1) İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları yönetmeliği hükümleri aşağıdaki ekipmanların hangisine uygulanmaz?

A)İskeleler

B)Portal Vinçler

C)Pres Tezgahları

D)Yürüyen Merdivenler

E)LNG Tankerlerine

Cevap E

Kapsam Dışı:

ADR, RID, IMDG usulüne göre yürürlüğe konulan benzer sözleşmeler kapsamında bulunan taşınabilir gaz tüpleri, manifoldlu tüp demetleri ve LPG tüpleri

Nükleer Tesislerin ve Nükleer Maddelerin Emniyetine İlişkin Yönetmelik kapsamındaki nükleer tesislerde bulunan iş ekipmanları

2) İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları yönetmeliğine göre;

«İş ekipmanlarının bir veya birden çok özelliğinin ölçüm, inceleme ve/veya deneme yöntemiyle bu Yönetmeliğin, ürünün ilgili standardının ve/veya imalatçının belirlediği ve/veya risk değerlendirmesi sonucu belirlenmiş teknik kriterlere göre durumunun kontrol edildiği faaliyetlere» ne ad verilir?

A)Muayene

B)Periyodik Kontrol

C)Test

D)Bakım

E)İş Ekipmanının Kullanımı

Cevap A

Tanımlar

Azami basınç: Basınçlı kap ve tesisatın üreticisinin belirlediği ve ekipmanın etiketinde yer verdiği en yüksek çalışma basınç değerini,

Bakım: İş ekipmanında ve bileşenlerinde yapılan her türlü revizyon, tamir, değişim, ayar, arıza giderme, temizlik ve kalibrasyon işlemlerinden herhangi birisinin veya birkaçının birlikte uygulandığı işlemi,

EKİPNET: Bu Yönetmelik kapsamında yer alan kişi, iş ve işlemlerin elektronik ortamda kayıt ve bildirimi ile veri doğrulaması amacıyla kullanılan ve e-Devlet kapısı üzerinden çalışan programı,

Gözle muayene: İş ekipmanının herhangi bir alet veya cihaz kullanılmadan basit yöntemlerle gözle görülebilir kusurlarının belirlenmesini,

İş ekipmanı: İşin yapılmasında kullanılan herhangi bir makine, alet, cihaz, teçhizat, tesis ve tesisatı,

İş ekipmanının kullanımı: İş ekipmanının çalıştırılması, durdurulması, kullanılması, taşınması, tamiri, tadili, bakımı, devreye alınması, hizmete sunulması ve temizlenmesi gibi iş ekipmanı ile ilgili her türlü faaliyeti,

İşletme basıncı: Azami basınç değerinden daha düşük olmak kaydıyla işletme tarafından ekipmanın kullanıldığı maksimum basınç değerini,

İşletme kapasitesi: Kaldırma kapasitesi değerinden daha düşük olmak kaydıyla işletme tarafından ekipmanın kullanıldığı maksimum yük değerini,

Kaldırma kapasitesi: Kaldırma ve iletme ekipmanının üreticisinin belirlediği ve ekipmanın etiketinde yer verdiği en yüksek çalışma yükü değerini,

Maruz kişi: Tamamen veya kısmen tehlikeli bölgede bulunan kişiyi,

Muayene: İş ekipmanlarının bir veya birden çok özelliğinin ölçüm, inceleme ve/veya deneme yöntemiyle bu Yönetmeliğin, ürünün ilgili standardının ve/veya imalatçının belirlediği ve/veya risk değerlendirmesi sonucu belirlenmiş teknik kriterlere göre durumunun kontrol edildiği faaliyetleri,

Operatör: İş ekipmanını kullanma konusunda yetkin olan çalışan veya çalışanları,

Özel risk taşıyan iş ekipmanı: Tehlikelerin teknik önlemlerle tam olarak kontrol altına alınamadığı iş ekipmanını,

Periyodik kontrol: İş ekipmanlarının, bu Yönetmelikte öngörülen aralıklarda ve belirtilen yöntemlere uygun olarak yetkili kişilerce yapılan muayene ve/veya test faaliyetlerini,

Periyodik kontrolleri yapmaya yetkili kişi: Bu Yönetmelikte belirtilen iş ekipmanlarının teknik özelliklerinin gerektirdiği ve EK-III’te yer alan istisnalar saklı kalmak kaydıyla EKİPNET’e kayıtlı ilgili branşlardan mühendis, teknik öğretmen, tekniker ve yüksek teknikerleri,

Tehlikeli bölge: İş ekipmanının bünyesinde veya çevresinde yer alan ve kişiler için sağlık ve güvenlik yönünden risklerin bulunduğu bölgeyi,

Test: İş ekipmanlarının yapısal bütünlüğünün, sağlamlığının ve güvenliğinin doğrulanması amacıyla bu Yönetmeliğin, ürünün ilgili standardının ve/veya imalatçının belirlediği teknik kriterlere göre uygulanan deney ve yöntemleri,

3) İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları yönetmeliğine göre; Önemli bakım ve Onarım ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A) Kaldırma iletme ekipmanlarında ve iş makinalarında konstrüksiyon, yük kolu ve benzeri kısımlarda, basınçlı ekipmanlarda ise gövde, kapak ve benzeri kısımlarda; kaynak, kesme, taşlama ve benzeri onarım işlemleri ile halat, zincir ve benzeri askı tertibatı dışında değişim faaliyetleri.

B)Elektrik iç tesisleri ve kuvvetli akım tesislerinde bina bölümlerinde yapılacak ana kolon ve/veya kolon kesitinin değişmesi ve benzeri tesis değişiklikleri ya da esasa ilişkin değişiklikler veya her halükarda %10 güç değişikliği yapılması.

C)Tüm tesisatlar da her türlü proje değişikliği gerektiren tadilatlar.

D)İş ekipmanının ilgili standartlarında belirtilen önemli bakım ve onarımlar.

E)İş ekipmanına önemli bakım ve onarım yapılması durumunda ilgili mevzuatta belirtilen asgari ilave tedbirler işveren tarafından alınır

Cevap B

Önemli bakım ve onarım

MADDE 6/A 

(1) İş ekipmanında gerçekleştirilen aşağıdaki iş ve işlemler önemli bakım ve onarım kapsamında değerlendirilir:

a) Kaldırma iletme ekipmanlarında ve iş makinalarında konstrüksiyon, yük kolu ve benzeri kısımlarda, basınçlı ekipmanlarda ise gövde, kapak ve benzeri kısımlarda; kaynak, kesme, taşlama ve benzeri onarım işlemleri ile halat, zincir ve benzeri askı tertibatı dışında değişim faaliyetleri.

b) Elektrik iç tesisleri ve kuvvetli akım tesislerinde bina bölümlerinde yapılacak ana kolon ve/veya kolon kesitinin değişmesi ve benzeri tesis değişiklikleri ya da esasa ilişkin değişiklikler veya her halükarda en az %20 güç değişikliği yapılması.

c) Diğer tüm tesisatlarda her türlü proje değişikliği gerektiren tadilatlar.

ç) İş ekipmanının ilgili standartlarında belirtilen önemli bakım ve onarımlar.

4) 

I. Halat, zincir ve benzeri askı tertibatı değişim faaliyetleri

II. Gövde, kapak ve benzeri kısımlarda; kaynak, kesme, taşlama

III. Vincin yük kolunun değiştirilmesi

Tesisatlarda her türlü proje değişikliği

İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları yönetmeliğine göre; hangisi önemli bakım ve Onarım kapsamına girer?

A)I, II, III

B)III, IV

C)II, III, IV

D)I, II, III, IV

E)I, III, IV

Cevap C

5) İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları yönetmeliğine göre hangisi durumlarda işveren yetkili kişilere periyodik muayene yaptırması gerekli değildir?

A)İş ekipmanının güvenliğinin kurulma ve montaj şartlarına bağlı olduğu durumlarda, ekipmanın kurulmasından sonra ve ilk defa kullanılmadan önce,

B)İskeleler, sütunlu çalışma platformları veya kule krenler gibi ilk kurulumdan sonra yükseltilebilen veya değişikliğe uğratılabilen iş ekipmanları, yükseltilmesi veya değişikliğe uğratılması sonrasında

C)Arızaya sebep olabilecek etkilere maruz kalarak tehlike yaratabilecek iş ekipmanında

D)Ekipmanın uzun süre kullanılmaması

E)Ekipman üzerinde planlı olarak normal bakımların yapılmasından sonra

Cevap C

İş ekipmanının periyodik kontrolü

MADDE 7 

(1) İşyerinde kullanılan iş ekipmanının periyodik kontrolü ile ilgili aşağıdaki hususlara uyulur:

  1. a) İş ekipmanının güvenliğinin kurulma ve montaj şartlarına bağlı olduğu durumlarda, ekipmanın kurulmasından sonra ve ilk defa kullanılmadan önce, önemli bakım ve onarımlardan sonra ve her yer değişikliğinde ekipmanın, periyodik kontrolleri yapmaya yetkili kişiler tarafından periyodik kontrolü yapılır. İskeleler, sütunlu çalışma platformları veya kule krenler gibi ilk kurulumdan sonra yükseltilebilen veya değişikliğe uğratılabilen iş ekipmanları, yükseltilmesi veya değişikliğe uğratılması sonrasında iş ekipmanının yapılan değişiklikleri içerecek şekilde periyodik kontrolleri yapmaya yetkili kişiler tarafından periyodik kontrolü yapılır.
  2. b) İşverence, arızaya sebep olabilecek etkilere maruz kalarak tehlike yaratabilecek iş ekipmanının;

1) Periyodik kontrolleri yapmaya yetkili kişilerce periyodik kontrollerinin yapılması,

2) Çalışma şeklinde değişiklikler, kazalar, doğal olaylar veya ekipmanın uzun süre kullanılmaması gibi iş ekipmanındaki güvenliğin bozulmasına neden olabilecek durumlardan sonra, arızanın zamanında belirlenip giderilmesi ve sağlık ve güvenlik koşullarının korunması için periyodik kontrolleri yapmaya yetkili kişilerce gerekli periyodik kontrollerin yapılması,

sağlanır.

  1. c) İşverence, periyodik kontrol sonuçları ıslak imzalı şekilde kayıt altına alınır ve yetkililer her istediğinde gösterilmek üzere uygun şekilde saklanır. 15/1/2004 tarihli ve 5070 sayılı Elektronik İmza Kanununa uygun olarak güvenli elektronik imza ile imzalanmış ve elektronik ortamda saklanan kayıtlar da geçerlidir.

(2) Kurulum ve montaj şartlarına tabi olmayan seyyar iş ekipmanları işletme dışında kullanıldığında, yapılan son periyodik kontrol ile ilgili rapor da ekipmanla birlikte bulundurulur.

(3) Asgari olarak EK-III’te bulunan tablolarda yer alan ekipman veya ekipman grupları periyodik kontrole tabidir. Periyodik kontrollerin gerçekleştirilmesine ilişkin şartlar ile periyodik kontrol sonucunda düzenlenecek belgelerle ilgili usul ve esaslar EK-III’te belirtilmiştir. Ekipman grubunun kapsadığı ve ilgili tabloda standart karşılığı olmayan ekipmanların periyodik kontrolleri EK-III madde 1.1 ve 1.4’te yer alan hiyerarşiye göre yapılır.

(4) İşveren; periyodik kontrolü yapmaya yetkili kişiler tarafından belirtilen, iş ekipmanının periyodik kontrolleri ile ilgili ön hazırlıkları yapar veya yaptırır. Periyodik kontrol yapmaya yetkili kişi tarafından talep edilmesi halinde, ekipmanın yetkili servisinin periyodik kontrol faaliyetlerine nezaret etmesini sağlar.

(5) Periyodik kontrol raporlarında periyodik kontrolü gerçekleştiren kişiye ait EKİPNET kayıt numarasının bulunması gerekir.

(6) İşveren ile periyodik kontrol yapmaya yetkili kişi arasında periyodik kontrol hizmeti gerçekleştirilmeden en geç 1 gün önce İSG-KATİP sistemindeki örneğine uygun sözleşme düzenlenir ve karşılıklı olarak imzalanır.

6)

I. İş ekipmanı, sadece o ekipmanı kullanmak üzere görevlendirilen kişilerce kullanılır

II. Bu ekipmanların tamiri, tadili, kontrolü, bakımı ve hizmete alınması bu işleri yapmakla özel olarak görevlendirilen kişilerce yapılır

III. İş ekipmanının bakımı yapan personel periyodik muayenesini yapamaz

İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları yönetmeliğine göre Çalışanların sağlık ve güvenliği yönünden, özel risk taşıyan iş ekipmanlarının kullanılmasında hangi önlemler alınır?

A)I, II

B)II, III

C)I, III

D) III

E)I, II, III

Cevap A

Özel risk taşıyan iş ekipmanı

MADDE 8 – (1) Çalışanların sağlık ve güvenliği yönünden, özel risk taşıyan iş ekipmanlarının kullanılmasında aşağıdaki önlemler alınır.

  1. a) İş ekipmanı, sadece o ekipmanı kullanmak üzere görevlendirilen kişilerce kullanılır.
  2. b) Bu ekipmanların tamiri, tadili, kontrolü, bakımı ve hizmete alınması bu işleri yapmakla özel olarak görevlendirilen kişilerce yapılır.

7) İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları yönetmeliğine göre bakımını yaptığı makineye periyodik muayene yapan yetkili kişinin belgesi ne kadar süreyle askıya alınır?

A)1 yıl

B)2 yıl

C)3 yıl

D)5 yıl

E)10 yıl

Cevap A

İSG-KATİP üzerinden sözleşme olmaksızın periyodik kontrol raporu düzenlenemez. Sözleşme olmaksızın düzenlenen periyodik kontrol raporları geçersizdir. Bu hükme aykırı davranan periyodik kontrol yapmaya yetkili kişinin yetkisi altı ay süreyle askıya alınır.

Yetkili olmayan kişilerce yapılmış periyodik kontroller geçersizdir. Bu kişiler Bakanlığın internet sitesinde ilân edilir. Bu kişilerin yetki başvuruları on yıl süreyle askıya alınır. Bu kişiler hakkında adli makamlara suç duyurusunda bulunulur.

a) Periyodik kontrolleri kriterlerine ve usulüne uygun gerçekleştirmeyenler.

b) Periyodik kontrol raporunu gerçeğe uygun düzenlemeyenler.

c) Tekniğe uygun muayene ve/veya test yöntemleri kullanmayanların.

İş ekipmanının bakımını yapan kişiler, bakımını yaptığı ekipmanın periyodik kontrolünü gerçekleştiremez.

Ortak sağlık ve güvenlik birimleri ile bu birimlerde çalışan kişiler periyodik kontrol hizmeti veremez.

Belgeleri bir yıl süreyle askıya alınır. 

8) İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları İş ekipmanında bulunan ve güvenliği etkileyen kumanda cihazları için asgari gerekler ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A)İş ekipmanında bulunan ve güvenliği etkileyen kumanda cihazları açıkça görülebilir ve tanınabilir özellikte olur. Gerektiğinde uygun şekilde işaretlenir.

B)Kumanda cihazları her zaman, tehlikeli bölgenin dışına yerleştirilir ve bunların kullanımı ek bir tehlike oluşturmaz. Kumanda cihazları, istem dışı hareketlerde tehlikeye neden olmaması gerekir.

C)Operatör, ana kumanda yerinden tehlike bölgesinde herhangi bir kimsenin bulunmadığından emin olması gerekir. Bu mümkün değilse makine çalışmaya başlamadan önce otomatik olarak devreye girecek sesli ve ışıklı ikaz sistemi bulunur.

D)İş ekipmanının çalıştırılması veya durdurulması sebebiyle doğabilecek tehlikelere maruz kalan çalışanlar yeterli zaman ve imkân sağlayan tedbirlerle bu tehlikelerden korunur.

E)Kumanda sistemleri güvenli ve planlanan kullanım şartlarında meydana gelebilecek arıza, bozulma veya herhangi bir zorlanma göz önüne alınarak uygun nitelikte seçilir.

Cevap B

2.1.1. İş ekipmanında bulunan ve güvenliği etkileyen kumanda cihazları açıkça görülebilir ve tanınabilir özellikte olur. Gerektiğinde uygun şekilde işaretlenir.

2.1.2. Kumanda cihazları zorunlu haller dışında, tehlikeli bölgenin dışına yerleştirilir ve bunların kullanımı ek bir tehlike oluşturmaz. Kumanda cihazları, istem dışı hareketlerde tehlikeye neden olmaması gerekir.

2.1.3. Operatör, ana kumanda yerinden tehlike bölgesinde herhangi bir kimsenin bulunmadığından emin olması gerekir. Bu mümkün değilse makine çalışmaya başlamadan önce otomatik olarak devreye girecek sesli ve ışıklı ikaz sistemi bulunur.

2.1.4. İş ekipmanının çalıştırılması veya durdurulması sebebiyle doğabilecek tehlikelere maruz kalan çalışanlar yeterli zaman ve imkân sağlayan tedbirlerle bu tehlikelerden korunur.

2.1.5. Kumanda sistemleri güvenli ve planlanan kullanım şartlarında meydana gelebilecek arıza, bozulma veya herhangi bir zorlanma göz önüne alınarak uygun nitelikte seçilir.

2.2. İş ekipmanlarının çalıştırılması, bu amaç için yapılmış kumandaların ancak bilerek ve isteyerek kullanılması ile sağlanır.

2.2.1. Bu kural, çalışanlar için tehlike oluşturmadığı sürece;

  1. a) Herhangi bir sebeple iş ekipmanın durmasından sonra tekrar çalıştırılmasında,
  2. b) Hız, basınç gibi çalışma şartlarında önemli değişiklikler yapılırken de,

uygulanır.

2.2.2. Bu kural otomatik çalışan iş ekipmanının normal çalışma programının devamı süresindeki tekrar harekete geçme veya çalışma şartlarındaki değişiklikler için uygulanmaz.

2.3. Bütün iş ekipmanlarında, ekipmanı tümüyle ve güvenli bir şekilde durdurabilecek bir sistem bulunur. Her bir çalışma yerinde, tehlikenin durumuna göre, iş ekipmanının tamamını veya bir kısmını durdurabilecek ve bu ekipmanın güvenli bir durumda kalmasını sağlayacak kumanda sistemi bulunur. İş ekipmanlarının durdurma sistemleri, çalıştırma sistemlerine göre öncelikli olması gerekir. İş ekipmanı veya tehlikeli kısımları durdurulduğunda, bunları harekete geçiren enerji de kesilecek özelliğe sahip olur.

2.4. İş ekipmanının tehlikesi ve normal durma süresinin gerektirmesi halinde iş ekipmanında acil durdurma sistemi bulunur.

2.5. Parça fırlaması veya düşmesi riski taşıyan iş ekipmanları, bu riskleri ortadan kaldırmaya uygun güvenlik tertibatı ile donatılır.

2.5.1. Gaz, buhar, sıvı veya toz çıkarma tehlikesi olan iş ekipmanları, bunları kaynağında tutacak veya çekecek uygun sistemlerle donatılır.

2.6. (Değişik ibare:RG-18/2/2022-31754) İş sağlığı ve güvenliği açısından (Değişik ibare:RG-18/2/2022-31754) gerekli hallerde, iş ekipmanı ve parçaları uygun yöntemlerle sabitlenir.

2.7. Çalışanların sağlık ve güvenliği açısından önemli bir tehlike oluşturabilecek, iş ekipmanının parçalarının kırılması, kopması veya dağılması riskine karşı uygun koruma önlemleri alınır.

2.8. İş ekipmanının hareketli parçalarıyla mekanik temas riskinin kazaya yol açabileceği hallerde; iş ekipmanı, tehlikeli bölgeye ulaşmayı önleyecek veya bu bölgeye ulaşılmadan önce hareketli parçaların durdurulmasını sağlayacak uygun koruyucular veya koruma donanımı ile donatılır.

9) İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları yönetmeliğine göre İskelelerin kurulması, sökülmesi çalışmalarını yapacak olan personellerin eğitimi ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi eğitim konusu içinde yer almaz

A)İskelelerin kurulması, sökülmesi veya değişiklik yapılması sırasında güvenlik,

B)Çalışanların veya malzemelerin düşme riskini önleyecek tedbirler,

C)İskelelerde güvenliği olumsuz etkileyebilecek değişen hava koşullarına göre alınacak güvenlik önlemleri,

D)İskelelerin periyodik muayeneleri

E)İskelelerin taşıyabileceği yükler,

Cevap D

4.3. İskelelerin kullanımı ile ilgili özel hükümler

4.3.1. Seçilen iskelenin sağlamlık ve dayanıklılık hesabı mevcut değilse veya var olan hesaplar seçilen iskele tipinde tasarlanan yapısal değişikliklere uygun değilse veya iskelenin genel olarak alışılmış standart konfigürasyonlara uygun yapıda imal edilmemiş olduğu durumlarda bunların sağlamlık ve dayanıklılık hesapları yapılır. Bu hesaplar yapılmadan iskeleler kullanılamaz.

4.3.2. Seçilen iskelenin karmaşıklığına bağlı olarak kurma, kullanma ve sökme planı; yapı işlerinde inşaat mühendisi tarafından yapılır. Gemi inşası ve sökümü işlerinde ise gemi inşaatı ve gemi makineleri mühendisi, makine mühendisi veya inşaat mühendisi tarafından yapılır. Bu plan, iskele ile ilgili detay bilgileri içeren standart form şeklinde olabilir.

4.3.3. İskelenin taşıyıcı elemanlarının kayması; yeterli sağlamlıktaki taşıyıcı zemine sabitlenerek, kaymaz araçlar kullanarak veya aynı etkiye sahip diğer yöntemlerle önlenir. İskelenin sağlam ve dengeli olması sağlanır. Yüksekte çalışma sırasında tekerlekli iskelelerin kazara hareket etmesini önleyecek uygun araçlar kullanılır.

4.3.4. İskele platformlarının boyutu, şekli ve yerleştirilmesi yapılan işin özelliklerine ve taşınan yüke uygun ve güvenli çalışma ve geçişlere izin verecek şekilde olması gerekir. İskele platformları normal kullanımda, elemanları hareket etmeyecek şekilde kurulur. Platform elemanları ve dikey korkulukların arasında düşmelere neden olabilecek tehlikeli boşluklar bulunmaması gerekir.

4.3.5. Kurma, sökme veya değişiklik yapılması sırasında iskelenin kullanıma hazır olmayan kısımları, 11/9/2013 tarihli ve 28762 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Sağlık ve Güvenlik İşaretleri Yönetmeliğine uygun şekilde genel uyarı işaretleri ile işaretlenir ve tehlikeli bölgeye girişler fiziki olarak engellenir.

4.3.6.  İskelelerin kurulması, sökülmesi veya üzerinde önemli değişiklik yapılması, görevli inşaat mühendisi gözetimi altında yapılır. Tersanelerde ise gemi inşaatı ve gemi makineleri mühendisi, makine mühendisi veya inşaat mühendisi gözetimi altında yapılır. Bu maddede sayılan işler, bu Yönetmeliğin 11 inci maddesi uyarınca, özel riskleri ve ayrıca aşağıda belirtilen hususları kapsayan konularda yapacakları işle ilgili yeterli eğitim almış çalışanlar tarafından yapılır.

a) İskelelerin kurulması, sökülmesi veya değişiklik yapılması ile ilgili planların anlaşılması,

b) İskelelerin kurulması, sökülmesi veya değişiklik yapılması sırasında güvenlik,

c) Çalışanların veya malzemelerin düşme riskini önleyecek tedbirler,

ç) İskelelerde güvenliği olumsuz etkileyebilecek değişen hava koşullarına göre alınacak güvenlik önlemleri,

d) İskelelerin taşıyabileceği yükler,

e) İskelelerin kurulması, sökülmesi veya değişiklik yapılması işlemleri sırasında ortaya çıkabilecek diğer riskler.

4.3.6.1. Gözetim yapan kişi ve ilgili çalışanlara gerekli talimatları da içeren EK-II madde 4.3.2.’de belirtilen kurma ve sökme planları verilir.

10) I. LPG tank ve tesisatları (yer altı ve yer üstü).

II. Yürüyen merdivenler

III. Buhar kazanları

IV. Portal vinçler

Yukarıdakilerden hangisi İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları yönetmeliğine göre ilgili ekipman veya ekipman grubu için akredite olmuş akredite muayene kuruluşlarında çalışan periyodik kontrol yapmaya yetkili kişiler tarafından yapılır?

A) I, II, III, IV

B) II, III, IV

C) I, III, IV

D) III, IV

E) I, II

Cevap E

Aşağıda belirtilen iş ekipmanlarının periyodik kontrolleri, ilgili ekipman veya ekipman grubu için akredite olmuş akredite muayene kuruluşlarında çalışan periyodik kontrol yapmaya yetkili kişiler tarafından yapılır:

Kule krenler.

LPG tank ve tesisatları (yer altı ve yer üstü).

Yürüyen merdivenler.

Asılı erişim donanımları

11) İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları yönetmeliğine göre iple erişim donanımı kullanılarak yapılan çalışmalarla ilgili olarak;

I. Sistemde biri, inip çıkmada veya destek olarak kullanılan çalışma ipi, diğeri ise güvenlik ipi olacak şekilde ayrı kancalı en az iki ip bulunur.

II. Çalışanlara, çalışma ipine bağlı tam vücut tipi emniyet kemeri verilir ve kullandırılır. Emniyet kemerinin ayrıca güvenlik ipi ile bağlantısı gerekmez.

III. Çalışma ipi, güvenli iniş ve çıkış araçları ile teçhiz edilir ve kullanıcının hareket kontrolünü kaybetmesi halinde, düşmesini önlemek için kendiliğinden kilitlenebilen sisteme sahip olması gerekir. Güvenlik ipinde de, çalışan ile birlikte hareket eden düşmeyi önleyici bir sistem bulunur.

IV.  Çalışan tarafından kullanılan alet, edevat ve diğer aksesuarlar tam vücut tipi emniyet kemerine veya oturma yerine veya başka uygun bir yere bağlanarak güvenli hale getirilir.

Hususlardan hangileri doğrudur?

A) I, II, III, IV

B) II, III, IV

C) I, III, IV

D) III, IV

E) I, II

Cevap C

4.4.  İple erişim donanımı kullanılarak yapılan çalışmalarla ilgili özel hükümler

4.4.1  İple erişim donanımı kullanılarak yapılan çalışmalarda aşağıdaki şartlara uyulur.

a) Sistemde biri, inip çıkmada veya destek olarak kullanılan çalışma ipi, diğeri ise güvenlik ipi olacak şekilde ayrı kancalı en az iki ip bulunur.

b) Çalışanlara, çalışma ipine bağlı tam vücut tipi emniyet kemeri verilir ve kullandırılır. Emniyet kemerinin ayrıca güvenlik ipi ile bağlantısı sağlanır.

c) Çalışma ipi, güvenli iniş ve çıkış araçları ile teçhiz edilir ve kullanıcının hareket kontrolünü kaybetmesi halinde, düşmesini önlemek için kendiliğinden kilitlenebilen sisteme sahip olması gerekir. Güvenlik ipinde de, çalışan ile birlikte hareket eden düşmeyi önleyici bir sistem bulunur.

ç) Çalışan tarafından kullanılan alet, edevat ve diğer aksesuarlar tam vücut tipi emniyet kemerine veya oturma yerine veya başka uygun bir yere bağlanarak güvenli hale getirilir.

d) Acil bir durumda çalışanın derhal kurtarılabilmesi için iş uygun şekilde planlanır ve gözetim sağlanır.

e) Bu Yönetmeliğin 11 inci maddesi doğrultusunda, çalışanlara yapacakları işe uygun ve özellikle kurtarma konusunda yeterli eğitim verilir.

4.4.2  Risk değerlendirmesi göz önünde bulundurularak ikinci bir ip kullanılmasının işin yapılmasını daha tehlikeli hale getirdiği istisnai durumlarda, güvenliği sağlayacak yeterli önlemler alınmak şartıyla tek bir iple çalışma yapılabilir.

12) İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları yönetmeliğine göre Elektrik tesisatı, topraklama tesisatı, yıldırımdan korunma tesisatının periyodik muayenelerini hangi branşta olan yetkili personel  yapamaz?

A)Elektrik Mühendisi

B)Elektronik Mühendisi

C)Makine Mühendisi

D)Elektrik eğitimi bölümü mezunu teknik öğretmenler

E)Elektrik teknikeri

Cevap C

2.3. Tesisatlar

2.3.1. İlgili standartlarda aksi belirtilmediği sürece, tesisatların periyodik kontrolleri yılda bir yapılır. ( Katodik koruma tesisatı 6 Ay )

2.3.2. Elektrik tesisatı, topraklama tesisatı, yıldırımdan korunma tesisatı, akümülatör, transformatör, jeneratör, katodik koruma tesisatı ile benzeri elektrik ile ilgili tesisatın periyodik kontrolleri yetkili olan; elektrik mühendisleri, elektrik-elektronik mühendisleri ve elektrik eğitimi bölümü mezunu teknik öğretmenler, elektrik tekniker veya yüksek teknikerleri tarafından yapılır. 1 kV ve daha düşük gerilime sahip tesisatlar ile yangın algılama ve uyarı sistemleri için yukarıda sayılan unvanların yanı sıra yetkili olan elektronik mühendisleri de periyodik kontrol gerçekleştirebilir.

13) İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları yönetmeliğine göre tezgahların periyodik muayenelerini hangi branşta olan yetkili personel  yapamaz?

A) Makine mühendisleri,

B) Mekatronik mühendisleri,

C) makine eğitimi bölümü mezunu teknik öğretmenler,

D) Makine teknikerleri

E) İnşaat mühendisleri

Cevap E

2.4. Tezgâhlar

2.4.1. Tezgâhların periyodik kontrolleri yetkili olan; makine mühendisleri, mekatronik mühendisleri, makine veya metal eğitimi bölümü mezunu teknik öğretmenler, makine tekniker veya yüksek teknikerleri tarafından yapılır. Periyodik kontrol süresi 1 yıldır.

14) İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları yönetmeliğine göre endüstriyel raf ve kapılar periyodik muayenelerini hangi branşta olan yetkili personel  yapamaz?

A) Makine mühendisleri,

B) Mekatronik mühendisleri,

C) makine eğitimi bölümü mezunu teknik öğretmenler,

D) Mimar

E) İnşaat mühendisleri

Cevap D

2.5. Endüstriyel raf ve kapılar

2.5.1. Endüstriyel raf ve kapıların periyodik kontrolleri yetkili olan; makine mühendisleri,  mekatronik mühendisleri, inşaat mühendisleri, inşaat, makine ve metal eğitimi bölümü mezunu teknik öğretmenler, inşaat veya makine tekniker veya yüksek teknikerleri tarafından yapılır. 

2.5.2. Endüstriyel raf ve kapıların periyodik kontrollerinde tahribatsız muayene yöntemleri kullanılabilir.  Tahribatsız muayenelere ait raporlar, periyodik kontrol raporunun ekinde saklanır.

Periyodik kontrol süresi 1 yıldır.

15) İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları yönetmeliğine göre iş makinelerinin periyodik muayenelerini hangi branşta olan yetkili personel  yapamaz?

A) Makine mühendisleri,

B) Mekatronik mühendisleri,

C) makine eğitimi bölümü mezunu teknik öğretmenler,

D) Makine teknikerleri

E) İnşaat mühendisleri

Cevap E

2.6. İş makineleri

2.6.1. İş makinelerinin periyodik kontrolleri yetkili olan; makine mühendisleri, mekatronik mühendisleri, makine ve metal eğitimi bölümü mezunu teknik öğretmenler, makine tekniker veya yüksek teknikerleri tarafından yapılır.

2.6.2. İş makinalarının periyodik kontrollerinde muayene ve testlere ek olarak tahribatsız muayene yöntemleri de uygulanabilir. Tahribatsız muayenelere ait raporlar, periyodik kontrol raporunun ekinde saklanır.

Periyodik kontrol süresi 1 yıldır.

16) Aşağıdakilerden hangisi Basınçlı Ekipmanlar Yönetmeliği kapsamında değildir?

I   Egzoz ve emme susturucuları

II  Buharlı motorlar, gaz/buhar türbinleri, turbo jeneratörler

III PS x V çarpımı 500 bar x litreden fazla olmayan ve izin verilen maksimum basıncı 7 bar’ı geçmeyen içeceklerin dağıtım ve nakliyesi için tasarlanmış kaplar

IV Sıvının üzerindeki gaz basıncı 0,5 bar’dan fazla olmayan sıvıları depolamak için tasarlanmış kaplar

A)I, II, III, IV

B)II ve III

C)I, III, IV

D)I, IV

E)II, III, IV

Cevap A

Basınçlı Ekipmanlar Yönetmeliği

PS basıncı 0,5 bar’dan daha büyük olan basınçlı ekipmanların ve donanımlarını kapsar.

  • Basit Basınçlı Kaplar Yönetmeliği altındaki basınçlı kaplar
  • Aerosol Kaplar Yönetmeliğinin kapsamındaki aerosol kaplar.
  • Gaz Yakan Cihazlara Dair Yönetmelik
  • Motorlu Araçlar ve Römorkları Tip Onayı Yönetmeliği (2007/46/AT).
  • Tarım ve Orman Araçlarının Tip Onayı Yönetmeliği
  • İki veya Üç Tekerlekli Motorlu Araçların ve Dört Tekerlekli Motosikletlerin Tip Onayı Makine Emniyet Yönetmeliği, Asansör Yönetmeliği, Tıbbi Cihazlar yönetmeliği kapsamında olan ürünleri

Kapsamaz

17) Aşağıdakilerden hangisi Basit Basınçlı Ekipmanlar Yönetmeliği kapsamına girmez?

A) Alaşımsız çelikten veya alaşımsız alüminyumdan veya yaşlandıkça sertleşmeyen alüminyum alaşımından yapılmış olan, basınç altında kabın direncine katkıda bulunan parçalar ve donanımlar

B) Dışa doğru bombeleşerek kapatılmış, dairesel kesitli ve/veya düz uçları silindirik olan kısımla aynı eksen etrafında dönen silindirik bölümden veya iki bombeli ucu aynı eksen etrafında dönen bir silindirik bölümün herhangi birinden yapılan kap

C) Asgari çalışma sıcaklığı –50°C’den düşük; azami çalışma sıcaklığı ise çelik için 300°C’den, alüminyum veya alüminyum alaşımlı kaplar için 100°C’den fazla olmayan kaplar

D) Kabın azami çalışma basıncı 30 bar’dan fazla ve bu basınç ile kabın kapasitesi (PS x V’nin çarpımı) 15.000 bar × litreden fazla olmayan kaplar

E) Kaynaklı, 0,5 bar’dan daha yüksek iç basınca tabi tutulması amaçlanan, hava ve azot gazı içeren ve yakma amacı dışında kullanılan kaplar

Cevap D

Basit Basınçlı Kaplar Yönetmeliği

1.Kaynaklı, 0,5 bar’dan daha yüksek 30 bar’dan az iç basınca tabi tutulması amaçlanan, hava ve azot gazı içeren ve yakma amacı dışında kullanılan kaplar.

2.Kabın azami çalışma basıncı 30 bar’dan fazla ve bu basınç ile kabın kapasitesi (PS x V’nin çarpımı) 10.000 bar × litreden fazla olmayan kaplar.

3.Kabın azami çalışma basıncı 30 bar’dan fazla ve bu basınç ile kabın kapasitesi (PS x V’nin çarpımı) 10.000 bar × litreden fazla olmayan kaplar.

Çalışma
Sıcaklığı
Azami<3000C Çelikler İçin
<1000C Alüminyum ve alüminyum alaşımlı kaplar
Asgari>-500C Tamamı için

18) Basınçlı Ekipmanlar Yönetmeliği kapsamında olan bir ekipmanın tasarımında;

I   Sadece dış basınç

II  Çevre ve işletme sıcaklığı

III Korozyon ve aşınma, yorulma

IV Çekme dayanımı

Hangileri dikkate alınır?

A)I, II, III, IV

B)II ve III

C)I, III, IV

D)I, IV

E)II, III, IV

Cevap E

Basınçlı Ekipmanlar Yönetmeliği

Basınçlı ekipman tasarımında özellikle aşağıdaki etkenler hesaba katılır:

– İç/dış basınç.

– Çevre ve işletme sıcaklığı.

– İşletme ve test koşullarında statik basınç ve içeriğin kütlesi.

– Trafik, rüzgar ve deprem yükü.

-Taşıma, bağlantılar, boru donanımı ve benzeri. gibi durumlardan kaynaklanabilen karşı kuvvetler ve momentleri.

– Korozyon ve aşınma, yorulma

– Çekme dayanımı, yorulma dayanımı, zamana bağlı dayanım

19) Basınçlı Ekipmanlar Yönetmeliğine göre basınç sınırlandırma çalışmaları izin verilebilen basıncının (PS) kısa süreliğine ne kadarlık aşmasına müsaade edilir?

A)%5

B)%6

C)%8

D)%9

E)%10

Cevap E

Basit Basınçlı Kaplar Yönetmeliği Ek-1 

ii) İç basınç, azami çalışma basıncı PS’yi sürekli olarak geçmemelidir. Ancak çalışma basıncı çok kısa sürelerle % 10 oranında aşılır.

20) Basınçlı Ekipmanlar Yönetmeliğine göre güvenli kullanım ve çalışma sağlamak için kapaklar ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi doğrudur?

I Kapak açılırken herhangi bir tehlike arz etmemesini kolayca temin etmek için otomatik veya el ile çalışan bir alet ile donatılır.

II Kapağın çabuk açıldığı durumlarda, basınçlı ekipman akışkan basıncının veya sıcaklığının tehlike arz ettiğinde hemen açılmayı önleyecek bir cihaz ile donatılır.

III Maksimum çalışma basıncına ulaşıldığında kapak çok rahat açılmalıdır

A)Yalnız III

B)I ve II

C)I, II, III

D)I, III

E)II, III

Cevap B

Basınçlı Ekipmanlar Yönetmeliği Ek-1 

2.3. Güvenli kullanım  ve çalışma  sağlamak için şartlar

Basınç ekipmanı için belirlenmiş olan çalışma metodu, ekipmanın çalışmasında öngörülebilen makul riskleri engellemeye uygun olur. Aşağıdakiler özel olarak dikkate alınır:

– Kapaklar ve delikler.

– Basınç güvenlik valfinin tehlikeli basıncı boşaltımı.

– Bir basınç veya vakum mevcutken fiziksel girişleri önleme cihazları.

– Tasarlanan kullanımı göz önünde bulunduran yüzey sıcaklığı.

– Kararsız olan akışkanların bileşiminin bozulması.

Özellikle, bir giriş kapağı yerleştirilmiş basınçlı ekipmanda, kapak açılırken herhangi bir tehlike arz etmemesini kolayca temin etmek için otomatik veya el ile çalışan bir alet ile donatılır. Ayrıca, kapağın çabuk açıldığı durumlarda, basınçlı ekipman akışkan basıncının veya sıcaklığının tehlike arz ettiğinde hemen açılmayı önleyecek bir cihaz ile donatılır.

21) İşyerinde bulunan buhar kazanı etiketinde en yüksek çalışma basınç değerini 10 bar yazmaktadır. işletme tarafından kazanın kullanıldığı maksimum basınç değeri ise 8 bardır.

Buna göre buhar kazanına periyodik muayenelerde yaptırılacak hidrolik test basınçları hangi şıkta doğru verilmiştir?

      1yıl          2.yıl          3. yıl

A) 8 bar       8 bar        15 bar

B) 15 bar      8 bar        15 bar

C) 15 bar      15 bar      15 bar

D) 8 bar        8 bar       8 bar

E) 15 bar     15 bar       8 bar

Cevap A

Azami yılda 1 kere olmak üzere

  • İşletme basıncı belirlendi ise iş ekipmanının işletme basıncı değeriyle,
  • İşletme basıncı belirlenmedi ise azami basınç değeriyle hidrostatik test gerçekleştirilir.

Azami 3 yılda bir kere veya her önemli bakım ve onarım faaliyetinden sonra

  • İş ekipmanının üretim standardında belirtilen hidrostatik test basıncı değeriyle,
  • Bu değer yoksa azami basınç değerinin 1,5 katı ile hidrostatik test gerçekleştirilir. 

İşletme basıncı belirlenen basınçlı ekipmanlarda emniyet valfi ve benzeri güvenlik donanımları belirlenen işletme basıncı değerine, işletme basıncı belirlenmeyen ekipmanlarda ise ekipmanın etiketinde yer alan azami basınç değerine uygun olur.

22) İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları yönetmeliğine göre iş makinelerinin periyodik muayenelerini hangi branşta olan yetkili personel  yapamaz?

A) Makine mühendisleri,

B) Mekatronik mühendisleri,

C) makine eğitimi bölümü mezunu teknik öğretmenler,

D) Makine teknikerleri

E) İnşaat mühendisleri

Cevap E

2.1 Basınçlı kap ve tesisatlar

Basınçlı kap ve tesisatların periyodik kontrolleri yetkili olan; makine mühendisleri, metalürji ve malzeme mühendisleri, mekatronik mühendisleri, makine veya metal eğitimi bölümü mezunu teknik öğretmenler ya da makine tekniker veya yüksek teknikerleri tarafından yapılır. 

Periyodik kontrol süresi 1 yıldır. ( Atmosferik, dik, silindirik, yer üstü, çelik kaynaklı birleştirmeli, açık ya da kapalı tavanlı tehlikeli sıvı depolama tankları  10 yıl )

Sıvılaştırılmış gaz tankları (LPG, ve benzeri) (yer altı) (1)

Standartlarda süre belirtilmemişse 1 Yıl (yalnızca muayene)

(10 yılın sonunda yeniden değerlendirme)

23) Makine emniyet yönetmeliğine göre kaldırma halatlarının güvenlik kat sayıları ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A) Tel-halat/halat-halat güvenlik katsayı 5

B) Kaynaklı baklalı zincirlerin güvenlik kat sayı 4

C) Dokuma halat veya sapanların güvenlik katsayısı 7

D) İp Halatlar güvenlik kat sayısı 3

E) Bir sapanı oluşturan ve sapanla birlikte kullanılan bütün metalik aksamlar güvenlik kat sayısı 5

Cevap E

Halatlarını Güvenlik Katsayıları

  • İp Halatlar güvenlik kat sayısı 3
  • Zincirlerde güvenlik kat sayısı 4
  • Çelik tel halatlarda güvenlik kat sayısı 5
  • Dokuma Halat ve Sapan güvenlik kat sayısı 7
  • Bir sapanı oluşturan ve sapanla birlikte kullanılan bütün metalik aksamlar güvenlik kat sayısı 4

Not: İnsan kaldırılacaksa bu katsayıların 2 katı alınacak

Kancalar:

1.Kaldırma araçlarının kancalarının güvenlik katsayısı (taşıma   gücü),  taşıyacakları   yükün   en   az;  

  • El ile çalıştırılanlarda 3 katına,
  • Mekanik olarak çalışanlarda 4 katına,
  • Erimiş maden veya  yakıcı, aşındırıcı  (korozif) maddeler   gibi   tehlikeli   yükleri   taşıyanlarda   ise   5 katından fazla olmalıdır

24) İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık Ve Güvenlik Şartları Yönetmeliğine göre iskeleler hariç kaldırma ekipmanlarının periyodik kontrollerini aşağıdakilerden hangileri yapabilir?

I. Makine mühendisleri,

II. Mekatronik mühendisleri,

III. Makine veya metal eğitimi bölümü mezunu teknik öğretmenler ya da

IV. Makine tekniker veya yüksek teknikerleri tarafından yapılır

A) I, II, III, IV

B) I, II, III

C) I, IV

D) I, II, IV

E) II, III, IV

Cevap A

Kaldırma ve iletme ekipmanları

2.2.2. Kaldırma ve iletme ekipmanlarının iskeleler hariç periyodik kontrolleri yetkili olan; makine mühendisleri, mekatronik mühendisleri, makine veya metal eğitimi bölümü mezunu teknik öğretmenler ya da makine tekniker veya yüksek teknikerleri tarafından yapılır. İskelelerin periyodik kontrolleri ise yetkili olan; inşaat mühendisleri, makine mühendisleri,  inşaat, yapı, makine veya metal eğitimi bölümü mezunu teknik öğretmenler ya da inşaat tekniker veya yüksek teknikerleri tarafından, gemi inşası ile gemi bakım ve onarım işlerinde gemi inşaatı ve gemi makineleri mühendisleri ve gemi teknikerleri tarafından yapılır.

İskelelerin periyodik kontrol süresi 6 ay, diğerleri 1 yıl

25) Asansör İşletme Ve Bakım Yönetmeliğine göre aşağıdakilerden hangisi bakım kapsamındadır?

I. Yağlama ve temizleme

II. Kontroller

III. Kurtarma çalışmalarını

A) I, II, III

B) I, II

C) II, III

D) I, III

E) Yalnız III

Cevap A

Bu Yönetmeliğe göre bakım kapsamı;

a) Yağlama ve temizlemeyi,

b) Kontrolleri,

c) Kurtarma çalışmalarını,

ç) Ayarlama işlemlerini,

d) Kullanıma veya yıpranmaya bağlı olarak meydana

 

Bu Yönetmeliğe göre bakım Kapsam Dışı;

a) Asansörün yerinin değiştirilmesini,

b) Tahrik ünitesi, askı sistemi, taşıyıcı/kabin, durak kapısı ve/veya asansör güvenlik aksamlarının değişimini,

c) Asansör kumanda sisteminde yapılan değişiklikleri,

ç) İtfaiye tarafından yapılan kurtarma çalışmalarını,

d) Asansör kuyusunun dış bölümlerinin temizlenmesini,

e) Taşıyıcı/kabin iç kısmının temizlenmesini

26) Bir firma da kaldırma kapasitesi 1000 kg olan Hubzug, (zincirli çektirme) kullanılmaktadır. İlk 2 yıl periyodik muayenesinden sonra 3. Yıl periyodik muayenesi yaptırılmak isteniyor.

İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık Ve Güvenlik Şartları Yönetmeliğine göre yaptırılacak periyodik muayene de statik ve dinamik test miktarları kaçar kg olmalıdır?

A) Statik 1250, Dinamik 1100

B) Statik 1500, Dinamik 1100

C) Statik 1100, Dinamik 1500

D) Statik 1100, Dinamik 1250

E) Statik 1000, Dinamik 1000

Cevap B

Azami yılda 1 kere olmak üzere;

  • İşletme kapasitesi belirlenen iş ekipmanları için işletme kapasitesi değeri ile
  • işletme kapasitesi belirlenmemiş ise kaldırma kapasitesi değeriyle yük testi gerçekleştirilir.

Azami 3 yılda bir kere veya her önemli bakım ve onarım faaliyetinden sonra;  

Kaldırma kapasitesi değeri ile belirtilen katsayılar ile yük testi gerçekleştirilir. 

Statik test katsayısı Elle işletilen kaldırma iletme ekipmanları ve kaldırma aksesuarları için 1,5 Statik test katsayısı Diğer kaldırma iletme ekipmanları ve kaldırma aksesuarları için 1,25

Dinamik test kat sayısı ise 1,1

27) Bir firma da kaldırma kapasitesi 10 ton olan portal vinç kullanılmakta olup işletme kapasitesi de 8 ton olduğu bilinmektedir. Vincin yük kolunda taşlama işlemi yapılmış olduğu görüldü.

İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık Ve Güvenlik Şartları Yönetmeliğine göre yaptırılacak periyodik muayene de statik ve dinamik test miktarları kaçar ton olmalıdır?

A) Statik 15 ton, dinamik 11 ton

B) Statik 12 ton, dinamik 12,5 ton

C) Statik 12 ton, dinamik 11 ton

D) Statik 10 ton, dinamik 10 ton

E) Statik 12,5 ton, dinamik 11 ton

Cevap E

Scroll to Top