Ergonomi

İnsan, araç-gereç, çevre koşullarının etkileşimini inceleyen  ve  bu  etkileşmeyle  ortaya  çıkan  fiziksel  ve psikososyal sorunların azaltılması ve engellenmesi için çalışan bir bilim dalıdır.

Ergonomik uygulamaların başarıyla yerine getirilmesiyle birlikte;

İş süresi kısalır,

Yorgunluk azalır,

Kazalar azalır

İşe devamsızlık azalır

Malzemenin bozulması azalır

Malzemenin israfı azalır,

kalite-üretkenlik-kar yükselir.

2024 Aralık A

Bir yazılım firmasının bilgisayar programcıları için hazırladığı ofis ergonomisi rehberi için bilgisayar kullanımıyla ilgili aşağıdaki önerilerinden hangisi yanlıştır?

A) Otuz dakikada bir 10-30 saniyelik aralar verin.

B) Işık ve ses gibi stres kaynakları için önlemler alın.

C) İki saatte bir monitörden uzun süreliğine ayrılacak molalar verin.

D) Aralarda duruş biçiminizi değiştirmeden vücudunuzu sabit tutun.

E) Herhangi bir kas veya ekleminiz ağrıdığında ergonomik açıdan araştırın

Cevap D

2024 Aralık A

Aşağıdakilerden hangisi ergonomik çalışmaların çalışanlar üzerinde beklenen etkilerinden biri değildir?

A) Hatalarının azalması

B) İş güvenliğinin artması

C) İş doyumunun artması

D) Yorgunluğunun azalması

E) Daha fazla enerji harcaması

Cevap E

Antropometri

İnsan vücut ölçüleri ve bunlara uygunluk ile ilgilenen bilim dalıdır. Vücut ölçüleri bilimi olarak da bilinir. Fiziksel ergonominin temel çalışma kapsamına girer.

Antropometrik ölçümlerde en düşük ve en yüksek %5 lik kısımlar dikkate alınmaz.

Antropometrik ölçüm ve tasarımlarda kalan %90 dikkate alınır.

Analiz ve tasarım çalışmaları için antropometrik veriler esas alınır.

İnsan tarafından kullanılan her türlü makina, araç – gereç ve mekanların o toplumun yapısına uygun biçimde düzenlenmesi için topluma özgü fiziksel standart ve normların oluşturulması.

Antropometri verileri ergonomide, iş alanlarının, aletlerin, mobilyaların ve giysilerin fiziksel ölçülerini belirlemede kullanılır.

Bireysel ve toplumsal düzeyde genel sağlık durumunun belirlenmesi amacıyla uygun antropometrik standart ve normların oluşturulması.

Çocukların vücut yapılarına göre başarılı olabilecekleri spor dallarına yönlendirilmesi ve yetişkin sporcuların performanslarının ölçülmesi.

Antropometrik Ölçüler

Ülkelerden ülkelere hatta ülke içinde şehirlere, yaş gruplarına ve beslenme şekillerine göre bile farklılık gösteren ölçülerdir. Özellikle tasarımda bu ölçüler kullanılarak kişiye uygun ölçüler belirlenir.

Koltuk, ebatlarından makinelerde kullanılacak koruyuculara kadar bu verilerden faydalanılır.

Ergonomi-Antropometrik Ölçüler

Antropometrik veri tipleri;

1)Statik (yapısal) antropometrik veriler.

2)Dinamik (fonksiyonel) antropometrik veriler.

3)Kuvvetsel antropometrik veriler.

1)Statik (yapısal) antropometrik veriler.

Bireyin statik (sabit) pozisyonlarda vücut boyutlarının ölçülmesi ile elde edilen verilerdir.

Ölçümler ya tam olarak belirli bir anatomik yapıdan bir diğer anatomik yapıya, ya da uzayda sabit bir noktaya göre yapılmaktadır.

Örnek olarak, mobilya boyutlarının belirlenmesi ve giysi bedenlerinin alt ve üst sınırlarının ayarlanması sayılabilir.

Statik veriler yorgunluk ölçümlerinde kullanılmaz

İnsan vücudunun sabit ölçüleri olarak bilinir. Mesela ayakta öne eğik durma, sabit olduğu için statik veridir.

Mayıs 2023 A

Aşağıdakilerden hangisi ölçüldüğünde yapısal antropometrik veri elde edilebilir?

A) Subjektif yorgunluk algısı

B) Fiziksel performans kapasitesi

C) Statik ve dinamik adale işinde gereken enerji düzeyi

D) Algılama hızı

E) Göğüs derinliği

Cevap E

Statik antropometri ölçü

2022-MAYIS-A

Statik antropometri boyutlarına ilişkin görselde yer alan (d) boyutu aşağıdakilerden hangisidir?

A) Üst vücut yüksekliği

B) Dirsekler arası mesafe

C) Dirsek yüksekliği

D) Kalça- diz ucu mesafesi

E) Uyluk kalınlığı

Cevap C

Aşağıdakilerden hangisi statik adale işidir?

a) Bir yükün taşınması

b) Bir yükün kaldırılması

c) Testere ile bir parçanın kesilmesi

d) Kolla bir yükün göğüs hizasında sabit tutulması

e) Merdiven çıkılması

Cevap D

Omuz genişliği;

I. yapısal (statik),

II. fonksiyonel (dinamik),

III. kuvvetsel

Antropometrik veri gruplarından hangilerine girer?

A) Yalnız I

B) Yalnız II

C) I ve II

D) II ve III

E) I, II ve III

Cevap A

Yapısal antropometrik verilerle ilgili,

Bireylerin sabit pozisyonlarda vücut boyutlarının ölçülmesiyle elde edilir.

Ölçümü belirli bir anatomik yapıdan diğerine veya uzayda sabit bir noktaya göre yapılır.

III. Vücudun bir bölümünün hareketlerini tanımlayarak iş alanı hacmini belirler.

İfadelerinden hangileri doğrudur?

A) Yalnız I

B) Yalnız II

C) Yalnız III

D) I ve II

E) II ve III

Cevap D

Aşağıdakilerden hangisi yorgunluk belirtilerini ölçme yöntemlerinden biri değildir?

A) Nicel ve nitel iş performansı ölçümü

B) Subjektif yorgunluk algılaması

C) Psikomotor testler

D) Mental testler

E) Statik antropometri ölçümü

Cevap E

Çalışmadan kaynaklanan yorgunluğu azaltmak için;

I. insan ile makine diyaloğunu basitleştirmek,

II. yardımcı araçlar yene kassal çalışmayla ağırlık taşımak,

III. gürültü kaynaklarını yalıtmak

Önlemlerinden hangilerine başvurulabilir?

A) Yalnız I

B) I ve II

C) I ve III

D) II ve III

E) I, II ve III

Cevap C

Ergonomiye ilişkin aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

A) Verimli, güvenli ve rahat bir çalışma ortamı sağlamayı amaçlar.

B) insan ve sistemin diğer ögeleri arasındaki ilişkinin anlaşılmasıyla ilgilidir.

C) Çalışma ortamındaki stresleri ve insanların bu streslerle uyumunu konu edinir.

D) İnsan faktörünü dikkate almadan verimliliği artırmayla ilgilenir.

E) Temel bileşenleri anatomi, fizyoloji, psikoloji, mühendislik, tasarım ve yönetimdir.

Cevap D

2023 Aralık A

Bir matbaada risk değerlendirmesi sonucu tespit edilen

uzun süre aynı pozisyonda çalışma gereksinimi,

işlerin psikolojik baskı altında olmadan uygun süre ve hızda gerçekleştirilmesi,

III. çok uzak mesafelere uzanarak çalışılması

Hususlarından hangileri çalışanların ergonomisine yönelik riskler içerir?

A) Yalnız I

B) Yalnız ||

C) I ve III

D) II ve III

E) I, II ve III

Cevap C

I. Verimliliği artırmak

II. Kas ve eklem yakınmalarını azaltmak

III. Çalışanın konforunu arttırmak

Yukarıdakilerden hangileri ergonomi biliminin amaçları arasında yer alır?

A) Yalnız II

B) I ve II

C) I ve III

D) II ve III

E) I, II ve III

Cevap E

Yapısal antropometrik verilerle ilgili,

Bireylerin sabit pozisyonlarda vücut boyutlarının ölçülmesiyle elde edilir.

Ölçümü belirli bir anatomik yapıdan diğerine veya uzayda sabit bir noktaya göre yapılır.

III. Vücudun bir bölümünün hareketlerini tanımlayarak iş alanı hacmini belirler.

İfadelerinden hangileri doğrudur?

A) Yalnız I

B) Yalnız II

C) Yalnız III

D) I ve II

E) II ve III

Cevap D

Dinamik (Fonksiyonel) Antropometrik Veriler

Sabit bir referans noktasına göre vücudun bir bölümünün hareketlerini tanımlayan verilerdir.

Dinamik antropometri ile, örneğin ayakta duran bir kişinin ileriye doğru ulaşabileceği maksimum mesafenin verileri elde edilebilir.

Dinamik antropometride elin hareketiyle taranabilen “iş alanı hacmi” (diğer ismiyle kullanıcı denetimli hacim) tanımlanarak, panel tasarımında kontrol düğmelerinin optimum yerleşimi sağlanabilir.

Bir işçinin fonksiyonel el ulaşma mesafesini artırmanın mantıklı bir yolu da ayaklar için daha fazla serbest alan bırakmaktır.

İnsanların çalışma düzeninde, çeşitli yönlere;

Uzanması

Eğilme

Dönme

Görevlerini yerine getirmek üzere kol, bacak ve gövdesini değişik boyutlarda ve devamlı hareket ettirmesi nedeniyle, çeşitli dinamik boyutların ölçülmesine gerek vardır.

2024 Aralık B

Aşağıdakilerden hangisi fonksiyonel antropometrik veri niteliği taşır?

A) El erişim alanı

B) Uyluk kalınlığı

C) Göz yüksekliği

D) Göğüs derinliği

E) Kalça-ayak tabanı mesafesi

Cevap A

2022-MAYIS-B

Dünya Savaşı’nda tam fonksiyonel savaş uçaklarını kullanan en iyi pilotların bile hata yaparak kazalara yol açması üzerine yapılan araştırmalar; hataların pilot kabinlerinin karmaşık tasarımından kaynaklandığını ve daha fark edilebilir ve mantıklı Kabin tasarımıyla pilotların yaptığı hataların azaldığını göstermiştir.

Söz konusu araştırmalar aşağıdakilerden hangisinin gelişiminde dönüm noktası olmuştur?

A) Antropometri

B) İş Fizyolojisi

C) Kaza Teorisi

D) Ergonomi

E) İnsan Faktörleri Teorisi

Cevap D

Ayakta öne eğik durma

Bir kumaşın makasla kesilmesi

III. Kürekle kum eleme

Yukarıdakilerden hangileri dinamik adale işi olarak değerlendirilebilir?

A) Yalnız I

B) Yalnız II

C) I ve III

D) II ve III

E) I, II ve III

Cevap D

2019-MAYIS-A

Aşağıdakilerden hangisi fonksiyonel antropometrik veri niteliği taşır?

A) Boy

B) Dirsek-avuç mesafesi

C) El erişim alanı

D) Ayak genişliği

E) Göğüs derinliği

Cevap C

Kuvvetsel Antropometrik Veriler

İnsan vücudu üzerindeki yüklerin mekanik analizini yapmada kullanılır.

Vücut, uzunluğu ve kütlesi bilinen, birbirine bağlı bölümlerden oluşmuş bir bütün olarak kabul edilir.

Bu tip çalışmalar esnasında oluşacak uygun pozisyonların tanımlanabilmesi için, komşu eklemlerin uygun açı dizileri de bulunmuştur.

Bu tanımlar sayesinde tasarımcılar iş alanın neresinde hangi göstergelerin ve kontrol düğmelerinin optimum olarak bulunacağını belirler.

Cevap C

2021-MAYIS-C

Ankara’da yaşayan yetişkin bireylerin antropometrik verileriyle ilgili,

I. Yaş grubuna göre değişkenlik gösterir.

II. Beslenme sistemi ve düzeyine göre değişkenlik gösterir.

III. Cinsiyete göre değişkenlik gösterir.

İfadelerinden hangileri doğrudur?

A) Yalnız I

B) I ve II

C) I ve III

D) II ve III

E) I, II ve III

Cevap E

I. Kolay erişimi sağlayan otobüs bagaj rafı tasarımı

II. Rahat ve güvenli postur sağlayan ekran yerleşimi tasarımı

III. Açma ve kapama kapı kolu tasarımı

IV. Çalışanın el ve parmaklarının testereye değmesini engelleyen makine koruyucu tasarımı

Yukarıdakilerden hangileri antropometrik verilerin ürün tasarımı amacıyla kullanılabileceği örnekler içerir?

A) I, II, III ve IV

B) I ve II

C) I ve III

D) II, III ve IV

E) I, II ve III

Cevap A

Aşağıdakilerden hangisi ayakta yapılan işler için ergonomik çalışma alanı tasarım prensiplerinden biri değildir?

A) Yüksekliği ayarlanabilir tezgâh kullanımı

B) Tezgâhın, çalışanın tezgâha yakın ve dik durabileceği şekilde konumlandırılması

C) Çalışan için ayak dayama yeri kullanılması

D) Çalışanın üzerinde bulunduğu zeminin sert malzemeyle kaplanması

E) Çalışanın zaman zaman dinlenmesi için bir tabure veya sandalye bulundurulması

Cevap D

Antropometri Tasarım

Tasarımda üç yaklaşım esas alınır:

1) Ortalama değerler için tasarım

2) Uç değerler için tasarım

3) Ayarlanabilir aralıklar için tasarım

1)Ortalama değerler için tasarım

Ortalama değere göre yapılan tasarımlar, düşünüldüğünün aksine, büyük bir kullanıcı kitlesini karşılamaz. Buna rağmen bazı eşya ve araç gereçlerin tasarımında ortalama değere göre boyutlandırma yapılmaktadır.

Örneğin; kazak, çorap ve eldiven gibi giysiler ortalama değerlere göre yapılmaktadır.

Antropometrik ortalamaya göre işyeri ve donanım tasarlanamaz; bütün boylar dikkate alınmalıdır.

–Kapı yüksekliği aritmetik ortalamaya göre düzenlenirse %50 kapıdan geçemez.

Tasarım çalışmalarının en önemli amacı, kullanıcı kitlesinin tamamına yakın bir kısmına uyum sağlayabilecek tasarım standartlarının geliştirilmesidir

2) Uç Değerler İçin Tasarım (Minimum-Maksimum):

Bu çalışmalarda %90’lık (%5 ile %95 değerleri arasında yer alan) bir kullanıcı kitlesi hedef alınmıştır.

Alttaki %5’lik kısımla üstteki %5’lik kısımlar standart kapsamın dışında tutulmuşlardır.

Hacimle veya açıklıklarla ilgili tasarımlarda %95’lik dağılım değeri; Maksimum değer,

Erişimle veya uzanma mesafesi ilgili tasarımlarda ise %5’lik dağılım değeri; Minimum değer dikkate alınır.

Bir başka ifade ile; iş düzenlemesinde genel kural olarak iç boyutlar en büyük büyüklük, dış boyutlar da en küçük büyüklük dikkate alınarak belirlenir.

Örneğin, bir asansörde; asansör kabini %95’lik değerler, asansör içindeki kontrol panelinin döşemeden itibaren yüksekliği %5’lik değere göre tasarlanır. Buradaki temel düşünce;

Uzun boyluların sığabileceği bir kabine kısa boylular da sığabilecektir.

Kısa boyluların erişebildikleri kontrol paneline de uzun boylular erişebilecektir.

İç ölçülerin tespitinde, İş yerinde fizyolojik ve biyomekanik sınırlamalara da uyularak iç ölçülerin tespitinde, insanın ya da vücudun belli bir kısmının sığacağı en küçük ölçüler için en büyük vücut (%95) esas alınır.

İç Ölçüler: Vücudun belli bir kısmının sığacağı en küçük ölçüler için en büyük vücut (%95) esas alınır.

İç ölçülerin kullanım yerlerine örnekler şu şekilde verilebilir:

Bir kapının yüksekliği, uzun bir insanın boyundan daha kısa olmamalı,

hatta ayakkabı ve şapka gibi boy uzunluğunu artıran ek unsurları da dikkate alacak şekilde hesaplanmalıdır.

Bir yangın çıkış kapısı büyük bir insanın omuz genişliğinden ve vücut

derinliğinden daha fazla olmalıdır.

Diş fırçası sapı, derin ağzı olan bir kişinin, azı dişlerine ulaşabilecek kadar uzun olmalıdır.

Tekerlek sökme anahtarının uzunluğu, zayıf bir insana da somunları gevşetecek torku oluşturacak yeterlikte olmalıdır.

Kontrol düğmeleri yerden yeterince yüksek olmalı, uzun boylu

operatörler de eğilmeden onlara ulaşabilmelidir. Yani düğme, %95’lik boyutta bulunan ve ayakta duran bir kişinin parmak oynak yerinden daha alçak olmamalıdır.

Dış ölçülerin tespitinde, iş görenin erişmesi gereken işlem alanları için ele alınan ölçü aralığında en küçük boyutlu kişinin de zorlanmadan ulaşabileceği en büyük vücut (%5) ölçü olarak alınır.

Dış Ölçüler: en küçük boyutlu kişinin de zorlanmadan ulaşabileceği en büyük vücut (%5) ölçü olarak alınır.

Dış ölçülerin kullanım yerlerine örnekler şu şekilde verilebilir:

Koltuk yükseklikleri küçük kullanıcıların oturarak diz altı ve diz üstü uzunluğunu aşmamalıdır.

Kulp, küçük bir bireyin maksimum dikey parmak oynak yerinden daha yukarda olmamalıdır.

Bir kapı kilidi, küçük bir insanın maksimum ulaşım mesafesinden daha yüksekte olmamalıdır.

3) Ayarlanabilir Aralıklar İçin Tasarım:

Bir donanımın belirli ölçüleri, değişik boyutlardaki kullanıcı kitlesini kapsayacak şekilde ayarlanabilir ölçülerde yapılabilir.

Örneğin bir otomobil ön koltuğunun ileri-geri hareketi, bir sandalyenin oturak kısmının aşağı-yukarı hareketi gibi.

Ayarlanabilir özelliklere sahip olan araç-gerecin %5 ve %95’lik dağılım içerisinde herhangi bir noktaya göre ayarlanabilecek şekilde tasarımlanması önerilmektedir.

İş araçları boyutlarının değişken, ayarlanabilir olmasına dikkat edilir.

Yüzdelik aralık genişledikçe anlamlı bir maliyet artışı oluşur.

Ayarlanabilirlik, eğer kullanıcılar tanımlanamıyorsa pek çok yönden gereklidir.

Diğer değişkenler sabit kalmak kaydıyla statik ve dinamik kas gücü gerektiren işlerle ilgili

I. Dinamik kas gücü gerektiren işlerde yorulma, statik kas gücü gerektiren işlere göre daha erken gerçekleşir.

II. Dinamik kas gücü gerektiren işlerde kaslara sağlanan oksijen miktarı, statik kas gücü gerektiren işlere göre daha fazladır.

III. Dinamik kas gücü gerektiren işlerde kasların gerilme ve dinlenmesi birbirini ritmik olarak izlerken statik kas gücü gerektiren işlerde kaslar belirli bir gerilme düzeyinde tutulur.

İfadelerinden hangileri doğrudur?

A) Yalnız I

B) Yalnız III

C) I ve II

D) II ve III

E) I, II ve III

Cevap D

2023 Mayıs A/B/C

Kadın ve erkeklerin çalıştığı bir işletmede çalışanların araç kullanmadan ulaşabilecekleri raf yüksekliği antropometrik olarak uç değerlere göre tasarlanırken persentil ve cinsiyete ilişkin aşağıdaki verilerden hangisi dikkate alınır?

A) %95’lik erkek

B) %95’lik kadın

C) %50’lik kadın

D) %5’lik kadın

E) %5’lik erkek

Cevap D

ERGONOMİK AÇIDAN ÇALIŞMA YERİ DÜZENLEME

Ergonomik açıdan çalışma yeri düzenleme çabalarında işin insana uygun duruma getirilmesi çabası ön planda bulunmaktadır.

1.Antropometrik Açıdan:

Çalışma alanının düzenlenmesi, makine kumanda panellerinin çalışan ölçülerine uygun olması açısından gerekliliktir.

Kullanıcın gereksiz zorlanması büyük kas gruplarının tek yanlı kullanılmasının önlenmesi hedeflenmiştir. Çalışanların tehlikeli alandan mümkün olduğunca uzakta olması çok önemlidir.

2.Fizyolojik Açıdan:

Çalışma yerlerinin ergonomik açıdan düzenlenmesinde; kassal çalışma, vücut kuvvetleri, yapılan işin süre ve ağırlığı gibi fizyolojik verilerin özel bir anlamı vardır.

Ayrıca bu veriler;

Dayanılabilir sürekli zorlanmanın değerlendirilmesi

Çalışma şekliyle vücut duruşunun doğru seçilmesi

Kumanda elemanları ve göstergelerin konumlarının doğru seçilmesi

Dayanılabilir çevre koşullarının seçilmesi

gibi konular açısından da özel bir anlam taşır.

Kassal çalışma, İklim, Aydınlatma, Gürültü, Titreşim, Toz, Nem gibi konular fizyolojik ergonomi konularıdır

3.Psikolojik Açıdan:

Amaç çalışanı kendisini tekdüze bir çalışma ortamında uyaracak, değişiklik olanağı sağlayacak ve motivasyonunu arttıracak rahat bir çevre yaratmaktır.

Yapılması gereken ilk düzenlemeler arasında çalışılan ortamın renk düzenlemesi ve bitkilerin yerleştirilmesi gelmektedir.

Bazı durumlarda müziğin de olumlu etkileri tespit edilmiştir.

Çalışma yeri düzenlemede kontrast oluştururken mavi/turuncu, kırmızı/yeşil gibi birbirini tamamlayan renkler kullanılmalıdır*

Böylelikle iş parçaları ve çalışma araçları zeminden daha kolay ayırt edilebilir.

4.Enformasyon Tekniğine Dayalı

İnsanın karar vermeden ve çalışmaya başlamadan önce mutlaka bir şeyi algılaması gerekmektedir. Bu algılama enformasyonların alınmasından meydana gelir. Enformasyon almadan çalışmak mümkün değildir.

Enformasyonlar aşağıdaki kanallarla alınırlar:

Göz

Kulak

Dokunma ve hissetme

Kırmızı –Tehlike bölgesi

Sarı –Dikkat İşareti

Yeşil –Normal çalışma aralığı

Kumanda işaretleri uygun mu?

İş görme süresinin kısaltılması

Kaza tehlikesinin azaltılması

Performans iyileştirme

5.Güvenlik Tekniğine Dayalı

Güvenlik tekniğine dayalı çalışma yeri düzenleme, kazadan korunmaya ve meslek hastalıklarını önlemeye yönelik bütün konstrüktif ve pratik tasarım ilkelerinin göz önüne alındığı teknik önlemleri içerir.

İş güvenliğini arttırmayı amaçlayan bu önlemlerin yanında, aynı şekilde insanların çalışmaları sırasında sağlık ve yaşamlarını korumaya yönelik (örn. Organizasyona ait veya davranışa etki eden) önlemler vardır

2021-MAYIS-B

Aşağıdakilerden hangisi ergonomik çalışma yeri düzenlemesi için genel olarak kullanılan beş ana yaklaşımdan biri değildir?

A) Antropometrik açıdan çalışma yeri düzenleme

B) Fizyolojik açıdan çalışma yeri düzenleme

C) Enformasyon tekniğine dayalı çalışma yeri düzenleme

D) Güvenlik tekniğine dayalı çalışma yeri düzenleme

E) Sağlık gözetimi açısından çalışma yeri düzenleme

Cevap E

Ergonomi ilkelerine uygun işyeri düzenlemesi yapılırken;

fizyoloji,

anatomi,

III. psikoloji

Bilimlerinin hangilerinden yararlanılır?

A) Yalnız II

B) I ve III

C) I ve II

D) II ve III

E) I, II ve III

Cevap E

2022-MAYIS-B

İş yerindeki iklim koşullarını iyileştirmeye çalışan bir ergonomi uzmanı,

I. fiziksel iş yükünden bağımsız olarak sıcaklık değeri belirleme,

II. mevsime uygun olarak farklı sıcaklık değerleri belirleme,

III. bağıl nemin belli bir seviyenin altına düşmemesini sağlama

Önlemlerinden hangilerini almalıdır?

A) Yalnız I

B) Yalnız II

C) I ve II

D) II ve III

E) I, II ve III

Cevap D

2022-MAYIS-B

Antropometri;

I. Bilişsel Ergonomi,

II. Fiziksel Ergonomi,

III. Örgütsel Ergonomi

Alanlarından hangilerinin temel çalışma kapsamına girer?

A) Yalnız II

B) Yalnız III

C) I ve II

D) I ve III

E) I, II ve III

Cevap A

Ergonomi Çeşitleri

1- Fiziksel ergonomi : Fizik, en yaygın ergonomi türüdür. Bu, fiziksel aktivitelerin gelişimi ile ilgili olarak insan anatomisi ve antropometrik, fizyolojik ve biyomekanik özellikleri incelemekten sorumludur. Bu ergonomi, çalışma ekipleri ve kullanıcıları arasındaki etkileşimi inceler.

Diğerlerinin yanı sıra karpal tünel sendromu, omurgadaki sapmalar gibi fiziksel durumları tedavi etmek veya önlemek için ürünlerin tasarımından sorumludur. Örneğin daha rahat sandalyeler, masalar ve bilgisayar klavyeleri oluşturulabilir.

Fiziksel ergonomi performansı etkileyecek çevredeki fiziki etmenleri (toz, gürültü, ısı, ışık, kimyasallar,…) konu edinir.

2- Belirli ihtiyaçların ergonomisi: Özel ihtiyaçların ergonomisi, bir tür özel ihtiyacı olan insanlar için alternatiflerin tasarımından sorumlu olan bir fiziksel ergonomi alt tipidir. Örneğin, bu tür ergonomi, bir çocuğun yetişkinlerin yardımına gerek kalmadan doğal olarak işlev görebileceği alanların yaratılmasını inceler ve teşvik eder.

Aynı şekilde fiziksel veya bilişsel bağlılıkları olan kişiler için uygun alanların yaratılması da bu ergonominin bir parçasıdır.

3- Bilişsel ergonomi : Zihinsel süreçlerin incelenmesi ve bireyler ile sistemin diğer unsurları arasındaki ilişkiyi nasıl etkilediği ile ilgilidir. Başlangıçta mühendislik psikolojisi olarak adlandırılmıştır

Asıl çalışma alanı gösterge dizaynıdır. Hata olasılığını en aza indirmek hedeflenir.

Kumanda, kontrol düğmeleri, uyarı zilleri, sinyaller, joystickler, direksiyon ve araç uçak göstergeleri Örnek: Hava trafik kontrolü)

4- Organizasyonel – Örgütsel ergonomi : Organizasyonel ergonomi, bir kurumun politikalarına ilişkin sistemleri optimize etmekten sorumludur.

Konuları   arasında;   iletişim,  ekip-kaynak   yönetimi,  iş tasarımı, çalışma saatlerinin belirlenmesi, ekip çalışması, katılımcı  tasarım,  toplum  ergonomisi,  uyumlu  çalışma, örgüt kültürü, kalite yönetimi sayılabilir. İnsan,  makine  iş  gereksinimi  ve  çalışma  yöntemleri arasındaki karmaşık ilişkileri konu edinir.

5- Çevresel ergonomi : Çevresel ergonomi, fiziksel alanla insan ilişkilerinin incelenmesine yöneliktir. Bu anlamda, diğerleri arasında hava, sıcaklık, basınç, ışık seviyesi, sesler gibi koşulları dikkate alırlar.

Bu tür ergonomi, hoş bir ortamın geliştirilmesi için en uygun mekansal konfigürasyonun hangisi olduğunu belirler. Çok sayıda elektronik ekipmanın bulunduğu bir alanda, cihazların aşırı ısınmasını önlemek için sıcaklığın 16 ila 18 ° C arasında olması en iyisidir.

6- Düzeltici ergonomi: Düzeltici ergonomi, disiplinin insanoğlunun içinde geliştiği mekanları değerlendirmekten sorumlu olan dalıdır.

Bu, bu ortamlarda çalışan bireylerin fiziksel ve zihinsel bütünlüğünü korumak için önlemler alındığını doğrular.

Ergonomik sorunlar durumunda, düzeltici ergonomi, sistem performansını iyileştirmek için öneriler sunar.

7- Önleyici ergonomi: Önleyici ergonomi, iş yerlerinde güvenlik, fiziksel ve ruhsal sağlığın önemi konusunda çalışanlarda farkındalık yaratmayı amaçlamaktadır.

Aynı şekilde kas yorgunluğunu olabildiğince azaltan rahat alanlarda çalışmanın önemini vurgulamaktadır

8- Mikro ergonomi: Mikro ergonominin temel amacı, kullanımı kolay olması ve bireylerin faaliyet gösterdiği ortama entegre edilmesi ile karakterize edilen ürünler yaratmaktır.

Bunun yanı sıra mikro ergonominin geliştirdiği tasarımlar fonksiyonel, güvenilir, konforlu ve güvenlidir.

9- Makro-ergonomi: Makro-ergonomi, kullanıcıların işini kolaylaştıran programlama ve yazılım tasarımına dayanır.

Kurumun işleyişini en üst düzeye çıkarmak için insan ve teknolojik faktörlerin bir arada bulunduğu bir sistemden yanadır.

10- Biyomekanik ergonomi: Biyomekanik, bedeni ve içinde meydana gelen olayları incelemekten sorumlu bilimdir. Amaç, refahınızı iyileştirmek ve olası koşulları önlemek için onu daha iyi anlamaktır.

Ergonomiye uygulanan biyomekanik, performanslarını etkileyebilecek faktörleri inceler, çalışmalardan hasara veya yaralanmaya maruz kalmadan kişilere uygun farklı aktiviteler tasarlar.

11- İletişimsel ergonomi : Bu tür ergonomi, makineler arasında olduğu kadar işçiler arasında iletişim önlemlerinin tasarlanması ve uygulanmasına odaklanır.

Bunun için ilgili bilgiler içeren mesajlar, görsel panolar, güvenlik işaretleri, operasyonel öğeler, veriler içeren grafikler vb. Dağıtılır.

2024 Mayıs A/B/C

Aşağıdakilerden hangisi örgütsel ergonominin çalışma konularından biri değildir?

A) İletişim

B) Mental iş yükü

C) Ekip çalışması

D) İş tasarımı

E) Ekip kaynak yönetimi

Cevap B

2021-MAYIS-A

Makine Emniyeti Yönetmeliği’ne göre aşağıdakilerden hangisi; amaçlanan kullanım şartları altında makine operatörünün karşı karşıya kaldığı rahatsızlık, yorgunluk ile fiziksel ve psikolojik stresin olabildiğince asgariye indirilmesi amacıyla göz önünde bulundurulması gereken ergonomi ilkeleri arasında yer almaz?

A) Makinenin; operatörün fiziksel ölçüleri, kuvveti ve dayanma gücü değişebilirliklerine imkân vermesi B) Makinede operatörün uzuvlarının hareketi için yeterli yerin sağlanması

C) Makinenin ayrılmaz parçasını oluşturan çalışma yerlerine koltuk yerleştirmekten kaçınılması

D) Uzun süre dikkat gerektiren izlemelerden kaçınılması

E) İnsan/makine arayüzünün operatörün öngörülebilir karakteristiklerine uyarlanması

Cevap C

2021-ARALIK- A

Bir iş yerinde dirsek yüksekliği ortalaması 104,5 cm olan erkek işçiler tarafından ayakta yapılan üç farklı iş için ergonomik ihtiyaçlar dikkate alınarak tasarlanmış tezgâhlara ait yükseklikler şu şekildedir:

K tezgâhı: 105 cm

L tezgâhı: 95 cm

M tezgâhı: 80 cm

Buna göre K, L ve M tezgâhlarında yapılması planlanan işlerin türleri aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir?

               K                           L                      M

A)         Hassas                      Hafif                Ağır

B)         Hafif                         Hassas             Ağır

C)         Hafif                         Hafif                Ağır

D)         Ağır                          Hassas             Ağır

E)         Ağır                          Hafif                Hassas

Cevap A

2023 Aralık A

I. Fiziksel Ergonomi

II. Bilişsel Ergonomi

III. Örgütsel Ergonomi

Yukarıdakilerden hangileri yoğun çalışma dönemlerinde verimlilik ve kaliteyi azaltmadan vardiyalı çalışmalarda vardiyaların optimum şekilde düzenlenmesiyle ilgilenir?

A) Yalnız I

B) Yalnız II

C) Yalnız III

D) I ve III

E) II ve III

Cevap C

2024 Aralık C

Ergonomi, çalışanlar ile makine ve çalışma ortamı arasındaki uyumun temel kurallarını ortaya koyarken

iş organizasyonu,

çalışanların fizyolojisi,

III. çalışanların psikolojisi

Hususlarının hangilerini dikkate alır?

A) Yalnız I

B) Yalnız III

C) I ve II

D) II ve III

E) I, II ve III

Cevap E

2024 Aralık B

Aşağıdakilerden hangisi iş makinesinde denetim elemanı olarak yer alan ayak pedallarına daha büyük kuvvet uygulanabilmesi için uyulması gereken hususlardan biri değildir?

A) Ayağın iç kısmı kullanılmalıdır.

B) Yüksek bir arkalık kullanılmalıdır.

C) Ayak arkasındaki destek yeterli olmalıdır.

D) Kuvvet uygulanırken ayak topuğunun yerle teması kesilmelidir.

E) Ayağın basma ekseni, ayak bileği ile pedal arkalığı üzerindeki kuvvet noktası arasında olmalıdır.

Cevap D

2022-Aralık-B

Aşağıdaki kavramlardan hangisinin ana konusu; yapılacak işin, çevre koşullarının ve insan-makine etkileşiminin analizi ile tüm iş sisteminin performansını artırmak, iş için gerekli enerjiyi belirlemek, işi fizyolojik açıdan düzenlemek ve iş göreni etkileyen yükü azaltmaktır?

A) Makro ergonomi

B) Mikro ergonomi

C) Bilişsel ergonomi

D) Fiziksel ergonomi

E) Örgütsel ergonomi

Cevap B

2021-MAYIS-B

Bir makine kullanıcısının, birçok denetim elemanını bir arada kullanmak zorunda kaldığı durumlarda denetim elemanları arasındaki uzaklığın uygun şekilde belirlenmesi gerekir.

Buna göre, denetim elemanları arasındaki uzaklığın belirlenmesinde;

denetim elemanlarının kullanım sırası,

denetim elemanlarını kullanacak uzuv,

III. kişisel koruyucu donanım gereksinimi

Hususlarından hangileri dikkate alınmalıdır?

A) Yalnız II

B) I ve II

C) I ve III

D) II ve III

E) I, II ve III

Cevap E

2019-ARALIK-A

Biyomekanikle ilgili,

Kas iskelet sisteminin mekanik yüklenme analiziyle ilgilenir.

Vücudun Newton mekaniğine göre davrandığını varsayar.

III. İnsan vücudunun uygulayabileceği kuvvetleri inceler.

İfadelerinden hangileri doğrudur?

A) Yalnız I

B) Yalnız III

C) I ve II

D) II ve III

E) I, II ve III

Cevap E

Aşağıdakilerden hangisinin tasarımında antropometrik verilere ihtiyaç duyulmaz?

a) Çalışma sandalyesi

b) El arabası

c) Bir antivirüs programının algoritma tasarımı

d) Klavye

e) Mutfak tezgâhı

Cevap C

Çıkmış Soru

Aşağıdakilerden hangisi çalışma istasyonu tasarımında rahat bir vücut konumu elde etmek için dikkat edilmesi gereken hususlar arasında yer almaz?

A) Kontrol panellerinin omuzla baş hizası arasında bulunması

B) Kullanılan materyalin kol uzanımı sınırları içine yerleştirilmesi

C) Materyallerin yerleşim yakınlığının kullanım sıklığına göre ayarlanması

D) Bacaklarda ayarlanabilir ayak desteklerinin sağlanması

E) Sandalyenin tezgâh yüksekliği ve bacak uzunluğuna göre ayarlanabilmesi

Cevap A

2022-Aralık-C

Kaldırma yüksekliğinde azalma

Kasılma ve gevşeme sürelerinde kısalma

III. Kasın uyarıyı yanıtlama süresinde kısalma

Yukarıdakilerden hangileri yük kaldırma sonucu oluşan kas yorgunluğu belirtileri arasında yer alır?

A) Yalnız I

B) Yalnız II

C) I ve III

D) II ve III

E) I, II ve III

Cevap A

2024 Aralık C

Molalarla ilgili aşağıdaki uygulamalardan hangisi yanlıştır?

A) Vardiya süresi uzadıkça kısa molaların sıklığını artırmak

B) Çok ağır işlerde birkaç dakikalık çalışmadan sonra da mola vermek

C) Dinlendirme değerini artırmak için mola sırasında farklı bir iş yaptırmak

D) Gürültülü ortamlarda çalışmalarda molaların başka ortamlarda geçirilmesini sağlamak

E) Molaların ilk bölümünün dinlenme değerinden dolayı uzun molalar yerine kısa ve sık molalar tercih etmek

Cevap C

2022-Aralık-C

Aşağıdakilerden hangisi is rotasyonunun beklenen sonuçlarından biri olarak değerlendirilemez?

A) Çalışanların iş yerindeki işlerin geneliyle ilgili daha fazla bilgi sahibi olması

B) Çalışanların motivasyonunun artması

C) Bir iş istasyonu için birden fazla deneyimli çalışan yetişmesi

D) Çalışanların zihinsel hareketliliğinin sağlanması

E) Çalışanların işin spesifik alanlarında uzmanlaşması

Cevap E

2022-MAYIS-A

Bilgisayarla çalışırken fare ve klavye kullanımından kaynaklı zorlanmaları önlemek için aşağıdakilerden hangisinin yapılması önerilmez?

A) Klavyedeki ikili tuş kombinasyonlarının iki el kullanılarak tuşlanması

B) Klavye kullanırken yapılan telefon konuşmalarında ahizenin kulakla omuz arasına sıkıştırılması

C) Farenin, klavyenin yanına elin fazla uzanmasını gerektirmeyecek şekilde konulması

D) Kolların ve ellerin uygun sıcaklıkta tutulması

E) Farenin hafif tutulması ve sert kavranmaması

Cevap B

2021-MAYIS-C

Akomodasyon kavramı aşağıdakilerden hangisini ifade eder?

A) Gözün değişik aydınlıklara uyum sağlama süreci

B) Gözün sabitlenmesi

C) Gözün uyumu yoluyla nesnenin ışığa duyarlı tabakada görüntülenmesi

D) Gözün değişik uzaklıklara uyum sağlaması

E) Gözün kamaşması

Cevap D

Scroll to Top