İnşaat-1
İnşaat İşlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik, 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamına giren tüm yapı işlerinin yapıldığı işyerlerinde uygulanır.
(2) Bu Yönetmelik hükümleri, 19/9/2013 tarihli ve 28770 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Maden İşyerlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği kapsamına giren işyerlerinde uygulanmaz.
2024 Aralık B Çıkmış Soru
Yapı İşlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği’nin hükümleri aşağıdakilerden hangisinin kapsamına giren iş yerlerinde uygulanmaz?
A) Sağlık ve Güvenlik İşaretleri Yönetmeliği
B) İşyerlerinde Acil Durumlar Hakkında Yönetmelik
C) Maden İşyerlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği
D) İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği
E) İşyeri Bina ve Eklentilerinde Alınacak Sağlık ve Güvenlik Önlemlerine İlişkin Yönetmelik
Cevap İçin Tıklayın
Cevap C
Tanımlar
Alt işveren: Bir işverenden, işyerinde yürütülen mal veya hizmet üretimine ilişkin yardımcı işlerde veya asıl işin bir bölümünde işletmenin ve işin gereği ile teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren işlerde iş alan, bu iş için görevlendirdiği işçilerini/çalışanlarını sadece bu işyerinde aldığı işte çalıştıran gerçek veya tüzel kişiyi yahut tüzel kişiliği olmayan kurum ve kuruluşları,
Kendi nam ve hesabına çalışan: Çalışan istihdam etmeksizin kendi nam ve hesabına mal ve hizmet üretimi yapan ve projenin tamamlanmasında profesyonel katkı sağlayan kişiyi,
Proje: Yapı işlerinin tasarımından tamamlanmasına kadar yürütülen bütün işleri,
Proje sorumlusu: İşveren tarafından görevlendirilen ve işveren adına projenin hazırlanmasından, uygulanmasından ve uygulamanın kontrolünden sorumlu gerçek veya tüzel kişiyi,
Sağlık ve güvenlik koordinatörü: Projenin hazırlık ve uygulama aşamalarında, işveren veya proje sorumlusu tarafından sorumluluk verilen ve bu Yönetmeliğin 10 uncu ve 11 inci maddelerinde belirtilen sağlık ve güvenlikle ilgili görevleri yapan gerçek veya tüzel kişileri,
Sağlık ve güvenlik planı: Muhtemel risklerin değerlendirilip yapı işi süreci boyunca sağlık ve güvenlik ile ilgili alınacak tedbirlerin, organizasyon yapısının, çalışma yöntemlerinin ve bunlara ilişkin işlerin ne zaman ve kim tarafından yapılması gerektiğinin belirlendiği, aynı yapı sahasında faaliyet gösterecek farklı işverenler, alt işverenler, kendi nam ve hesabına çalışan kişiler ve farklı çalışma ekipleri arasında sağlık ve güvenliğe dair hususların koordinasyonunun sağlanması amacıyla yapı alanının tamamından sorumlu işveren veya proje sorumlusu tarafından hazırlanan veya hazırlanması sağlanan planı,
Yapı işleri: İnşaat ve çeşitli mühendislik işlerinin yürütüldüğü, yerüstü veya yeraltında, su üstü veya su altında yapılan, Ek–1’de yer alan işler ile benzeri diğer işleri,
2015 Mayıs B Çıkmış soru
Yapı İşlerinde Sağlık ve Güvenlik Yönetmeliği’ne göre, “yapı işlerinin tasarımından dan tamamlanmasına kadar yürütülen bütün işler” ifadesiyle aşağıdakilerden hangisi tanımlanmıştır?
Montaj işleri
Yapı alanı
İnşa
Proje
Yapı işleri
Cevap İçin Tıklayın
Cevap D
Yapı İşleri
- Kazı, yarma ve doldurma işleri
- Hafriyat
- İnşa
- Prefabrike elemanların inşası ve sökümü
- Montaj işleri
- Değiştirme ve donatma
- Tadilatlar
- Yenileme
- Tamir
- Söküm
- Yıkım
- Restorasyon
- Bakım, boyama ve temizleme
- Drenaj
İnşa İşleri
a) Bina, Set, baraj
b) Yol, demiryolu, havai hat
c) Tünel, Metro, Köprü
d) Çelik yapı
e) İskele, liman, dalga kıran, gemi
f) Kanalizasyon, lağım
g) Kuyu, Kanal
h) Duvar, Sıva, badana, boya işleri
i) Elektrik tesisatı
j) Sıhhi tesisat, Kalorifer tesisatı
k) Dülgerlik (Yapıların kaba ağaç ve tahta kısımlarını yapanlar dülger denir)
l) Marangozluk
2016 Nisan C Çıkmış soru
Yapı İşlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği’ne göre;
I. Hafriyat,
II. Restorasyon,
III. Proje hazırlama,
IV. Bakım, boyama ve temizleme
İşlerinden hangileri yapı işleri listesinde yer almaz?
A) Yalnız II
B) Yalnız III
C) IV ve II
D) II ve III
E) III ve IV
Cevap İçin Tıklayın
Cevap B
2024 Aralık B Çıkmış Soru
Yapı İşlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği’nin hükümleri aşağıdakilerden hangisinin kapsamına giren iş yerlerinde uygulanmaz?
A) Sağlık ve Güvenlik İşaretleri Yönetmeliği
B) İşyerlerinde Acil Durumlar Hakkında Yönetmelik
C) Maden İşyerlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği
D) İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği
E) İşyeri Bina ve Eklentilerinde Alınacak Sağlık ve Güvenlik Önlemlerine İlişkin Yönetmelik
Cevap İçin Tıklayın
Cevap C
İşverenin Yükümlülükleri
Yapı alanının temiz ve düzenli tutulması, çalışma yerlerine güvenli ulaşım, malzemelerin kullanma ve taşıma, ekipmanların kullanılmaya başlamadan önce periyodik kontrol ve bakımları, malzemelerin uygun depolanması, kullanımı ve uzaklaştırılma, atıkların uygun şekilde toplanması, depolanması ve bertarafı.
Çalışma sürelerinin belirlenmesi, alt işverenler ve kendi nam ve hesabına çalışanlar arasında iş birliğini, yapı alanındaki veya yakınındaki endüstriyel faaliyetler ile etkileşimin dikkate alınmasını ve Uygun kişisel koruyucu donanımların bulundurulmasını ve çalışanlar tarafından kullanılmasını.
Yukarıdaki paragraflara göre örneğin yapı iskeleleri hariç diğer iş ekipmanların periyodik kontrolleri yılda bir, yapı iskeleleri 6 ayda bir yaptırılmalı.
2016 Nisan C Çıkmış Soru
Yapı İşlerinde Sağlık ve Güvenlik Yönetmeliği’ne göre, aşağıdakilerden hangisi işverenlerin yükümlülükleri arasında yer almaz?
A) Yapı alanının düzenli tutulması ve yeterli temizlikte olması
B) Malzemenin kullanım ve taşıma şartlarının düzenlenmesi
C) Tesis ve ekipmanın kullanılmaya başlanmadan önce ve periyodik olarak teknik bakım ve kontrollerinin yapılması
D) Yapı alanı ile eğitim kurumları arasındaki mesafenin dikkate alınması
E) Yapı alanındaki veya yakınındaki endüstriyel faaliyetler ile etkileşimin dikkate alınması
Cevap İçin Tıklayın
Cevap D
Proje Sorumlusu Ve İşverenlerin Sorumlulukları
- İşveren, Yapı İşlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliğinde belirtilen yükümlülükleri bizzat yerine getirebileceği gibi, kendi adına hareket etmek üzere, gerekli fenni yeterliliğe sahip olan bir veya daha fazla proje sorumlusu tayin edebilir. (Fenni yeterli kişiler, mimar, inşaat mühendisi, makine mühendisi). Görevlendirme yapması proje sorumlusunun veya işverenin sorumluluklarını ortadan kaldırmaz.
- Yönetmeliğe göre sağlık ve güvenlik koordinatörleri atanmış olması ve sağlık ve güvenlik koordinatörlerinin kendi görevlerini yapmaları, alt işverenlerin sorumluluğunu etkilemez.
- 4857 sayılı iş kanunu İşveren adına hareket eden ve işin, işyerinin ve işletmenin yönetiminde görev alan kimselere işveren vekili denir
- Yapı işlerinde iş sağlığı ve güvenliği yönetmeliği yapı işi bildirilirken proje sorumlusu bildirilir
- 4857 sayılı iş kanunu işveren vekili veya vekillerinin adı, soyadı ve adreslerini bir ay içinde bölge müdürlüğüne bildirmek zorundadır
- Proje sorumlusu, işveren vekili sayılır. Buna göre sağlık güvenlik koordinatörü, işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı atamalarını yapabilir.
Diğer Kişilerin Yükümlülükleri
- Kendi nam ve hesabına çalışanlar, sağlık ve güvenlik koordinatörlerinin uyarı ve talimatlarını dikkate alır. Kendi nam ve hesabına çalışanlar;
- İş sağlığı ve güvenliği ile ilgili aldıkları eğitim ve işverenin bu konudaki talimatları doğrultusunda, kendilerinin ve hareketlerinden veya yaptıkları işten etkilenen diğer çalışanların sağlık ve güvenliklerini tehlikeye düşürmemekle yükümlüdür.
- İşyerindeki makine, cihaz, araç, gereç, tehlikeli madde, taşıma ekipmanı ve diğer üretim araçlarını kurallara uygun şekilde kullanmak, bunların güvenlik donanımlarını doğru olarak kullanmak, keyfi olarak çıkarmamak ve değiştirmemek. Gördükleri aksaklıkları bildirmek
- Kendilerine sağlanan kişisel koruyucu donanımı doğru kullanmak ve korumak.
- Teftişe yetkili makam tarafından işyerinde tespit edilen noksanlık ve mevzuata aykırılıkların giderilmesi konusunda, işveren ve çalışan temsilcisi ile iş birliği yapmak.
- Kendi görev alanında, iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması için işveren ve çalışan temsilcisi ile iş birliği yapmak.
- Kendi nam ve hesabına çalışanlar ile belirtilen yükümlülüklerin yerine getirilmesinin izlenmesinden ve denetlenmesinden işveren sorumludur.
Yapı İşinin Bildirilmesi
İşveren veya proje sorumlusu;
1) Yapı işinin 30 işgününden fazla süreceği ve devamlı olarak 20’den fazla çalışan istihdam edileceği,
2) İşin büyüklüğü 500 yevmiyeden fazla çalışma gerektireceği,
Durumlarda yapı işine başlamadan önce Çalışma ve iş kurumu il müdürlüğüne vermekle yükümlüdür.
Bu bildirimde belirtilen bilgilerin yer aldığı levha, açıkça görünecek şekilde yapı alanının uygun bir yerine konulur. Gerektiğinde bu bilgiler güncellenir.
YAPI İŞİNE İLİŞKİN BİLDİRİM (EK-3)
1– Bildirim tarihi,
2– İnşaatın açık adresi (mahalle, cadde, sokak, numara, ada, parsel, semt, ilçe ve il adları),
3– İşverenin ad ve adresi (mahalle, cadde, sokak, numara, ada, parsel, semt, ilçe ve il adları),
4– Proje tipi (Yapılan inşaatın yapı çeşidi yazılacaktır. (Köprü, bina, yol gibi)),
5– Görevlendirilmesi halinde proje sorumlusunun adı ve adresi,
6– Proje hazırlık safhasındaki sağlık ve güvenlik koordinatörünün veya koordinatörlerinin adı ve adresi,
7– Proje uygulama safhasındaki sağlık ve güvenlik koordinatörünün veya koordinatörlerinin adı ve adresi,
8– İşin planlanan başlama tarihi,
9– Planlanan çalışma süresi (inşaatın muhtemel bitiş tarihi),
10– Yapı alanında çalışacağı tahmin edilen azami çalışan sayısı,
11– Yapı alanında bulunması muhtemel yüklenicilerin (**) sayısı,
12– Belirlenmiş olan yükleniciler (**) hakkında bilgi.
(**) Alt işverenler, kendi nam ve hesabına çalışanlar ile mal veya hizmet tedarik edenler belirtilmelidir.
2023 Mayıs B Çıkmış Soru
Yapı İşlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği’ne göre işveren, yapı işine başlamadan önce ilgili merciye işin büyüklüğünün en az kaç yevmiyeden fazla çalışma gerektireceği durumlarda bildirimde bulunur?
A) 100
B) 250
C) 500
D) 750
E) 1.000
Cevap İçin Tıklayın
Cevap C
2022 Aralık C Çıkmış Soru
Yapı İşlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği’ne göre, devamlı olarak 25 çalışanın istihdam edileceği bir yapı işine başlamadan önce ilgili merciye yapı işine ilişkin bildirimde bulunulması, işin en az kaç iş gününden fazla sürmesi durumunda zorunludur?
A) 10
B) 15
C) 30
D) 45
E) 60
Cevap İçin Tıklayın
Cevap C
2018 Mayıs B/C Çıkmış Soru
Yapı İşlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği’ne göre, aşağıdakilerden hangisi yapı işine ilişkin bildirimin kapsaması gereken hususlardan biri değildir?
A) Yapı alanında çalışacağı tahmin edilen azami çalışan sayısı
B) İşin planlanan başlama tarihi
C) Görevlendirilmesi halinde proje sorumlusunun adı ve adresi
D) Yapı alanında çalışacağı tahmin edilen çalışanların adları ve adresleri
E) Proje uygulama safhasındaki sağlık ve güvenlik koordinatörünün veya koordinatörlerinin adları ve adresleri
Cevap İçin Tıklayın
Cevap B
2020 Kasım B Çıkmış Soru
Yapı İşlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği’ne göre aşağıdakilerden hangisi yapı işine ilişkin bildirimin içermesi gereken bilgilerden biridir?
A) Yapı alanında meydana gelebilecek acil durumlar listesi
B) Yapı alanında bulunması muhtemel yüklenicilerin sayısı
C) Yapı alanında çalışacağı tahmin edilen asgari çalışan sayısı
D) Yapı alanındaki tüm çalışanların ad ve adreslerini içeren liste
E) Yapı alanında iş sağlığı ve güvenliği riski içeren çalışmaların listesi
Cevap İçin Tıklayın
Cevap D
Proje Hazırlık Aşamasında Genel Prensipler
İşveren veya proje sorumlusu, projenin tasarımının yapılması ve hazırlanmasının çeşitli aşamalarında,
Risklerden korunma ilkeleri göz önüne alarak;
a) Yapı işinin, aynı anda veya birbiri ardına gerçekleşen farklı unsur ve aşamalarını planlamak amacıyla mimari, teknik ve organizasyonel konulara ilişkin karar alırken,
b) İşin ya da iş aşamalarının tamamlanması için ilgili meslek disiplinindeki kriterler de dikkate alınarak gereken süreyi hesaplarken, gerekli hallerde sağlık ve güvenlik planları ile sağlık ve güvenlik dosyaları da dikkate alınır.
Sağlık güvenlik planı, yapı işinin büyüklüğüne veya çalışan sayısına bakılmaksızın, tüm yapı işleri için hazırlanır
Sağlık Güvenlik Koordinatörü
Aynı yapı alanında birden fazla işveren veya alt işverenin bulunması durumunda, işveren veya proje sorumlusu, sağlık ve güvenlik konularında bir veya daha fazla sağlık ve güvenlik koordinatörü görevlendirir.
İşveren veya proje sorumlusu, yapı işine başlamadan önce projenin hazırlık aşamasında, sağlık ve güvenlik planını hazırlar veya hazırlanmasını sağlar.
Yapı işinde bildirim gerektiren işler haricinde ve Ek-2’deki listede belirtilen riskleri içeren çalışmaların bulunmaması halinde sağlık ve güvenlik koordinatörü görevlendirilmeyebilir
Ek-2 İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ RİSKLERİNİ İÇEREN ÇALIŞMALARIN LİSTESİ
1– Özellikle, yapılan işin ve işlemlerin niteliği veya işyeri alanının çevresel özelliklerinden dolayı, çalışanların toprak altında kalma, bataklıkta batma veya yüksekten düşme gibi risklerin fazla olduğu işler.
2– Çalışanın işin yürütümü dolayısıyla maruz kaldığı özel tehlikelere yönelik sağlık gözetimi gerektiren veya kimyasal ve biyolojik özelliklerinden dolayı çalışanların sağlık ve güvenlikleri için risk oluşturan maddelerle yapılan işler.
3– Radyasyon Güvenliği Yönetmeliği uyarınca, denetimli ve gözetimli alanların belirlenmesini gerektiren iyonlaştırıcı radyasyonla çalışılan işler.
4– Yüksek gerilim hatları yakınındaki işler.
5– Boğulma riski bulunan işler.
6– Kuyu, yer altı kazıları ve tünel işleri.
7– Hava beslemeli sistem kullanan dalgıçların yaptığı işler.
8– Basınçlı hava sağlanarak keson içinde yapılan işler.
9– Patlayıcı madde kullanımını gerektiren işler.
10– Fiziksel özelliklerine bağlı olarak yüksek ses, titreşim, basınç farkı, toz oluşması gibi risklerin fazla olduğu işler.
11– Ağır prefabrike elemanların montaj ve söküm işleri.
Eğer yapı işi bildirilmesi gerekmiyorsa ve yukarıda ek-2 başlığında belirtilen riskli işler yapılmıyorsa Sağlık Güvenlik Koordinatörü atama zorunluluğu yoktur.
Proje Hazırlık Aşamasındaki Görevleri
- Sağlık ve güvenlik planını hazırlar veya hazırlanmasını sağlar.
- Yapı alanında Ek-2’de belirtilen işler yapılıyorsa, bu işlerle ilgili özel tedbirlerin planda yer almasını sağlar.
- Proje süresince, birbirini takip eden veya daha sonra yapılacak işler sırasında dikkate alınmak üzere sağlık ve güvenlik bilgilerini içeren sağlık ve güvenlik dosyası hazırlar.
- Proje tamamlandıktan sonra temizlik, bakım, tadilat, yenileme, yıkım işleri gibi her türlü yapı işinin güvenli bir şekilde yerine getirilmesi için ihtiyaç duyulan bilgileri de içermesi sağlanır.
Proje Uygulama Aşamasındaki Görevleri
- İş programlarının oluşturulması için teknik ve organizasyona yönelik kararların alınmasında koordinasyon,
- Sağlık ve güvenlik planında ve sağlık ve güvenlik dosyasında gerekli düzenlemeleri yapar veya yapılmasını sağlar.
- Aynı yapı alanında, işe sonradan katılanlarda dâhil olmak üzere, işveren veya alt işverenler arasında organizasyonu sağlar, iş kazaları ve meslek hastalıklarından çalışanları korumak üzere işverenlerce yapılan çalışmaları koordine eder
- İzin verilen kişiler dışındakilerin yapı alanına girmesini önlemek,
- Güvenli bir şekilde çalışılmasını sağlamak üzere yapılması gerekli kontrolleri koordine eder.
2015 Aralık C Çıkmış Soru
Yapı İşlerinde Sağlık ve Güvenlik Yönetmeliği’ne göre, aşağıdakilerin hangisi yapı işlerinde sağlık ve güvenlik koordinatörünün görevlerinden biri değildir?
A) İzin verilen kişiler dışındakilerin yapı alanına girmesini önlemek üzere gerekli düzenlemeleri yapar.
B) İş güvenliği uzmanını atar ve görev takibini yapar.
C) Aynı anda veya birbiri ardına yapılacak iş ve iş aşamalarının belirlendiği iş programlarının oluşturulması için teknik ve organizasyona yönelik kararları alır.
D) Yapı işlerinde güvenli bir şekilde çalışılmasını sağlamak üzere yapılması gerekli kontrolleri koordine eder.
E) İşin ya da iş aşamalarının tamamlanması için ilgili meslek disiplinindeki kriterleri dikkate alarak süreyi hesaplar.
Cevap İçin Tıklayın
Cevap B
İşverenler | İşin Kapsamı | Bildirim | Sağlık ve Güvenlik Koordinatörü | Sağlık ve Güvenlik Planı |
Bir işverenin olması durumunda | 30 işgününden ve 20 çalışandan veya 500 yevmiyeden az olması | – | – | + |
Bir işverenin olması durumunda | 30 işgününden ve 20 çalışandan veya 500 yevmiyeden fazla olması | + | – | + |
Aynı yapı alanında birden fazla işveren veya alt işverenin olması durumunda | 30 işgününden ve 20 çalışandan veya 500 yevmiyeden az olması | – | – | + |
30 işgününden ve 20 çalışandan veya 500 yevmiyeden az olması ve Yönetmelik EK-2 deki çalışmaların bulunması | – | + | + | |
30 işgününden ve 20 çalışandan veya 500 yevmiyeden fazla olması | + | + | + |
Çalışanların Bilgilendirilmesi, Görüşlerinin Alınması ve Katılımlarının Sağlanması
Yapı işlerinde;
- Çalışanlar veya çalışan temsilcileri işyerinde karşılaşılabilecek sağlık ve güvenlik riskleri, koruyucu ve önleyici tedbirler, kendileri ile ilgili yasal hak ve sorumluluklar, ilk yardım, olağan dışı durumlar, afetler ve yangınla mücadele ve tahliye işleri konusunda görevlendirilen kişiler hakkında bilgilendirilir.
- Ciddi, yakın ve önlenemeyen tehlikenin meydana gelmesi durumunda işveren çalışanların işi bırakarak derhal çalışma yerlerinden ayrılıp güvenli bir yere gidebilmeleri için, önceden gerekli düzenlemeleri yapar ve çalışanlara gerekli talimatları verir.
- Başka işyerlerinden çalışmak üzere kendi işyerine gelen çalışanlara ve çalışanların işverenlerine gerekli bilgileri verir.
- Risk değerlendirmesi, iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili koruyucu ve önleyici tedbirler, ölçüm, analiz, teknik kontrol, kayıtlar, raporlar ve teftişten elde edilen bilgilere, destek elemanları ile çalışan temsilcilerinin ulaşmasını sağlar.
- Verilen bilgilerin kolay ve anlaşılır olması sağlanır.
- İş ekipmanlarının kullanım talimatı çalışanlar tarafından rahatlıkla okunabilecek bir yere asılır.
Not: İnşaat için risk değerlendirmesi yapılmamışsa çalışma durdurulur. (İşyerlerinde İşin Durdurulmasına Dair Yönetmelik Madde 7 ikinci fıkra)
Yapı alanının büyüklüğü ve riskin derecesi göz önünde bulundurularak, işyerinde yapılan çalışmalarda çalışanlar ve temsilcilerinin arasındaki koordinasyon sağlanarak,
- İş sağlığı ve güvenliği ile ilgili konularda görüşlerinin alınması, teklif getirme hakkının tanınması ve bu konulardaki görüşmelerde yer alma
- Yeni teknolojilerin uygulanması, seçilecek iş ekipmanı, çalışma ortamı ve şartlarının çalışanların sağlık ve güvenliğine etkisi konularında
- Risklerden korunma ilkeleri
Görüşlerinin alınması ve katılımlarının sağlanması gerekir
2024 Mayıs B Çıkmış Soru
Çalışanların tehlikelerden izole edilmesi
Tehlikelerin kaldırılması veya azaltılması için prosedürlerin ve talimatların belirlenmesi, eğitimlerin verilmesi, bilgilendirme yapılması
III. Çalışanların yüksekten düşmelere karşı kişisel koruyucu donanımlarla korunması
Tehlikeli olanın tehlikesiz veya daha az tehlikeli olanla değiştirilmesi
Yapı İşlerinde Yüksekte Çalışmalarda İş Sağlığı ve Güvenliği Uygulama Rehberi’ne göre yüksekte çalışmalar sırasında oluşabilecek risklerden korunmak için verilen yöntemlerin hiyerarşik sıralaması aşağıdakilerden hangisidir?
A) I, II, III, IV
B) I, IV, III, II
C) II, III, IV, I
D) IV, III, I, II
E) IV, I, II, III
Cevap İçin Tıklayın
Cevap E
Yapı Alanları İçin Asgari Sağlık Ve Güvenlik Şartları Ek-4
Yapı işleri yönetmeliğinin ek-4 ilk 6 maddesinde bulunan yüksekte çalışma başlığı, yüksekte çalışma eğitiminde anlatılmıştır.
Geçitlerde güvenlik
7– Çalışma platformları ve geçitler kişileri
düşmekten ve düşen
cisimlerden koruyacak şekilde yapılır, boyutlandırılır, kullanılır ve muhafaza edilir.
Düşen cisimler
8– Yüksekte yapılan çalışmalarda kullanılan el aletleri ve diğer malzemelerin düşmelerini engelleyecek tedbirler alınır.
9– Çalışanlar, düşen cisimlere karşı öncelikle toplu olarak korunur.
10– Yapı alanında, cisimlerin düşerek tehlike oluşturabileceği bölgelere girişler önlenir veya gerektiğinde kapalı geçitler yapılır.
11– Yapı alanında, çalışanlara uygun baş koruyucu donanımlar verilerek kullanımı sağlanır.
12– Yapı alanında, malzemelerin hangi yükseklikten olursa olsun doğrudan yere atılmaması, dengeli ve güvenli bir şekilde indirilerek uygun bir yere istif edilmesi sağlanır. Atık malzemelerin uzaklaştırılması için moloz kaydırakları gibi güvenli çalışma yöntemleri tercih edilir.
2018 Mayıs A Çıkmış soru
Yapı İşlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği’ne göre, aşağıdakilerden hangisi düşen cisimlere ilişkin genel asgari sağlık ve güvenlik şartlarından biri değildir?
A) Atık malzemelerin uzaklaştırılması için moloz kaydırakları gibi güvenli çalışma yöntemlerinin tercih edilmesi
B) Cisimlerin düşerek tehlike oluşturabileceği bölgelere girişlerin önlenmesi veya gerektiğinde kapalı geçitler yapılması
C) Çalışanlara uygun baş koruyucu donanımların verilerek kullanımının sağlanması
D) Malzemelerin hangi yükseklikten olursa olsun doğrudan yere atılmaması, dengeli ve güvenli bir şekilde indirilerek uygun bir yere istif edilmesinin sağlanması
E) Yapılan işlerin özelliğine uygun bağlantı noktaları veya yaşam hatları oluşturularak tam vücut kemer sistemlerinin kullanılmasının sağlanması
Cevap İçin Tıklayın
Cevap E
Enerji dağıtım tesisleri ve elektrikle çalışma
13– Enerji dağıtım tesisleri, yangın veya patlama riski oluşturmayacak şekilde tasarlanarak kurulur ve işletilir. Kişilerin, doğrudan veya dolaylı teması sonucu elektrik çarpması riskine karşı korunması sağlanır.
14– Elektrikle ilgili bütün ekipman ve bağlantıların kurulması, sökülmesi, tamirat ve tadilat işleri sadece ilgili mevzuatın öngördüğü yetkili elektrikçiler tarafından yapılır.
15– Elektrikli tesisatın bütün parçalarının, güç gereksinimleri için yeterli kapasite ve kalitede ve yapı işlerindeki çalışma koşullarına dayanıklı olması sağlanır.
16– Yapı alanı içerisindeki ana pano ve tali elektrik panolarında uygun kaçak akım rölesi kullanılır.
17– Yapı alanında veya çalışanların erişebileceği yerlerde bulunan elektrik panoları, tevzi tabloları ile kontrol tertibatı ve benzeri tesisat, kilitli dolap veya hücre içine konulur. Bakım, onarım ve yenileme nedeniyle gerilim altındaki tesisatın tecritlerinin çıkarılması gerektiğinde uyarı ve koruma amacıyla gerekli tedbirler alınır.
18– Yapı alanında elektrik bağlantıları için uygun bağlantı elemanları kullanılır, açık uçlu kablolarla bağlantı yapılmaz.
19– Yapı alanında kullanılan sabit ve seyyar iletkenler ile teçhizatların dış etkenlerden korunması sağlanır, eskimiş veya yıpranmış olanlar kullanılmaz.
20– Ekipman ve koruyucu cihazların tasarımı, yapımı ve seçiminde, dağıtılan enerjinin tipi ve gücü, dış şartlar ile çalışma alanının çeşitli bölümlerine girmeye yetkili kişilerin eğitim ve deneyimleri göz önünde bulundurulur.
21– Elektrik teçhizatı, iletim hatları ve elektrikli aletlerin üzerlerinde voltajları belirtilir.
22– Elektrikle çalışan iş ekipmanlarının gövde güvenlik topraklaması yapılır.
23– Her türlü elektrik kullanımı ve elektrik tesisatının işletilmesiyle ilgili olarak, bu Yönetmelik hükümleri yanında ilgili diğer mevzuat hükümleri de uygulanır.
Devrede meydana gelmiş kaçak akımı anında algılayan, tespit eden ve açma işlemi yaparak, insanları veya tesisatı koruyan, olası tehlikeleri önleyen cihaza kaçak akım rölesi denir. Tüm elektrik panolarında kaçak akım rölesi olmalı, elektrik kabloları açıkta olmamalı, eğer açıkta olacaksa kablo koruma içinde olmalı. Elektrikli el aletleri topraklı prizlerde kullanılmalı. Demircilerin kullandığı demir bükme makinasında ayrıca faz koruma rölesi olmalı. Elektrik kabloları ıslak zeminlerden geçmemeli |
Düzen, temizlik, istif ve depolama
24– Yapı alanının düzenli ve temiz tutulması sağlanır. Sivri uçları veya keskin kenarları bulunan malzeme ve atıklar düzenli periyotlarla çalışma alanlarından uzaklaştırılır. Yapı alanından uzaklaştırılması mümkün olmayan sivri veya keskin kenarları bulunan malzemelerin saplanma riskine karşı gerekli koruyucu malzemeler ile korunması/kaplanması sağlanır.
25– Buz, kar, yağmur, kullanılan malzemeler ve diğer etkenlerle kaygan hale gelen çalışma yerleri ve geçitler temizlenerek kaymayı önleyici tedbirler alınır.
26– Yapı alanında malzemelerin, yıkılma ve devrilmeleri önlenir, kazaya sebep olmayacak şekilde istif edilmeleri sağlanır.
27– Yapı alanında, yanıcı veya patlayıcı maddelerin depolandığı depo alanlarında ve patlayıcı ortam oluşan çalışma alanlarında bakım, onarım işleri dahil her türlü çalışmalarda 30/4/2013 tarihli ve 28633 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Çalışanların Patlayıcı Ortamların Tehlikelerinden Korunması Hakkında Yönetmelik hükümleri ve iş ekipmanları ve koruyucu sistemlerin kullanımında 30/12/2006 tarihli ve 26392 4 üncü mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Muhtemel Patlayıcı Ortamda Kullanılan Teçhizat ve Koruyucu Sistemlerle İlgili Yönetmelik (94/9/AT) hükümlerine uygun çalışılır.
Sağlamlık ve dayanıklılık
28– Beklenmeyen herhangi bir hareketi nedeniyle çalışanların sağlık ve güvenliğini etkileyebilecek her türlü malzeme, ekipman ile bunların parçaları güvenli ve uygun bir şekilde sabitlenir.
29– İşin güvenli bir şekilde yapılmasını sağlayacak uygun ekipman ve çalışma şartları sağlanmadıkça, yeterli dayanıklılıkta olmayan yüzeylerde çalışılmasına ve bu yerlere girilmesine izin verilmez.
30– Kurulmakta, sökülmekte, bakımda, tamirde ya da yıkılmakta olan yapılarda çalışanları yapının dayanıksızlığından ve kırılganlığından kaynaklanan risklerden korumak için yeterli tedbirler alınır.
Acil çıkış yolları ve kapıları
31– Acil çıkış yolları ve kapıları ile ilgili aşağıdaki hususlara uyulur:
a) Acil çıkış yolları ve kapıları doğrudan dışarıya veya güvenli bir alana açılır ve çıkışı önleyecek hiçbir engel bulunmaz.
b) Acil çıkış yolları ve kapıları herhangi bir tehlike durumunda, bütün çalışanların işyerini derhal ve güvenli bir şekilde terk etmelerine imkan sağlar.
c) Acil çıkış yollarının ve kapılarının sayısı ile yerleşimi ve boyutlarının, yapı alanının ve çalışan barakalarının kullanım şekline ve boyutlarına, içinde bulunan ekipmana, bulunabilecek azami çalışan sayısına ve 27/11/2007 tarihli ve 2007/12937 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik hükümlerine uygun olması sağlanır.
ç) Acil çıkış yolları ve kapıları, 11/09/2013 tarihli ve 28762 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Sağlık ve Güvenlik İşaretleri Yönetmeliğine göre işaretlenir. İşaretlerin uygun yerlere konulması ve kalıcı olması sağlanır.
d) Acil çıkış yolları ve kapıları ile buralara açılan yol ve kapılarda çıkışı zorlaştıracak hiçbir engel bulunmaz.
e) Aydınlatılması gereken acil çıkış yolları ve kapılarında elektrik kesilmesi halinde yeterli aydınlatmayı sağlayacak sistem bulundurulur.
2019 Aralık B/C Çıkmış soru
I. Güvenli bir alana açılan döner kapı
II. Doğrudan dışarıya açılan kapı
III. Raylı kapı
Yapı İşlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği’ne göre, yukarıdakilerden hangileri kapalı mekânlardaki çalışma yerlerinde acil çıkış kapısı olarak kullanılamaz?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) I ve III
D) II ve III
E) I, II ve III
Cevap İçin Tıklayın
Cevap C
2017 Nisan C Çıkmış soru
Yapı İşlerinde Sağlık ve Güvenlik Yönetmeliği’ne göre, kapalı mekânlarda çalışma yerlerinde bulunan acil çıkış kapılarıyla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) Acil çıkış kapısı olarak döner kapı kullanılmaz.
B) Kilitli veya bağlı olarak bulundurulmaz.
C) Sağlık ve Güvenlik İşaretleri Yönetmeliğine göre uygun şekilde işaretlenir.
D) Güvenli bir alana açılamadıkları takdirde doğrudan içeriye açılır özellikte olması sağlanır.
E) Acil durumlarda çalışanların hemen ve kolayca açabilecekleri şekilde olması sağlanır.
Cevap İçin Tıklayın
Cevap D
Yangın algılama ve yangınla mücadele
32– Yapı alanının özelliklerine, çalışan barakalarının ve diğer tesislerin boyutlarına ve kullanım şekline, alandaki ekipmana, alanda bulunan maddelerin fiziksel ve kimyasal özelliklerine, bulunabilecek azami kişi sayısına bağlı olarak uygun nitelikte ve yeterli sayıda yangınla mücadele araç ve gereci ile gerekli yerlerde yangın dedektörleri ve alarm sistemleri bulundurulur.
33– Yangınla mücadele araç ve gereçleri, yangın dedektörleri ve alarm sistemlerinin düzenli bakımlarının ve mevzuata uygun sürelerde periyodik kontrollerinin yapılması sağlanır.
34– Otomatik olmayan yangın söndürme ekipmanı görünür ve kolayca erişilebilir yerlere konulur ve önlerinde engel bulundurulmaz. Yangın söndürme ekipmanları kolay kullanılabilir nitelikte olup, Sağlık ve Güvenlik İşaretleri Yönetmeliğine göre işaretlenir. İşaretlerin uygun yerlere konulması ve kalıcı olması sağlanır.
Havalandırma
35– Çalışanların harcadıkları fiziksel güç ve çalışma şekli dikkate alınarak yeterli temiz hava sağlanır. Cebri havalandırma sistemi kullanıldığında, sistemin her zaman çalışır durumda olması sağlanır ve bu sistem çalışanların sağlığına zarar verebilecek hava akımlarına neden olmayacak şekilde tesis edilir. Çalışanların sağlığı yönünden gerekli hallerde havalandırma sistemindeki herhangi bir arızayı bildiren sistem bulundurulur.
2021 Mayıs C Çıkmış sorular
Yapı İşlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği’ne göre, aşağıdakilerden hangisi yapı alanlarında havalandırmaya ilişkin asgari sağlık ve güvenlik önlemleri arasında yer almaz?
A) Temiz havanın sağlanmasında çalışanların çalışma şeklinin dikkate alınması
B) Havalandırma sisteminin çalışanlar tarafından kapatılmasını veya ayarlanmasını engelleyecek tedbirler alınması
C) Havalandırma sisteminin çalışanların sağlığına zarar verebilecek hava akımlarına neden olmayacak şekilde tesis edilmesi
D) Havalandırma sistemlerinde arıza bildirim sistemlerinin bulundurulması
E) Cebri havalandırma sistemi kullanıldığında, sistemin her zaman çalışır durumda olmasının sağlanması
Cevap İçin Tıklayın
Cevap B
Özel riskler
36– Çalışanların zararlı düzeyde titreşim, gürültü, gaz, buhar veya toz gibi zararlı dış etkenlere maruz kalmaları önlenir.
37– Zehirli veya zararlı madde bulunması muhtemel veya oksijen düzeyi yetersiz veya parlayıcı olabilecek bir ortama girmek zorunda kalan çalışanların, herhangi bir tehlikeye maruz kalmalarını önlemek üzere kapalı ortam havası kontrol edilir ve gerekli tedbirler alınır.
38– Çalışanlar, sınırlı hava hacmine sahip yüksek riskli ortamlarda çalıştırılmazlar. Zorunlu hallerde, her türlü tedbir alındıktan sonra çalıştırılabilirler. Bu durumlarda çalışanlar dışarıdan sürekli izlenir ve gerektiğinde derhal yardım yapılması için bütün tedbirler alınır.
Sıcaklık
39– Ortam sıcaklığının, çalışma süresince, çalışanların yaptıkları işe ve harcadıkları fiziksel güce uygun düzeyde olması sağlanır. Yapılan işin niteliği sebebiyle ortam sıcaklığının değiştirilemeyeceği hallerde çalışanları fazla sıcak veya soğuktan koruyacak tedbirler alınır.
Çalışma yerlerinin, barakaların ve yolların aydınlatılması
40– Yapı alanındaki çalışma yerlerinin, barakaların ve yolların aydınlatılmasında aşağıdaki hususlara uyulur:
Yapı işlerinin gündüz yapılması esastır, çalışma yerleri, barakalar ve yollar mümkün olduğu ölçüde doğal olarak aydınlatılır. Gece çalışılmasının gerekli veya zorunlu olduğu çalışmalarda veya gün ışığının yetersiz olduğu durumlarda uygun ve yeterli suni aydınlatma sağlanır, gerekli hallerde darbeye karşı korumalı taşınabilir aydınlatma araçları kullanılır. Suni ışığın rengi, sinyallerin ve işaretlerin algılanmasını engellemeyecek şekilde seçilir.
Çalışma yerleri, barakalar ve geçiş yollarındaki aydınlatma sistemleri, çalışanlar için kaza riski oluşturmayacak özellikte olur ve uygun şekilde yerleştirilir.
Çalışma yerleri, barakalar ve geçiş yollarındaki aydınlatma sistemindeki herhangi bir arızanın çalışanlar için risk oluşturabileceği yerlerde acil ve yeterli aydınlatmayı sağlayacak yedek aydınlatma sistemi bulundurulur.
2015 Aralık C Çıkmış Soru
Yapı alanındaki çalışma yerlerinin, barakaların ve yolların aydınlatılmasında,
I. Çalışma yerleri, barakalar ve yollar mümkün olduğu ölçüde doğal olarak aydınlatılmalıdır.
II. Gün ışığının yetersiz olduğu durumlarda uygun ve yeterli, suni aydınlatma sağlanmalıdır.
III. Aydınlatma sistemleri çalışanlar için kaza riski oluşturmayacak özellikte olmalıdır.
Hususlarından hangileri dikkate alınmalıdır?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) Yalnız III
D) I ve II
E) I, II ve III
Cevap İçin Tıklayın
Cevap E
Kapılar ve geçitler
41– Kapı ve geçitlerde aşağıda belirtilen hususlara uyulur:
a) Raylı kapılarda, raydan çıkmayı ve devrilmeyi önleyecek güvenlik tertibatı bulundurulur.
b) Yukarı doğru açılan kapılarda, aşağı düşmeyi önleyecek güvenlik tertibatı bulundurulur.
c) Kaçış yollarında bulunan kapılar ve geçitler uygun şekilde işaretlenir. Bu kapıların yardım almaksızın her zaman ve her durumda içeriden açılabilir özellikte olması sağlanır.
ç) Araçların geçtiği kapı ve geçitler yayaların geçişi için güvenli değilse, bu mahallerde yayalar için ayrı geçiş kapısı bulundurulur. Bu kapılar açıkça işaretlenir ve önlerinde hiçbir engel bulundurulmaz.
d) Mekanik kapılar ve geçitler, çalışanlar için kaza riski oluşturmayacak şekilde yapılır. Bu kapılarda, kolay fark edilebilir ve ulaşılabilir, acil durdurma sistemleri bulundurulması ve herhangi bir güç kesilmesinde otomatik olarak açılmıyorsa, el ile de açılabilir özellikte olması sağlanır.
2018 Aralık A/C Çıkmış soru
Yapı İşlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği’ne göre, yapı alanındaki kapı ve geçitlerle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) Mekanik kapılarda kolay fark edilebilir ve ulaşılabilir acil durdurma sistemi bulundurulması sağlanır.
B) Yukarıya doğru açılan kapılarda, aşağıya düşmeyi önleyecek güvenlik tertibatı bulundurulur.
C) Kaçış yollarında bulunan kapıların yardım almaksızın her zaman ve her durumda içeriden açılabilir olması sağlanır.
D) Araçların geçtiği kapı ve geçitler yayaların geçişi için güvenli değilse bu mahallerde yayalar için ayrı geçiş kapısı bulundurulur.
E) Herhangi bir güç kesilmesinde mekanik kapıların yalnız elle açılabilir özellikte olması sağlanır.
Cevap İçin Tıklayın
Cevap E
Trafik yolları ve tehlikeli alanlar
42– Merdivenler, sabitlenmiş geçici merdivenler, yükleme yerleri ve rampalar da dahil olmak üzere trafik yolları; kolay ve güvenli geçişi sağlayacak, bu yerlerin yakınında çalışanlar için tehlike oluşturmayacak şekilde tasarlanarak yapılır.
43– Yayaların kullandığı ve yükleme boşaltma için kullanılanlar da dahil, araçlarla malzeme taşımada kullanılan yolların, potansiyel kullanıcı sayısına ve işyerinde yapılan işin özelliğine uygun boyutlarda olması sağlanır. Trafik yolları üzerinde taşıma işi yapılması durumunda, bu yolu kullanan diğer kişiler için yol kenarında yeterli güvenlik mesafesi bırakılır veya uygun koruyucu tedbirler alınır. Yollar görülebilir şekilde işaretlenir, düzenli olarak kontrolü yapılarak her zaman bakımlı olması sağlanır.
44– Araç trafiği olan yollar ile kapılar, geçitler, yaya geçiş yolları, koridorlar ve merdivenler arasında yeterli mesafe bulundurulur.
45– Yapı alanlarındaki girilmesi yasak bölgelere yetkisiz kişilerin girişi uygun araç ve gereç kullanılarak engellenir. Tehlikeli bölgeler açıkça işaretlenir, buralara görünür şekilde uyarı levhaları konulur. Bu bölgelere girme izni verilen çalışanları korumak için gerekli tedbirler alınır.
46– Trafik yolları güzergahında bulunan havai hatlar ve benzeri engeller ile alakalı gerekli işaretlemeler ve önlemler alınır.
Yükleme yerleri ve rampaları
Yükleme yerleri ve rampaların; taşınacak yükün boyutlarına uygun olarak tasarlanması, çalışanların düşmesini önleyecek şekilde güvenli olması ve en az bir çıkış yerine sahip olması sağlanır.
2023 Mayıs C Çıkmış soru
Yapı İşlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği’ne göre yükleme yerlerinin ve rampalarının en az kaç çıkış yerine sahip olması gerekir?
A) 1
B) 2
C) 3
D) 4
E) 5
Cevap İçin Tıklayın
Cevap A