunda ve Sosyal Güvenlik Yasalarında “sürekli iş göremezlik”,
  • Uygulamada ve Yargıtay kararlarında “beden gücü kaybı” veya “çalışma iş gücü kaybı” ya da “meslekte kazanma gücü kaybı” denilmektedir.

Meslekte kazanma gücü Kaybı:

İş kazası veya meslek hastalığından dolayı olan kayıp

Çalışma iş gücü kaybı:

iş kazası, meslek hastalığı haricindeki durumlardan dolayı kayıp

İş kazası veya meslek hastalığı sigortasından sağlanan haklar

İş kazası ve/veya meslek hastalığına maruz kalan işçilerin hakları aşağıdaki gibi 5 ana başlıkta toplanabilir.

1.Günlük geçici iş göremezlik ödeneği verilmesi (parası-ücreti-tazminatı), ( doğumdan önceki bir yıl içinde en az 120 gün
kısa vadeli sigorta kolları primi bildirilmiş olması)

2.Sürekli iş göremezlik geliri bağlanması (parası-ücreti-tazminatı), (doğumdan önceki bir yıl içinde en az 120 gün
kısa vadeli sigorta kolları primi yatırılmış ve genel sağlık sigortası primi dahil prim ve prime
ilişkin her türlü borçlarının ödenmiş olması)

3.Ölen sigortalının hak sahiplerine, gelir bağlanması (maaş),

Dul eşine % 50’si, aylık bağlanmış çocuğu bulunmayan dul eşine yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında çalışmaması
veya kendi sigortalılığı nedeniyle gelir veya aylık bağlanmamış olması halinde % 75’i,

Geliri olmayan 18 yaşını, lise ve dengi öğrenim görmesi halinde 20 yaşını, yüksek öğrenim
yapması halinde 25 yaşını doldurmayanların

En az % 60 oranında yitirip malûl olan 

Yaşları ne olursa olsun evli olmayan, evli olmakla beraber sonradan boşanan veya dul kalan kızlarının,
her birine %25’i,

4.Gelir bağlanmış (evlenmemiş) olan kız çocuklarına evlenme ödeneği verilmesi,

5.Ölen sigortalı için ailesine cenaze ödeneği verilmesi.

2022-MAYIS-C

  5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na göre aşağıdakilerden hangisi iş kazası ve meslek hastalıkları sigortasının, iş kazası geçiren sigortalıya sağladığı haklardan biri değildir?

A) İşsizlik ödeneği bağlanması

B) Sürekli iş göremezlik geliri bağlanması

C) Gelir bağlanmış olan kız çocuklarına evlenme ödeneği verilmesi

D) Ölmesi hâlinde cenaze ödeneği verilmesi

E) Ölmesi hâlinde hak sahiplerine gelir bağlanması

Cevap A

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na göre aşağıdakilerden hangisi ölüm sigortasından sağlanan haklardan biri değildir?

A) Ölüm aylığı bağlanması

B) Sürekli iş göremezlik geliri bağlanması

C) Aylık almakta olan kız çocuklarına evlenme ödeneği verilmesi

D) Cenaze ödeneği verilmesi

E) Ölüm toptan ödemesi yapılması

Cevap E

Geçici İş Göremezlik

Çalışma İş Gücü Kaybı eğer %10’dan az ise (< %10) tedavisi süresince Geçici İş Göremezlik Ücreti alır. İş göremezliğin üçüncü gününden başlamak üzere her gün için

  • Yatarak tedavilerde günlük kazancının yarısı (1/2 si)
  • Ayaktan tedavilerde ise günlük kazancın üçte ikisidir (2/3 ü)

Geçici iş göremezlik ödeneğinden faydalanmak için şartlar;

a)Sigortalılık niteliğinin sona ermemesi,

b)İş göremezliğin başladığı tarihten önceki 1 yıl içinde en az 90 gün kısa vadeli sigorta primi bildirilmiş olması,

c)Hekim veya sağlık kurullarından istirahat raporu alınmış olması

Sürekli İş Göremezlik

Meslekte kazanma gücü % 10 ve fazla bulunduğu tespit edilen sigortalı, sürekli iş göremezlik gelirine hak kazanır.

  • Sürekli tam iş göremezlikte sigortalıya, aylık kazancının % 70’i oranında gelir bağlanır.

Sigortalı, başka birinin sürekli bakımına muhtaç ise gelir bağlama oranı % 100 olarak uygulanır. (Meslekte kazanma gücü kaybı %100 ise)

  • Sürekli kısmi iş göremezlikte iş göremezlik derecesi ile tam iş göremezlik geliri çarpılarak belirlenen gelir bağlanır. (Meslekte kazanma gücü kaybı %10-%99 arası ise)

 

Örneğin; maaşı 2000 TL olan bir çalışanın

Çalışma İş Gücü Kaybı %20 ise, Sürekli tam iş göremezlik olur.

1.Bu çalışana bakıma muhtaç ise

  (2000*%100) 2000 TL baz alınarak  2000*%20 = 400 TL maaşına ek alır.

  •  

2.Aynı işçi başkasının desteğine ihtiyaç duymuyor ise

  (2000*%70) 1400 TL baz alınarak 1400*%20 = 280 TL maaşına ek alır.

  2024-ARALIK-A-B-C

  5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na göre sürekli iş göremezlik geliri hakkının doğması için sigortalının iş kazası sonucu oluşan engellilik nedeniyle meslekte kazanma gücü en az yüzde kaç azalmış olmalıdır?

A) 10

B) 20

C) 30

D) 40

E) 50

Cevap A

  2024-MAYIS-A

  5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na göre iş kazası ve meslek hastalığı sonucu sürekli tam iş göremezlikte sigortalıya kural olarak aylık kazancının yüzde kaçı oranında sürekli iş göremezlik geliri bağlanır?  

A) 60

B) 70

C) 80

D) 90

E) 100

Cevap B

İş kazası veya meslek hastalığı işverenin sorumluluğu

  • Belirlenen paralar SGK tarafından çalışana ödenir, işverenlerce değil.
  • İşverenin kusuru varsa SGK ödemeleri yapar daha sonra bunu işverene (iş kazası raporunda belirtilen) kusuru oranında rücu eder.
  • İşverenin sorumluluğunun tespitinde kaçınılmazlık ilkesi dikkate alınır.
  • Ödemezse, işverene karşı Rücu Davası açar.

Sigortalının kendisinden kaynaklanan sebeplerle iş göremezliğinin artması

Sigortalının aşağıdaki sayılan nedenlerden dolayı iş kazasına veya meslek hastalığına uğraması, hastalanması, tedavi süresinin uzaması veya iş göremezliğinin artması hallerinde geçici iş göremezlik ödeneği veya sürekli iş göremezlik geliri;

  • Hekimin bildirdiği tedbir ve tavsiyelere uymazsa dörtte birine kadarı
  • Ağır kusuru varsa kusur derecesi esas alınarak üçte birine kadarı
  • Kasdî bir hareketi yüzünden olmuş ve teklif edilen tedaviyi kabul etmeyen sigortalıya, yarısı tutarında ödenir.
  • Tedavi gördüğü hekimden, tedavinin sona erdiğine ve çalışabilir olduğuna dair belge almaksızın çalışan sigortalıya geçici iş göremezlik ödeneği ödenmez, ödenmiş olanlar da geri alınır.

Süresinde bildirilmeyen sigortalılıktan doğan sorumluluk

  • İşveren tarafından yürütülmekte olan iş nedeniyle sigortalı kendi adına ve hesabına bağımsız çalışıyorsa yürütmekte olduğu iş nedeniyle sigortalı olanlara belirtilen süre içerisinde bildirimde bulunmamışsa, bildirimde bulunulmayan sürede meydana gelen iş kazası, meslek hastalığı, analık halleri sonucu ilgililerin gelir ve ödenekleri Kurumca ödenmez
  • Diğerleri için sigorta bildirimi yapılmamış olsa bile SGK gerekli ödemeleri yapar ve işverene ödettirir.

Kısa vadeli sigorta kullarında dikkate alınmayan süreler

Aşağıdaki durum ve zamanlarda işçilerin sigortaları yatmaz, çalışma süresine dahil edilmez;

  • Askerlik süresince
  • Tutukluluk süresince
  • Geçici iş göremezlik parası alınan zaman süresince
  • Greve katıldığı sürece
  • Lokavt süresince

Malûl sayılma

  • 4A ve 4B çalışma gücünün veya iş kazası veya meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünün en az % 60’ını kaybederse malûl sayılır.
  • Kamuda çalışan sigortalılar için çalışma gücünün en az % 60’ını veya vazifelerini yapamayacak şekilde meslekte kazanma gücünü kaybedenler malûl sayılır.

Malûllük sigortasından sağlanan haklar ve yararlanma şartları

  • Malul sayılmak,
  • En az on yıllık sigortalı olup, toplam 1800 gün veya başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malul olan sigortalılar için ise sigortalılık süresi aranmaksızın 1800 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olması,
  • Maluliyeti nedeniyle sigortalı olarak çalıştığı işten ayrıldıktan veya işyerini kapattıktan veya devrettikten sonra SGK’dan yazılı istekte bulunmak

Ancak 4/1-b sigortalılarının (bağımsız çalışanlar) kendi sigortalılığı nedeniyle genel sağlık sigortası primi dâhil, prim ve prime ilişkin her türlü borçlarının ödenmiş olması zorunludur

Yaşlılık aylığının hesaplanması

Aylık bağlama oranı, sigortalının malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına tâbi geçen toplam prim ödeme gün sayısının her 360 günü için % 2 olarak uygulanır. Bu hesaplamada 360 günden eksik süreler orantılı olarak dikkate alınır. Ancak aylık bağlama oranı % 90’ı geçemez.

  2024-ARALIK-C

 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na göre mesleki ve teknik ortaöğretim ile yükseköğrenimleri sırasında staja tabi tutulan öğrenciler için kısa vadeli sigorta prim oranı prime esas kazançlarının yüzde kaçıdır?

A) 1

B) 2

C) 3

D) 4

E) 5

Cevap A

  2024-ARALIK-A-C

Toptan ödeme

Cenaze ödeneği

  III. Sürekli iş göremezlik ödemesi

  5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na göre yukarıdakilerden hangileri yaşlılık sigortasından sigortalıya sağlanan haklardandır?

A) Yalnız I

B) Yalnız III

C) I ve II

D) Il ve III

E) I, II ve III

Cevap A

Meslekte Kazanma Gücü Kaybı

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Sigortalıların çalışma gücünün en az %60’ını veya vazifelerini yapamayacak şekilde, hangi hallerde  meslekte kazanma gücünü kayıp ettiklerinin tespiti

Hangi hastalıkların meslek hastalığı sayılacağı ve bu hastalıkların işten ayrıldıktan en geç ne kadar süre sonra ortaya çıktığı takdirde o işten ileri gelmiş kabul edileceğine,

Sigortalıların hak sahibi veya bakmakla yükümlü olduğu çocuklarının hangi hâllerde çalışma gücünün %60’ını yitirdiğine,

5510 sayılı Kanuna göre sigortalı sayılanların özürlü çocuklarının hangi hâllerde başka birinin sürekli bakımına muhtaç durumda sayılacaklarına,

5510 sayılı Kanuna göre sigortalı sayılanların yaşlılık sigortası kapsamında çalışma gücü kaybı oranı tespitlerine,

5510 sayılı Kanuna göre sigortalı sayılanların hangi hâllerde erken yaşlanmış sayılacaklarının tespitine,

Çalışma gücü ve meslekte kazanma gücü kaybı oranının tespitinde esas alınacak sağlık kurulu raporlarının düzenlenmesine,

Malullük aylığı veya sürekli iş göremezlik geliri bağlanmış sigortalılar ile çalışma gücünün en az %60’ını yitiren malul çocukların kontrol muayenelerine,

Sürekli iş göremezlik geliri bağlanmış iken ölenlerin, ölümünün iş kazası veya meslek hastalığı sonucu olup olmadığının tespitine,

ilişkin usul ve esaslar

Yönetmelik için Tıklayın

2018-MAYIS-C

  5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na göre, hizmet akdiyle çalışan sigortalı kadına veya sigortalı olmayan eşinin doğum yapması nedeniyle sigortalı erkeğe emzirme ödeneği verilebilmesi için doğumdan önceki bir yıl içinde en az kaç gün kısa vadeli sigorta kolları primi bildirilmiş olması şarttır?

A) 30

B) 90

C) 120

D) 180

E) 360

Cevap C

  2018-ARALIK-C

  5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na göre sigortalı sayılanların erken yaşlanmış sayılacakları durumların tespiti, aşağıdakilerden hangisi kapsamında yapılmaktadır?

A) İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetleri Yönetmeliği

B) 4857 sayılı İş Kanunu

C) Çalışma Gücü ve Meslekte Kazanma Gücü kaybı

D) Oranı Tespit İşlemleri Yönetmeliği’

D) İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetlerinin Desteklenmesi Hakkında Yönetmelik

E) İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirmesi Yönetmeliği

Cevap C

Scroll to Top