Fiziksel Risk Etmenleri

Gürültü

Çalışma Gücü Ve Meslekte Kazanma Gücü Kaybı Oranı Tespit İşlemleri Yönetmeliği

Meslek  Hastalıkları Grupları 5 ana grupta toplanmıştır.

A – Kimyasal maddelerle ortaya çıkan meslek hastalıkları

B – Mesleki  cilt hastalıkları

C – Pnömokonyozlar ve diğer solunum sistemi hastalıkları

D – Mesleki bulaşıcı hastalıklar

E – Fiziksel etkenlerle olan meslek hastalıkları

İşyerinde sağlığı olumsuz etkileyebilecek fiziksel risk etmenleri:

Gürültü

Titreşim

Sıcak – Soğuk (ısı radyasyonu)Termal konfor yetersizliği

Aydınlatma

Basınç değişimi

Radyasyon

2024 Mayıs C

I. Çözücüler

II. Radyasyon

III. Gürültü

Yukarıdakilerden hangileri fiziksel risk etkenlerindendir?

A) Yalnız II

B) I ve II

C) I ve III

D) II ve III

E) I, II ve III

Cevap D

2022 Aralık C

Aşağıdakilerden hangisi meslek hastalıklarına neden olabilecek fiziksel etkenlerden biri değildir?

A) Yüksek basınç

B) Titreşim

C) İyonlaştırıcı radyasyon

D) Çözücüler

E) Gürültü

Cevap D

2019-ARALIK-C

Tarım sektöründe çalışan bir işçi;

fiziksel,

kimyasal,

III. biyolojik

Risklerinden hangilerine maruz kalabilir?

A) Yalnız I

B) Yalnız II

C) I ve III

D) II ve III

E) I. II ve III

Cevap E

2015-Aralık-C

İşyerinde çalışanların maruz kalabileceği

titreşim,

gürültü,

III. radyasyon

Sonucu oluşabilecek sağlık ve güvenlik risklerinden hangileri fiziksel risklerdendir?

A) Yalnız I

B) Yalnız II

C) Yalnız III

D) I ve II

E) I, II ve III

Cevap E

2017-Aralık-B ve C

Aşağıdakilerden hangisi işyerlerinde karşılaşılan fiziksel risk etmenlerinden biri değildir?

A) Herbisitler

B) Gürültü

C) İyonizan radyasyon

D) Titreşim

E) Yüksek basınç

Cevap A

2017-Nisan-B

Aşağıdakilerden hangisi Uluslararası Çalışma Örgütünün (ILO) Meslek Hastalıkları Listesinde yer alan, fiziksel etkenlerle meydana gelen meslek hastalıklarından biri değildir?

A) Organik çözücülere bağlı olarak oluşan hastalıklar

B) Titreşime bağlı olarak oluşan hastalıklar

C) Yüksek veya düşük basınca bağlı olarak oluşan hastalıklar

D) Işık etkisine (UV, görülen ışık, lazer, vb.) bağlı olarak oluşan hastalıklar

E) Aşırı sıcak ve soğuk etkisine bağlı olarak oluşan hastalıklar

Cevap A

2018-Mayıs-B ve C

Aşağıdakilerden hangisi işyeri ortamında meslek hastalığına neden olabilecek fiziksel etkenlerden biridir?

A) Pestisit

B) Ağır metal

C) Solvent

D) Gürültü

E) Mikroorganizma

Cevap D

2017-Aralık-B ve C

Aşağıdakilerden hangisi meslek hastalıklarından korunmada teknik korunma yöntemlerinden biri değildir?

A) Gürültü çıkaran bir makinenin gürültü düzeyinin düşürülmesi için gerekli ayarların yapılması

B) Havalandırma

C) Çalışanlara aralıklı kontrol muayenesi yapılması

D) Tehlikeli işlemin kapalı sistem içine alınması

E) Makine ve aletlerin periyodik bakımının yapılması

Cevap C

SES Nedir

Ses, titreşim yapan kaynaktan hareket eden bir enerji formudur. Kulakta işitme duyusunu uyandırır.

Ses,   elastik   bir   ortamda   bir   etken   vasıtası   ile meydana   gelen   mekanik   titreşimlerin   dalgalar halinde yayılarak işitme duyulanması sağlamasıdır.Sesin oluşumu ve yayılımı

Ses, kulağın algılayabileceği basınç değişimi olarak tanımlanabilir.

Sesin oluşması ve duyulması için bir ses  kaynağı, sesin içerisinden geçeceği bir ortam ve bir alıcı gerekir.

 2022 Aralık C

           Bir iş yerinde alınan;

     I.   gürültülü çalışan bir makinenin kapalı sistem içinde çalıştırılması,

     II.  gürültüye maruz kalan çalışanlar tarafından kulak koruyucu kullanılması,

     III. gürültülü çalışan makinenin, gürültülü çalışmayan makine ile değiştirilmesi  

           Önlemlerinden hangileri meslek hastalıklarından korunmada kaynakta kontrol yaklaşımlarındandır?

        A) Yalnız I

        B) Yalnız II

        C) I ve III

        D) II ve III

        E) I, II ve III

Cevap C

2017 Nisan B/C

Aşağıdakilerden hangisi gürültünün alıcıda kontrolünü sağlayan önlemlerden biri değildir?

A) Kişisel kulak koruyucularının kullanılması

B) Gürültüye maruz kalan kişinin tecrit edilmesi

C) Gürültülü yerlerde rotasyonla çalışılması

D) Gürültüye maruz kalma süresinin azaltılması

E) Susturucuların kullanılması

Cevap E

Aşağıdakilerden hangisi gürültünün alıcıda kontrolünü sağlayan önlemlerden biridir?

A) Susturucu kullanma

B) Gürültü kaynağında yalıtma

C) Gürültüyü ileten yüzeyi sönümleyici malzemeyle kaplama

D) Makinelerde tasarım değişikliğinde bulunma

E) Rotasyonla çalışma

Cevap E

2018-Mayıs-B

           İşyerlerinde gürültüden korunmada;

        gürültü çıkaran makinenin daha az gürültü çıkarmasının sağlanması,

        gürültülü ortamlarda çatışma süresinin azaltılması,  

           III. gürültü çıkaran makinenin ayrı bir bölmeye alınması

           Önlemlerinden hangileri gürültünün kaynağına yöneliktir?

        A) Yalnız I

        B) I ve II

        C) I ve III

        D) II ve III

        E) I, II ve III

Cevap C

Gürültü Nedir?

Gürültü büyük ölçüde öznel bir kavramdır ve belirli bir anda istenmeyen herhangi bir ses olarak tanımlanabilir.

Her tipteki gürültü sestir fakat her ses gürültü değildir.

Bir konser sırasındaki yüksek müzik.

Okuma, yazma, sözel iletişim vb. sırasındaki sesler

Sesin Yayılma Hızı

Akustik dalgalar olan sesler, sadece hava boyunca değil aynı zamanda diğer elastik ortamlar (su, beton veya çelik) boyunca da yayılır

Hava boyunca hareket eden hava parçacığı titreşimlerine ses hızı denir ve bu hız 340 m/s’dir.

Örnekler:Gürültü

Ses üreten bir ekipmandan 340 metre uzakta bulunan bir kişi, üretilen sesi 1 saniye sonra duyar.

Sesin yayılma hızı ortam özellikleriyle ilgilidir.

Ortamın özgül ağırlığı ve esneklik katsayısı önemlidir.

Sıcaklık yükseldikçe ses hızı artar.

Sesin yayılma hızı; katı ortamlarda, gaz ortamdan daha fazladır.

Örneğin yapı akustiğinde en önemli ortam havadır.

C𝑘𝑎𝑡𝚤 > C𝑠𝚤𝑣𝚤 > C𝑔𝑎𝑧

20 derecede havada ses hızı: 340 m/s

20 derecede suda ses hızı : 1410 m/s

Ses İle İlgili Kavramlar

Frekans

Dalga Boyu

Ses Basıncı

Ses Gücü

Ses Şiddeti (Yeğinliği)

Ses Basınç Düzeyi

Sesin Frekansı

Frekans: Bir saniyedeki titreşim sayısıdır.

Birimi Hertz (Hz) dir. 1 hertz bir saniyede 1 tam salınım yapar.

Frekansın birimi hertz’den bin kat büyük olduğunda kHz (kilohertz) olarak tanımlanır.

1000 Hz = 1 kHz’dir

Sesin periyodu (T): Bir dalga boyu için geçen zamandır.

Günlük  hayatta  duyabildiğimiz  ses  kaynaklarının  frekans  aralıkları  oldukça  fazla  değişkenlik göstermektedir. Genç ve sıhhatli bir insan 20 ile 20000 Hz arasındaki sesleri duyabilmektedir.

Ses frekansı < 20 Hz

  • ses altı
  • İnfrasonik
  • Supsonik sesler

Ses frekansı > 20 kHz

  • Ses üstü
  • Ultrasonik

İnfrasonik ve ultrasonik sesler duyulamaz.

İnsan kulağı tarafından duyulamaz olmalarına rağmen bu frekans aralığındaki sesler insan sağlığını olumsuz etkileyebilir. Baş ağrısına, yorgunluğa vb. neden olabilirler.

Gürültüyü meydana getiren seslerden Supsonik seslerin tanımı aşağıdakilerden hangisidir ?

A-Yaklaşık olarak frekansı 20 Hz ile 20kHz arasında olan sesler

B- Frekansı 20 Hz den düşük olan sesler

C- Frekansı 20 kHz den daha yüksek olan sesler

D- Frekansı 20 Hz sabit olan sesler

E- Frekansı 20000 Hz ile 200000 Hz arasında olan sesler

Cevap B

I. Ultrasonik sesler duyulamaz

II. 20Khz den büyük seslerdir

III. İnsan sağlığına etkisi yoktur

Gürültüyü meydana getiren seslerden Ultrasonik sesler ile ilgili yukarıdan hangileri doğrudur?

a.Yalnız I

b.Yalnız II

c.I ve III

d.I ve II

e.II ve III

Cevap D

Sesin Dalga Boyu

Gürültü dalga boyuBir tüpün ucuna monte edilmiş bir hoparlör, yayılma hızı 344 m/s olan ses dalgaları üretir. Eğer hoparlörün üretmekte olduğu ses arı bir sinüs ise ses dalgası, tüp içerisinde birbirlerinden bir dalgaboyu uzaklıkla ayrılmış basınç maksimum ve minimumları meydana gelir.

(dalgaboyu  = ses hızı / frekans)

Ortam

Ses Hızı (m/s)

Frekans [Hz]

Dalgaboyu λ metre (m)

Hava

340

20

17

Hava

340

100

3,4

Hava

340

500

0,68

Hava

340

1000

0.34

Hava

340

8000

0,04

Hava

340

20000

0,017

Frekans yükseldikçe dalga boyu kısalır.

İnsan kulağı 17 m ile 17mm arasındaki dalga boylarını işitebilir.

2024 Mayıs C

           Gürültülü ortamda çalışmak işitme kaybının haricinde

I.  yorgunluk,

II.  libido azalması,

III.  kan basıncında yükselme

           Etkilerinden hangilerine neden olabilir?

        A) Yalnız I

        B) Yalnız III

        C) I ve II

        D) II ve III

        E) I, II ve III

Cevap E

2017-Aralık-C

Fiziksel risk etmenlerinden biri olan sesin özellikleriyle ilgili,

I.  Hızı, ortamın sıcaklığına bağlıdır.

II. Birim zamandaki dalga sayısı, frekansını verir.

III. Yayılması için maddesel bir ortam gerekir.

           Yargılarından hangileri doğrudur?

        A) Yalnız I

        B) Yalnız III

        C) I ve ll

        D) II ve III

        E) I, II ve III

Cevap E

Basınç ve Güç

 

Ses Basıncı (Akustik Basınç):

Ses hava boyunca hareket ederken, yüksek ve düşük hava yoğunluklu bölgeler oluşturur. Böylece, ses hava boyunca hareket ederken küçük basınç değişiklikleri meydana gelir.

Sesin yayılmasından kaynaklanan hava basıncındaki küçük değişiklik ses basıncı olarak adlandırılır ve ‘p’ sembolü ile gösterilir.

Akustik basınç birimi paskal [Pa]’dır. (Pa=N/mm2)

İnsan kulağı ses basıncına tepki gösterir ve böylece sesler duyulmaktadır

Ses basınç seviyesi (SPL), belirli bir ses için referans ses basınç seviyesine göre logaritmik bir ölçüdür. ‘Lp’ sembolü ile gösterilir ve desibel [dB] cinsinden ifade edilir. Referans ses basıncı 20 μPa(mikropaskal)’dır.

20µPa ortalama bir kişi tarafından duyulabilecek en düşük ses seviyesi olarak kabul edilmiştir ve bu yüzden işitme/duyum eşiği olarak anılır.

İnsan tarafından duyulabilecek en gürültülü sesin basıncı ise 200Pa’dır Bu sebepten ötürü acı eşiği olarak adlandırılır.

Bu iki seviyenin birbirine oranı bir milyondan daha fazladır. Bu yüzden kullanılacak olan Pa cinsinden lineer bir skala, ölçüm sonuçlarının çok geniş bir aralıkta, çok büyük oranlarda değişmesine yol açacaktır.

20 μPa’lık bir ses basıncı için ses basınç seviyesi 0 dB’dir.

Makine emniyet yönetmeliğine göre aşağıdaki durumlar makinede mevcutsa kullanıcı el kitabında belirtilmelidir

– 70 dB(A)’yı aşıyorsa, iş istasyonlarındaki A-ağırlıklı emisyon ses basınç seviyesi; bu düzeyin 70 dB(A)’yı aşmaması halinde, belirtilmelidir,
– 63 Pa’ı aşıyorsa, iş istasyonlarındaki C-ağırlıklı anlık tepe ses basınç değeri (20 μPa’a göre 130 dB),
– İş istasyonlarındaki A-ağırlıklı emisyon ses basınç seviyesi 80 dB(A)’yı aşıyorsa, makinanın yaydığı A-ağırlıklı ses güç seviyesi

Ses Basınç Seviyelerinin Toplanması

İki Gürültü Arasındaki Fark

Büyük Gürültüye Eklenecek Değer

0-1 dB

3 dB

2-3 dB

2 dB

4-9 dB

1 dB

10dB veya Üstü

O dB

Gürültünün İnsan Üzerindeki Etkileri

60dB+40dB=100 db etmez

Örnek-1:

2 gürültü kaynağı 82dB olsun

82dB+82dB=164dB olmaz

82dB+3dB=87 dB olur.

 

Örnek-2: Gürültü şiddeti 80dB ve 83dB olsun

İki ses şiddeti arasında ki fark 4 dB olduğuna göre

83dB+2dB=85dB olur

Örnek-3: Gürültü şiddeti 80dB ve 90dB olsun

İki ses şiddeti arasında ki fark 10 dB olduğuna göre

90dB+0dB=90dB olur

           2024 Aralık B

           Bir iş yerinde aynı ortamda 2 adet gürültü kaynağı bulunduğu ve bu kaynaklardan yayılan toplam gürültü düzeyinin 93 dB olduğu bilinmektedir.

           Gürültü kaynaklarından biri 90 dB ses çıkardığına göre diğer gürültü kaynağından yayılan ses kaç dB olabilir?

        A) 30

        B) 60

        C) 90

        D) 120

        E) 150

Cevap C

2021 Aralık A

           Bir çalışana eşit uzaklıkta bulunan dokuma tezgâhlarından sadece K tezgâhı çalıştığında ses düzeyi 80 dB, sadece L tezgâhı çalıştığında ise 75 dB olarak ölçülmüştür.

           Buna göre K ve L tezgâhlarının aynı anda çalıştığı durumda çalışanın bulunduğu bölgedeki ses düzeyi (dB) aşağıdaki aralıkların hangisinde yer alır?

        A) 75-79

        B) 80-89

        C) 90-100

        D) 101-150

        E) 151-155

Cevap B

FİZYOLOJİK ETKİLERİ  
1. İşitme kayıpları, 

2. Kan basıncının artması,

3. Kalp atışlarında değişim,

4. Dolaşım bozuklukları,

5. Solunumda hızlanma,

6.Terlemede artış,

7. Mide bulantısı,
8. Baş ağrısı,

9. Göz bebeklerinde büyüme
10.İktidarsızlık,

PSİKOLOJİK ETKİLERİ
1. Davranış bozuklukları,

2. Uyku bozuklukları,

3. Aşırı sinirlilik ve tepkiler,

4. Konuşurken bağırmalar,

5. Hoşnutsuzluk,

6. Tedirginlik,
7. Baş ağrıları,
8. Stresler,

PERFORMANS ETKİLERİ
1. İş veriminin düşmesi,

2. İş kalitesinin düşmesi,

3. Konsantrasyon bozukluğu,

4. Hareketlerin yavaşlaması,

5. Dinlenmenin bozulması,

«Bir araştırmaya göre; bir mekanik konstrüksiyon atölyesinde gürültünün 25dB düşürülmesi sonucu hatalı parça sayısı oranında %52’lik azalma saptanmıştır.»

2014-Mayıs-C

           Gürültü düzeyi ölçülürken kullanılan desibel (dB) birimi, sesin hangi özelliğine karşılık gelmektedir?

        A) Enerji

        B) Şiddet

        C) Frekans

        D) Hız

        E) Güç

Cevap B

GÜRÜLTÜDEN KORUNMA- TEKNİK-PLANLAMA

ΚΑΥΝΑΚΤΑ ALINMASI GEREKEN ÖNLEMLER

Makineyi Değiştirmek: Kullanılan makinelerin, gürültü düzeyi düşük makineler ile değiştirilmesi

İşlemi Değiştirmek: Gürültü düzeyi yüksek olarak yapılan işlemin, daha az gürültü gerektiren işlemle değiştirilmesi

İşleyişi Değiştirmek: Gürültü çıkartan makinelerin işleyişini yeniden düzenlemek

Ayrı Bölmeye Almak: Gürültü kaynağının ayrı bir bölmeye alınması

ORTAMDA ALINMASI GEREKEN ÖNLEMLER

Ses Emici Malzeme Kullanmak: Yansımayı Engellemek Sesin geçebileceği ve/veya yansıyabileceği duvar, tavan, taban gibi yerleri ses emici malzeme ile kaplanmak

Araya Engel-Bariyer Koymak Sesin Yayılmasını Engellemek: Gürültü kaynağı ile kişi arasına gürültüyü önleyici engel koymak

Mesafeyi Artırmak: Gürültü kaynağı ile kişi arasındaki mesafeyi artırmak

Kaynağın Yerini Değiştirmek: Gürültü kaynağının konumunu değiştirmek

KİŞİDE ALINMASI GEREKEN ÖNLEMLER

Sessiz Bölme İçine Almak: Gürültüye maruz kalan kişinin, sese karşı iyi izole edilmiş bir bölme içine alınması

Maruziyet Süresini Azaltmak: Gürültülü ortamdaki çalışma süresinin kısaltılması-rotasyon

İş Programını Değiştirmek

KKD Kullanmak: Gürültüye karşı etkin kişisel koruyucu kullanma

2017-Nisan-B

           Aralıklı ve ani yüksek gürültü düzeyine maruziyet durumunda insan vücudunda;

I. kalp atış hızında artma

II. adrenalin üretiminde azalma,

III. kan damarlarında daralma

           Fizyolojik etkilerinden hangileri meydana gelir?

        A) Yalnız I

        B) I ve II

        C) I ve III

        D) II ve III

        E) I, II ve III

Cevap E

           2019-MAYIS-C

           Ani gürültüye maruz kalan kişilerde;

I. kan basıncının artması,

II. adrenalin üretiminin azalması,

III. göz bebeklerinin büyümesi etkilerinden hangileri oluşur?

        A) Yalnız I

        B) Yalnız II

        C) I ve III

        D) II ve III

        E) I, II ve III

Cevap C

Çalışanların Gürültü ile Risklerden Korunmalarında Dair Yönetmelik

En yüksek ses basıncı (Ptepe):  C-frekans ağırlıklı anlık gürültü basıncının tepe değerini ifade eder. Bu değer, çok gürültülü seslere (darbe gürültüsü) kısa süreli maruz kalma sonucunda oluşan etkilerin değerlendirilmesine imkan verir.

Günlük gürültü maruziyet düzeyi (LEX, 8saat) [dB(A) re. 20 µPa]: En yüksek ses basıncının ve anlık darbeli gürültünün de dahil olduğu A-ağırlıklı bütün gürültü maruziyet düzeylerinin, 8 saatlik bir iş günü için zaman ağırlıklı ortalamasını,

Haftalık gürültü maruziyet düzeyi: A-ağırlıklı günlük gürültü maruziyet düzeylerinin, 8 saatlik 5 iş gününden oluşan bir hafta için zaman ağırlıklı ortalamasını,

Maruziyet Eylem ve Sınır Değerleri

En düşük maruziyet eylem değerleri: (LEX, 8saat) = 80 dB(A) veya (Ptepe) = 112 Pa [135 dB(C) re. 20 µPa]

En yüksek maruziyet eylem değerleri: (LEX, 8saat) = 85 dB(A) veya (Ptepe)= 140 Pa [137 dB(C) re. 20 µPa]

Maruziyet sınır değerleri: (LEX, 8saat) = 87 dB(A) veya (Ptepe) = 200 Pa [140 dB(C) re. 20 µPa].

80 – <85   dB (A)                Kulaklık hazırda bulundurulur

85 dB (A)  ve yukarısı          Kulaklık takma başlangıcı

87dB (A)                            Asla geçilemeyecek değer   

En yüksek maruziyet eylem değerlerini aşan gürültüye maruz kalan çalışanlar için, işitme testleri işverence yaptırılır.

Maruziyet eylem değerlerinde çalışanların kulak koruyucu donanımların koruyucu etkisi dikkate  ALINMAZ.

Maruziyet sınır değerlerinde, çalışanların kulak koruyucu donanımların koruyucu etkisi ALINIR 

 

Günlük gürültü maruziyetinin günden güne belirgin şekilde farklılık gösterdiğinin kesin olarak tespit edildiği işlerde, maruziyet sınır değerleri ile maruziyet eylem değerlerinin uygulanmasında günlük gürültü maruziyet düzeyi yerine, haftalık gürültü maruziyet düzeyi kullanılabilir.

Bu işlerde;

a)Yeterli ölçümle tespit edilen haftalık gürültü maruziyet düzeyi, 87 dB(A) maruziyet sınır değerini aşamaz.

b)Bu işlerle ilgili risklerin en aza indirilmesi için uygun tedbirler alınır.

2021 Mayıs İH

           Çalışanların Gürültü ile İlgili Risklerden Korunmalarına Dair Yönetmelik’e göre, gürültü maruziyet sınır değeri kaç dB(A) dır?

        A) 140

        B) 137

        C) 135

        D) 87

        E) 85

Cevap D

2021 Mayıs İH

           Çalışanların Gürültü ile İlgili Risklerden aşağıdakilerin hangisinde çalışanlara işitme testi

           Korunmalarına Dair Yönetmelik’e göre yaptırılması zorunludur?

        A) En düşük maruziyet eylem değerlerini aşmayan gürültüye maruz kalınan yerlerde

        B) En yüksek maruziyet eylem değerlerini aşan gürültüye maruz kalınan yerlerde

        C) Risk değerlendirmesi sonuçlarının bir sağlık riski olduğunu göstermediği yerlerde

        D) Ölçüm sonuçlarının bir sağlık riski olduğunu göstermediği yerlerde

        E) Gürültü maruziyet düzeyinin 80 dB(A) yı geçmediği yerlerde

Cevap B

           2022 Aralık B

           Çalışanların Gürültü ile İlgili Risklerden Korunmalarına Dair Yönetmelik’e göre gürültüye maruziyet, Yönetmelik’te belirtilen tedbirlerle önlenemiyorsa gürültünün;

I. en düşük maruziyet eylem değerini,

II. en yüksek maruziyet eylem değerini,

III. maruziyet sınır değerini  

           Aşması durumlarının hangilerinde kulak koruyucu donanımlar, çalışanların kullanımına hazır hâlde bulundurulur?

        A) Yalnız l

        B) Yalnız II

        C) Yalnız III

        D) I ve III

        E) II VE III

Cevap A

2022 Mayıs C

           Çalışanların gürültü maruziyetiyle ilgili risklerden korunmasına ilişkin maruziyet eylem ve sınır değerleri için kullanılan aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

        A) En yüksek maruziyet eylem değerleri: (LEX, 8 saat) =85 dB(A) veya (Ptepe) = 140 Pa [137 dB(C) re. 20 μP dır.

        B) Maruziyet eylem değerlerinde kulak koruyucularının etkisi dikkate alınır.

        C) En yüksek maruziyet eylem değerlerini aşan gürültüye maruz kalan çalışanların işitme testleri işverence yaptırılır.

        D) Maruziyet sınır değerleri uygulanırken çalışanların maruziyetinin tespitinde, çalışanın kullandığı kişisel kulak koruyucu donanımların koruyucu etkisi de dikkate alınır.

        E) Maruziyet sınır değerleri: (LEX, 8 saat) = 87 dB(A) veya (Ptepe) = 200 Pa [140 dB(C) re. 20 μPa]’dır.

Cevap B

2021 Mayıs  B

           Çalışanların Gürültü ile ilgili Risklerden Korunmalarına Dair Yönetmelik’e göre,  

I. En yüksek ses basıncı (Ptepe): C-frekans ağırlıklı anlık gürültü basıncının tepe değerini ifade eder.  

II. Maruziyet sınır değerleri uygulanırken çalışanların maruziyetinin tespitinde çalışanın kullandığı kişisel kulak koruyucu donanımların koruyucu etkisi dikkate alınmaz.  

III. Yeterli ölçümle tespit edilen haftalık gürültü maruziyet düzeyi, 87 dB(A) maruziyet sınır değerini aşamaz.  

           Yargılarından hangileri doğrudur?

        A) Yalnız

        B) Yalnız II

        C) I ve III

        D) II ve III

        E) I. II ve III

Cevap C

2021 Mayıs C

I. En düşük maruziyet eylem değeri

II. Maruziyet sınır değeri

III. En yüksek maruziyet eylem değeri

IV. Haftalık gürültü maruziyet düzeyinin azami değeri  

           Çalışanların Gürültü ile İlgili Risklerden Korunmalarına Dair Yönetmelik’te verilen tanımlar ve değerler dikkate alındığında yukarıdakilerden hangileri birbirine eşittir?

        A) I ve IV

        B) II ve III

        C) II ve IV

        D) III ve IV

        E) II, III ve IV

Cevap C

2022 Aralık B/C

           Gürültü ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

        A) Desibel skalası, bir fiziksel niceliğin aynı türden bir referansın niceliğine orantısının logaritmik türden ifadesidir.

        B) Gürültü düzeyi sıfır desibel ölçülen bir ortam tam sessizdir.

        C) Değişik kaynaklardan gelen gürültünün bileşkesi, desibel türünden cebirsel toplamlarına eşit değildir.

D) Ortam havasının sıcaklığı ve nemi, gürültünün iletiminde etkilidir.

        E) Gürültünün kulak üzerindeki etkisi, sesin basınç düzeyi kadar maruziyet süresine de bağlıdır.  

Cevap B

2023 Mayıs C

           Çalışanların Gürültü ile İlgili Risklerden Korunmalarına Dair Yönetmelik’e göre; günlük gürültü maruziyetinin günden güne belirgin şekilde farklılık gösterdiğinin kesin olarak tespit edildiği işlerde, maruziyet sınır değerleri ile maruziyet eylem değerlerinin uygulanmasında günlük gürültü maruziyet düzeyi yerine, haftalık gürültü maruziyet düzeyi kullanılabilir.

           Buna göre,

I. Haftalık gürültü maruziyet düzeyinin tespitinde, A-ağırlıklı günlük gürültü maruziyet düzeylerinin, 8 saatlik 7 iş gününden oluşan bir hafta için zaman ağırlıklı ortalaması alınır.

II. Yeterli ölçümle tespit edilen haftalık gürültü maruziyet düzeyi, 80 dB(A) maruziyet sınır değerini aşamaz.

III. Maruziyet sınır değerleri uygulanırken çalışanların maruziyetinin tespitinde, çalışanın kullandığı kişisel kulak koruyucu donanımların koruyucu etkisi dikkate alınır.  

           İfadelerinden hangileri doğrudur?

        A) Yalnız I

        B) Yalnız III

        C) I ve II

        D) II ve III

        E) I, II ve III

Cevap B

2021 Mayıs C

           Çalışanların Gürültü ile İlgili Risklerden Korunmalarına Dair Yönetmelik’e göre, gürültü maruziyetiyle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

        A) En yüksek maruziyet eylem değeri 85 dB(A) dır.

        B) Maruziyet sınır değeri 90 dB(A) dır.

        C) En düşük maruziyet eylem değeri 80 dB(A) dir.  

        D) Maruziyet sınır değerleri uygulanırken çalışanların maruziyetinin tespitinde, çalışanın kullandığı kişisel kulak koruyucu donanımların koruyucu etkisi de dikkate alınır.

        E) Maruziyet eylem değerlerinde kulak koruyucularının etkisi dikkate alınmaz.

Cevap B

Maruziyetin Belirlenmesi

İşveren, çalışanların maruz kaldığı gürültü düzeyini, işyerinde gerçekleştirilen risk değerlendirmesinde ele alır ve risk değerlendirmesi sonuçlarına göre gereken durumlarda gürültü ölçümleri yaptırarak maruziyeti belirler.

a)Özellikle ölçülecek olan gürültünün niteliği, maruziyet süresi, çevresel faktörler ve ölçüm cihazının nitelikleri dikkate alınarak mevcut şartlara uygun olur.

b)Gürültü maruziyet düzeyi ve ses basıncı gibi parametrelerin tespit edilebilmesi ile maruziyet sınır değerleri ve maruziyet eylem değerlerinin aşılıp aşılmadığına karar verilebilmesine imkan sağlar.

c)Çalışanın kişisel maruziyetini gösterir.

Değerlendirme ve ölçüm sonuçları, gerektiğinde kullanılmak ve iş müfettişlerinin denetimlerinde istenildiğinde gösterilmek üzere uygun bir şekilde saklanır.

Gürültü Türleri (Niteliği)

Kararlı Gürültü:

Sürekli olarak aynı düzeyde olan gürültüyü ifade eder.

Bir yada birden fazla motorun aybı anda çalışması

Kararsız Gürültü

Ses basıncı düzeyi zaman zaman iniş çıkışlar gösterdiği durumdur.

Aralıklı Gürültü

Gürültü düzeyinin artması ve  azalması belirli bir periyodik sürede olması durumudur.

Darbe Gürültüsü

Aralıklı gürültünün özel bir durumudur. Çarpma olduğu anda yüksek düzeyde gürültü olur.

Risklerin Değerlendirilmesi

a)Anlık darbeli gürültüye maruziyet dahil maruziyetin türü, düzeyi ve süresine,

b)Maruziyet sınır değerleri ile maruziyet eylem değerlerine,

c)Başta özel politika gerektiren gruplar ile kadın çalışanlar olmak üzere tüm çalışanların sağlık ve güvenliklerine olan etkilerine,

d)Teknik olarak elde edilebildiği durumlarda, işle ilgili ototoksik maddeler ile gürültü arasındaki ve titreşim ile gürültü arasındaki etkileşimlerin, çalışanların sağlık ve güvenliğine olan etkisine,

e)Kaza riskini azaltmak için kullanılan ve çalışanlar tarafından algılanması gereken uyarı sinyalleri ve diğer seslerin gürültü ile etkileşiminin, çalışanların sağlık ve güvenliğine olan dolaylı etkisine,

f)İş ekipmanlarının gürültü emisyonu hakkında, ilgili mevzuat uyarınca imalatçılardan sağlanan bilgilerine,

g)Gürültü emisyonunu azaltan alternatif bir iş ekipmanının bulunup bulunmadığına,

h)Gürültüye maruziyetin, işverenin sorumluluğundaki normal çalışma saatleri dışında da devam edip etmediğine,

i)Sağlık gözetiminde elde edinilen güncel bilgilere,

j)Yeterli korumayı sağlayabilecek kulak koruyucularının bulunup bulunmadığına, özel önem verir

           2018-ARALIK-C

           Çekiç veya pres makinelerinin çıkardığı gürültü gibi yalnızca çarpma esnasında meydana gelen yüksek düzeydeki gürültü türü aşağıdakilerden hangisidir?

        A) Kararlı gürültü

        B) Kararsız gürültü

        C) Darbe gürültüsü  

        D) Ani gürültü

        E) Frekans gürültü

Cevap C

           2022 Mayıs C

           Çalışanların Gürültü ile İlgili Risklerden Korunmalarına Dair Yönetmelik’e göre, gürültüden kaynaklanabilecek riskler değerlendirilirken;

I. maruziyet sınır değerleri ile maruziyet eylem değerleri,

II. sağlık gözetiminde elde edilen güncel bilgiler,

III. gürültü emisyonunu azaltan alternatif bir iş ekipmanının bulunup bulunmadığı

           Hususlarından hangilerine özel önem verilmesi gerekir?

        A) Yalnız I  

        B) Yalnız III

        C) I ve II

        D) II ve III

        E) I, II ve III

Cevap E

2023 Aralık C

           Çalışanların Gürültü ile İlgili Risklerden Korunmalarına Dair Yönetmelik’e göre iş yerinde gerçekleştirilen risk değerlendirmesinde gürültüden kaynaklanabilecek riskler değerlendirilirken

I. anlık darbeli gürültü maruziyeti hariç diğer gürültü maruziyetlerinin türü, düzeyi ve süresi,

II. maruziyet sınır değerleri ile maruziyet eylem değerleri,

III. gürültüye maruziyetin,  

           İşverenin sorumluluğundaki normal çalışma saatleri dışında da devam edip etmediği hususlarından hangilerine işveren tarafından özel önem verilir?

        A) Yalnız I

        B) Yalnız II

        C) Yalnız III

        D) I ve II

        E) II ve III

Cevap E

Maruziyetin Önlenmesi ve Azaltılması

1.İşveren, risklerin kaynağında yok edilmesini veya en aza indirilmesini sağlar.

2.Gürültüye maruziyetin daha az olduğu başka çalışma yöntemlerinin seçilmesi,

3.Yapılan işe göre mümkün olan en düşük düzeyde gürültü yayan uygun iş ekipmanının seçilmesi,

4.İşyerinin ve çalışılan yerlerin uygun şekilde tasarlanması ve düzenlenmesi,

5.İş ekipmanını doğru ve güvenli bir şekilde kullanmaları için çalışanlara gerekli bilgi ve eğitimin verilmesi,

6.Gürültünün teknik yollarla azaltılması

1) Hava yoluyla yayılan gürültünün; perdeleme, kapatma, gürültü emici örtüler ve benzeri yöntemlerle azaltılması,

2) Yapı elemanları yoluyla iletilen gürültünün; yalıtım, sönümleme ve benzeri yöntemlerle azaltılması,

7.Gürültünün, iş organizasyonu ile azaltılması  

1) Maruziyet süresi ve düzeyinin sınırlandırılması,

2) Yeterli dinlenme aralarıyla çalışma sürelerinin düzenlenmesi,

İşyerinde en yüksek maruziyet eylem değerlerinin aşıldığının tespiti halinde, işveren;

Gürültüye maruziyeti azaltmak için teknik veya iş organizasyonuna yönelik önlemleri içeren bir eylem planı oluşturur ve uygulamaya koyar.

Gürültüye maruz kalınan çalışma yerlerini uygun şekilde işaretler. İşaretlenen alanların sınırlarını belirleyerek teknik olarak mümkün ise bu alanlara girişlerin kontrollü yapılmasını sağlar.

2018-Mayıs-C

           Çalışanların Gürültü ile İlgili Risklerden Korunmalarına Dair Yönetmelik’e göre, aşağıdakilerden hangisi işyerinde gürültüden kaynaklanabilecek riskler değerlendirilirken, işverenin özel önem vermesi gereken hususlardan biri değildir?

        A) Gürültü ölçümünün yapılacağı ortamda bulunan çalışan sayısı

        B) Gürültü maruziyet sınır değerleri ile maruziyet eylem değerleri

        C) Gürültü emisyonunu azaltan alternatif bir iş ekipmanının bulunup bulunmadığı

        D) Gürültüye maruziyetin, işverenin sorumluluğundaki normal çalışma saatleri dışında da devam edip etmediği

        E) Yeterli korumayı sağlayabilecek kulak koruyucularının bulunup bulunmadığı

Cevap A

2022 Mayıs  B

I. Perdeleme

II. Kapatma

III. Yalıtım

           Gürültünün hava yoluyla yayılmasını azaltmak için yukarıda verilenlerden hangileri uygulanabilir?

        A) Yalnız I

        B) Yalnız II

        C) Yalnız III

        D) I ve II

        E) I, II ve III

Cevap D

           2021 Aralık A/C

           Bir iş yerinde çalışanların gürültüye maruziyetinin önlenmesi veya azaltılması için uygulanabilecek;

I. maruziyet süresi ve düzeyinin sınırlandırılması,

II. yeterli dinlenme aralarıyla çalışma sürelerinin düzenlenmesi,

III. perdeleme ve gürültü emici örtüler gibi yöntemler kullanılması

           Hususlarından hangileri gürültünün iş organizasyonu yoluyla azaltılması amacına yöneliktir?

        A) Yalnız l

        B) Yalnız III

        C) I ve II

        D) II ve III

        E) I, II, III

Cevap D

Kişisel Korunma

Gürültüye maruziyetten kaynaklanabilecek riskler, belirtilen tedbirler ile önlenemiyor ise işveren;

  1. Çalışanın gürültüye maruziyeti en düşük maruziyet eylem değerlerini aştığında, kulak koruyucu donanımları çalışanların kullanımına hazır halde bulundurur.
  2. Çalışanın gürültüye maruziyeti en yüksek maruziyet eylem değerlerine ulaştığında ya da bu değerleri aştığında, kulak koruyucu donanımların çalışanlar tarafından kullanılmasını sağlar ve denetler.
  3. Kulak koruyucu donanımların kullanılmasını sağlamak için her türlü çabayı gösterir ve bu madde gereğince alınan kişisel korunma tedbirlerinin etkinliğini kontrol eder.

Kulak Koruyucu Donanımlar

a)Kişisel Koruyucu Donanım Yönetmeliği hükümlerine uygun olur.

b)İşitme ile ilgili riski ortadan kaldıracak veya en aza indirecek şekilde seçilir.

c)Çalışanlar tarafından doğru kullanılır ve korunur.

d)Çalışana tam olarak uyar.

e)Hijyenik şartların gerektirdiği durumlarda çalışana özel olarak sağlanır.

 

           2022 Mayıs C

           Çalışanların Gürültü ile İlgili Risklerden Korunmalarına Dair Yönetmelik’e göre, işveren tarafından sağlanan kulak koruyucu donanımlarla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

        A) Çalışanlara tam olarak uyması sağlanır.

        B) Hijyenik şartların gerektirdiği durumlarda çalışana özel olarak sağlanır.

        C) Çalışanlar tarafından doğru kullanılması sağlanır.

        D) İşitmeyle ilgili riski ortadan kaldıracak veya en aza indirecek şekilde seçilir.

        E) Gürültüye maruziyet, en düşük maruziyet eylem değerine ulaştığında çalışanların kullanması sağlanır.

Cevap E

Çalışanların Bilgilendirilmesi ve Eğitimi

  • Gürültüden kaynaklanabilecek riskler,
  • Alınan tedbirler ve bu tedbirlerin uygulanacağı şartlar,
  • Maruziyet sınır değerleri ve maruziyet eylem değerleri
  • Risklerin değerlendirilmesi ve gürültü ölçümünün sonuçları ile bunların önemi
  • Kulak koruyucularının doğru kullanılması,
  • İşyerinde gürültüye bağlı işitme kaybı belirtisinin tespit ve bildiriminin nasıl ve neden yapılacağı,
  • Çalışanların hangi şartlarda sağlık gözetimine tabi tutulacağı ve sağlık gözetiminin amacı,
  • Gürültü maruziyetini en aza indirecek güvenli çalışma uygulamaları,

2023 Mayıs C

           Çalışanların Gürültü ile İlgili Risklerden Korunmalarına Dair Yönetmelik’e göre; en düşük maruziyet eylem değerlerinin üzerindeki gürültüye maruz kalan çalışanlara, gürültü maruziyetiyle ilgili işveren tarafından verilecek bilgilendirme ve eğitimin özellikle kapsaması gerekenler arasında aşağıdakilerden hangisi yer almaz?

        A) Gürültüden kaynaklanabilecek riskler

        B) Gürültüden kaynaklanabilecek risklerin en aza indirilmesi için alınacak tedbirler

        C) Kulak koruyucularının doğru kullanımı

        D) Düzenli egzersiz önerileri

        E) Çalışanların hangi şartlarda sağlık gözetimine tabi tutulacağı ve sağlık gözetiminin amacı

Cevap D

Sağlık Gözetimi

(1) Gürültüye bağlı olan herhangi bir işitme kaybında erken tanı konulması ve çalışanların işitme kabiliyetinin korunması amacıyla;

a) İşveren;

1) Kanunun 15 inci maddesine göre gereken durumlarda,

İşe girişlerinde.

İş değişikliğinde.

İş kazası, meslek hastalığı veya sağlık nedeniyle tekrarlanan işten uzaklaşmalarından sonra işe dönüşlerinde talep etmeleri hâlinde

2) İşyerinde gerçekleştirilen risk değerlendirmesi sonuçlarına göre gerekli görüldüğü hallerde,

3) İşyeri hekimince belirlenecek düzenli aralıklarla, çalışanların sağlık gözetimine tabi tutulmalarını sağlar.

b) En yüksek maruziyet eylem değerlerini aşan gürültüye maruz kalan çalışanlar için, işitme testleri işverence yaptırılır.

c) Risk değerlendirmesi ve ölçüm sonuçlarının bir sağlık riski olduğunu gösterdiği yerlerde, en düşük maruziyet eylem değerlerini (80db) aşan gürültüye maruz kalan çalışanlar için de işitme testleri yaptırılabilir.

 

(2) İşitme ile ilgili sağlık gözetimi sonucunda, çalışanda tespit edilen işitme kaybının işe bağlı gürültü nedeniyle oluştuğunun tespiti halinde;

a) Çalışan, işyeri hekimi tarafından, kendisi ile ilgili sonuçlar hakkında bilgilendirilir.

b) İşveren;

1.İşyerinde yapılan risk değerlendirmesini gözden geçirir.

2.Riskleri önlemek veya azaltmak için alınan önlemleri gözden geçirir.

3.Riskleri önlemek veya azaltmak için çalışanın gürültüye maruz kalmayacağı başka bir işte görevlendirilmesi gibi gerekli görülen tedbirleri uygular.

4.Benzer biçimde gürültüye maruz kalan diğer çalışanların, sağlık durumunun gözden geçirilmesini ve düzenli bir sağlık gözetimine tabi tutulmalarını sağlar

2023 Aralık B/C

           Çalışanların Sağlık Gözetimine Yönelik Tıbbi Tetkiklerin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik’e göre çalışanlara uygulanacak işitme testiyle ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

        A) Test için sabit veya taşınabilir tarama odyometri cihazı kullanılır.

        B) Testler sessiz kabinde yapılır.

        C) Gezici iş sağlığı araçlarında test yapılırken başka bir işlem yapılamaz.

        D) Test, odyolog veya odyometrist tarafından yapılır.

        E) Test sonuçları işveren veya vekili tarafından değerlendirilir.

Cevap E

2021 Aralık C

           Çalışanların Gürültü ile İlgili Risklerden Korunmalarına Dair Yönetmelik’e göre gürültülü işlerde çalışanlara uygulanacak sağlık gözetimi kapsamında yapılacaklarla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

        A) En yüksek maruziyet eylem değerlerini aşan gürültüye maruz kalan çalışanlar için işitme testleri işverence yaptırılır.  

        B) Risk değerlendirmesi ve ölçüm sonuçlarının bir sağlık riski olduğunu gösterdiği yerlerde, en düşük maruziyet eylem değerlerini aşan gürültüye maruz kalan çalışanlar için işitme testleri yaptırılabilir.

        C) Çalışanda tespit edilen işitme kaybının işe bağlı gürültü nedeniyle oluştuğunun tespiti hâlinde çalışan, iş yeri hekimi tarafından kendisiyle ilgili sonuçlar hakkında bilgilendirilir.  

        D) Çalışanda tespit edilen işitme kaybının işe bağlı gürültü nedeniyle oluştuğunun tespiti hâlinde iş yeri hekimi, çalışanın gürültüye maruz kalmayacağı başka bir işte görevlendirilmesi gibi gerekli görülen tedbirleri uygular.

Cevap D

2019-MAYIS-B ve C

           Çalışanların Gürültü ile İlgili Risklerden Korunmalarına Dair Yönetmelik’e göre; işitme ile ilgili sağlık gözetimi sonucunda çalışanda tespit edilen İşitme kaybının işe bağlı gürültü nedeniyle oluştuğunun tespiti hâlinde, aşağıdakilerden hangisi İşverenin yapması gerekenlerden biri değildir?  

        A) Çalışanı, kendisi ile ilgili sağlık sonuçları hakkında bilgilendirir.

        B) İşyerinde yapılan risk değerlendirmesini gözden geçirir.

        C) Riskleri önlemek veya azaltmak için alınan önlemleri gözden geçirir.

        D) Çalışanın gürültüye maruz kalmayacağı başka bir işte görevlendirilmesi gibi gerekli görülen tedbirleri uygular.  

        E) Benzer biçimde gürültüye maruz kalan diğer çalışanların, sağlık durumunun gözden geçirilmesini ve düzenli bir sağlık gözetimine tabi tutulmalarını sağlar.

Cevap A

Maruziyet ve Yükümlülük Süreleri

Maruziyet Süresi: Zararlı etkenle temasın başlamasıyla hastalık belirtilerinin ortaya çıkması için gereken en az süre

Gürültülü işte en az 2 yıl,

Gürültü şiddeti sürekli olarak 85 db üstünde ise en az 30 gün çalışılmış olması

Yükümlülük Süresi: Sigortalının meslek hastalığına sebep olan işinden fiilen ayrıldığı tarih ile meslek hastalığının ortaya çıkması arasında geçebilecek kabul edilebilir en uzun süre

Gürültü işlerde yükümlülük süresi 6 aydır.

Makine Emniyet Yönetmeliği

Çalışma istasyonlarının tanımlanmamış olduğu ya da tanımlanamadığı durumlarda, A-ağırlıklı ses basınç değerleri makina yüzeyinden 1 metre mesafede ve zeminden veya erişim platformundan 1,6 metre yükseklikte ölçülmelidir. Azami ses basıncının konumu ve değeri belirtilmelidir.

           2022 Mayıs C

           Makina Emniyeti Yönetmeliği kapsamında, çalışma istasyonlarının tanımlanmamış olduğu ya da tanımlanamadığı durumlarda, A-ağırlıklı ses basınç değerleri makine yüzeyinden kaç metre mesafede ve zeminden veya erişim platformundan kaç metre yükseklikte ölçülmelidir?

           Makine Yüzeyinden Mesafe (m)     Zeminden veya Erişim Platformundan Yükseklik (m)

          A)  1                                                    1

          B)   1                                                  1,6

          C)  2                                                   1

          D)  1,6                                                1,6

           E) 2                                                  2

Cevap B

           2023 Mayıs  B

           Makina Emniyeti Yönetmeliği’ne göre, çalışma istasyonlarının tanımlanmamış olduğu durumlarda kural olarak A-ağırlıklı ses basınç değerleri, sırasıyla makine yüzeyinden kaç metre mesafede ve zeminden kaç metre yükseklikte ölçülmelidir?

        A) 1-2

        B) 2,6-2

        C) 2-2,6

        D) 1,6-1

        E) 1-1.6

Cevap E

Scroll to Top